recenzje / KOMENTARZE

Dialog w ciemności – posłowie

Wojciech Bonowicz

Autorski komentarz Wojciecha Bonowicza do książki Dialog w ciemności Władysława Sebyły.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Podstawą niniejszej edycji jest najpełniejszy, jak dotąd, zbiór wierszy Władysława Sebyły – tom Poezji zebranych opracowany przez Andrzeja Z. Makowieckiego i wydany nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego w 1981 roku. Obejmuje on wszystkie utwory, które ukazały się za życia poety w książkach lub czasopismach, a także pewną liczbę wierszy i przekładów opublikowanych już po jego śmierci. Niedrukowane lub drukowane we fragmentach pozostają jedynie juwenilia Sebyły – utwory pisane w latach studiów, mało oryginalne, pozostające pod silnym wpływem młodopolskiej stylistyki i problematyki.

Spośród wierszy drukowanych w Poezjach zebranych wybrałem – zgodnie z założeniem serii – 44 utwory. Zdecydowałem się nie rozbijać poematów oraz cykli poetyckich, które można traktować jako poematy (“Młyny”, “Osiem nokturnów”, “Obrazy pamięci”, “Ojcze nasz”), nawet jeśli nie wszystkie ich części wydawały mi się równie interesujące poetycko. Ułożyłem je mniej więcej chronologicznie, tak aby dać czytelnikowi pojęcie o koncepcji całości, a w szczególności o liniach rozwoju tej poezji. W swoim wyborze akcent położyłem na metafizycznym wątku twórczości Sebyły: “dialogu w ciemności”, sporu z Bogiem o sens ludzkiego życia i kształt świata. Ale, oczywiście, wątek metafizyczny splata się tu ze społecznym (pacyfizm, niezgoda na niesprawiedliwość społeczną, solidarność z cierpiącymi) i literackim (wybór określonej tradycji, próba znalezienia języka, którym można by podjąć problematykę w sposób nowy, adekwatny do zmieniającej się wrażliwości).

Sebyła-poeta jest bowiem interesujący nie tylko ze względu na tematy, jakie podejmował, ale przede wszystkim na sposób ich ujęcia, tendencję słowa, próbę uporania się zarówno z ciążącym mu dziedzictwem poezji młodopolskiej, jak i określenia się wobec propozycji Skamandra i Awangardy. Najlepsze rezultaty osiąga tam, gdzie potrafi zdyscyplinować język, nie rezygnując jednocześnie z wizyjności; powstają wówczas enigmatyczne, niespokojne wiersze, niepoddające się jednoznacznym interpretacjom.

Tytuł całości zaczerpnąłem z jednego z utworów Sebyły; chodzi o ostatnią część poematu “Koncert egotyczny”, który ostatecznie nie znalazł się w niniejszym wyborze. Tytuł wydał mi się adekwatny, sam utwór mniej; podobnie jak w przypadku wierszy wybrałem to, co wydało mi się żywe, co jeszcze może liczyć na oddźwięk.


Komentarz ukazał się pierwotnie 5 lutego 2012 roku w Biurowym portalu Przystań jako tekst towarzyszący premierze wyboru wierszy Władysława Sebyły Dialog w ciemności.

O AUTORZE

Wojciech Bonowicz

Urodzony 10 stycznia 1967 roku w Oświęcimiu. Poeta, publicysta, dziennikarz. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Otrzymał wyróżnienie w Konkursie na Brulion Poetycki (1989), nagrodę główną w konkursach poetyckich "Nowego Nurtu" (1995) oraz im. K.K. Baczyńskiego (1995). Laureat Nagrody Literackiej Gdynia za tom Pełne morze (2007). Do Nagrody Literackiej Nike nominowano biografię Tischner (2001) oraz Pełne morze (2007). Tom Echa (2013) nominowany do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej. Stale współpracuje z "Tygodnikiem Powszechnym" (jako felietonista) i miesięcznikiem "Znak". Mieszka w Krakowie.

powiązania

Poezja „szkieletu”, ogołocenia

recenzje / ESEJE Wojciech Bonowicz

Recenzja Wojciecha Bonowicza, towarzysząca premierze premierze książki Do środka Julii Szychowiak, wydanej w Biurze Literackim 6 listopada 2023 roku.

WIĘCEJ

Samochód na babilońskich numerach

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Julia Szychowiak Wojciech Bonowicz

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Wojciecha Bonowicza, Andrzeja Sosnowskiego i Julii Szychowiak podczas Portu Wrocław 2008.

WIĘCEJ

Rozmowy rodzinne po latach

dzwieki / WYDARZENIA Bogusław Kierc Mariusz Grzebalski Wojciech Bonowicz

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Wojciecha Bonowicza, Mariusza Grzebalskiego i Bogusława Kierca podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Rozbiórka

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Dariusz Suska Jacek Dehnel Jerzy Jarniewicz Krzysztof Siwczyk Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Piotr Sommer Ryszard Krynicki Tadeusz Pióro Urszula Kozioł Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Urszuli Kozioł, Ryszarda Krynickiego, Bohdana Zadury, Piotra Sommera, Jerzego Jarniewicza, Zbigniewa Macheja, Andrzeja Sosnowskiego, Tadeuszy Pióry, Darka Foksa, Wojciecha Bonowicza, Marcina Sendeckiego, Dariusza Suski, Mariusza Grzebalskiego, Dariusza Sośnickiego, Krzysztofa Siwczyka, Marty Podgórnik i Jacka Dehnela podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Rafał Wojaczek, który jest

dzwieki / WYDARZENIA Agnieszka Wolny-Hamkało Andrzej Sosnowski Bogusław Kierc Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Edward Pasewicz Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki Jerzy Jarniewicz Jurij Andruchowycz Krzysztof Siwczyk Maciej Malicki Maciej Melecki Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Tadeusz Pióro Tomasz Majeran Tomasz Różycki Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego poświęconego twórczości Rafała Wojaczka podczas Portu Legnica 2004.

