Nurt jednej rzeki

Jak czytać prozę? Oczami. Ewentualnie palcami. Lub można też jej słuchać.

Jak czytać poezję? Oczami. Czy można ją interpretować? Nie. Należy czuć i rozumieć.

Poezja jest w dobrej muzyce. Poezja jest w malarstwie. Wielkie malarstwo jest w dobrym kinie i dobrej fotografii. Poezja jest w dobrej prozie, a proza bywa w poezji.

Zaczyna się od obrazków, do których się dziś wróciło. Zaczyna się od czytanek. Czy można nic nie wiedzieć, a przeczytać Żeromskiego lub listy Sienkiewicza? O ile jest się piśmiennym. Można było nie być piśmiennym, a znać legendy i klechdy. Duchowi przywódcy i nauczyciele najpierw tylko przemawiali. Niektórzy, milcząc, odmawiali wypowiedzenia słowa.

Nie ma znaczenia, czy czuje się zapach farby drukarskiej i lakieru na arkuszach, czy jest się oświetlonym blaskiem czytnika. To konflikt pokoleniowy. Nie ma znaczenia, czy słucha się klechdy, czy czyta Jamesa Joyce’a albo ogląda wielkie kino rosyjskie. To wszystko jest sztuką, a czuć to również jest sztuka.

Interpretacja bierze się z tego, że się od siebie różnimy, wywodząc się z odmiennych czasoprzestrzeni. Interpretacja to nowy wiersz, nowa proza, nowa myśl. W taki sposób, choćby nieświadomie, współtworzy się nurt jednej rzeki.