WIĘCEJ

Wieczór, Center, Piasek, Kruki, Występek, Wzgórze

recenzje / KOMENTARZE Wojciech Bonowicz

Szkic Wojciecha Bonowicza opublikowany w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.

WIĘCEJ

Wiersze ludowe i Konwalia

dzwieki / WYDARZENIA Adam Wiedemann Wojciech Bonowicz

Zapis całego spotkania autorskiego Wojciecha Bonowicza i Adama Wiedemanna podczas festiwalu Port Legnica 2001.

WIĘCEJ

Pozytywki i marienbadki

nagrania / Między wierszami Andrzej Sosnowski Anna Kałuża Jacek Gutorow Joanna Orska Kamil Zając Piotr Śliwiński Wojciech Bonowicz

O twórczości Andrzeja Sosnowskiego wypowiadają się Wojciech Bonowicz, Jacek Gutorow, Anna Kałuża, Joanna Orska, Piotr Śliwiński, Kamil Zając.

WIĘCEJ

Poeci: Marcin SENDECKI

nagrania / Między wierszami Marcin Sendecki Wojciech Bonowicz

Odcinek nowego programu literackiego „Poeci”, w którym Wojciech Bonowicz rozmawia z Marcinem Sendeckim.

WIĘCEJ

Dwa wiersze z komentarzami

recenzje / KOMENTARZE Wojciech Bonowicz

Komentarz Wojciecha Bonowicza do wierszy „Jeszcze raz” i „Świateczne popołudnie” pochodzących z książki Echa.

WIĘCEJ

Kraść bezceremonialnie, nie spodziewać się profitów

wywiady / O KSIĄŻCE Marcin Baran Wojciech Bonowicz

Z Wojciechem Bonowiczem o książce Echa rozmawia Marcin Baran.

WIĘCEJ

Sebyła. Wojna zabrała mu życie, ale oszczędziła archiwum

recenzje / IMPRESJE Wojciech Bonowicz

Esej Wojciecha Bonowicza towarzyszący premierze książki Dialog w ciemności Władysława Sebyły.

WIĘCEJ

Dialog w ciemności – posłowie

recenzje / KOMENTARZE Wojciech Bonowicz

Autorski komentarz Wojciecha Bonowicza do książki Dialog w ciemności Władysława Sebyły wydanej nakładem Biura Literackiego 2 lutego 2012.

WIĘCEJ

O Przygodach przyrody

recenzje / NOTKI I OPINIE Bohdan Zadura Tomasz Fijałkowski Wojciech Bonowicz

Komentarze Wojciecha Bonowicza, Tomasza Fijałkowskiego, Anny Kałuży oraz Bohdana Zadury.

WIĘCEJ

Hieny, Pickpocket

recenzje / KOMENTARZE Wojciech Bonowicz

Autorski komentarz Wojciecha Bonowicza do wierszy z książki Hurtownia ran i Wiersze ludowe.

WIĘCEJ

O Białym tygodniu

recenzje / NOTKI I OPINIE Karol Maliszewski Miłosz Biedrzycki Rafał Skonieczny Wojciech Bonowicz

Komentarze Karola Maliszewskiego, Wojciecha Bonowicza, Rafała Skoniecznego, Miłosza Biedrzyckiego, Jarosława Nowosada.

WIĘCEJ

O Po sobie

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało Andrzej Sosnowski Krystyna Miłobędzka Piotr Kępiński Wojciech Bonowicz

Komentarze Wojciecha Bonowicza, Piotra Kępińskiego, Krystyny Miłobędzkiej, Andrzeja Sosnowskiego, Agnieszki Wolny-Hamkało.

WIĘCEJ

Albo-albo, Znaleźli o świcie

recenzje / KOMENTARZE Wojciech Bonowicz

Autorski komentarz Wojciecha Bonowicza do wierszy z książki Wybór większości i Wiersze z okolic.

WIĘCEJ

Czytajcie sami

recenzje / ESEJE Roman Honet

Recenzja Romana Honeta z książki Dialog w ciemności Władysława Sebyły w wyborze Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

Jesteśmy gnojem mój bracie (czyta Wojciech Bonowicz)

dzwieki / RECYTACJE Władysław Sebyła

Wiersz z książki Dialog w ciemności, zarejestrowany podczas spotkania “Tadeusz Nowak, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Władysław Sebyła” na festiwalu Port Wrocław 2012.

WIĘCEJ

Wola dnia. Uwagi o poezji Władysława Sebyły

recenzje / ESEJE Paweł Tański

Recenzja Pawła Tańskiego z książki Dialog w ciemności Władysława Sebyły w wyborze Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

Sebyła. Wojna zabrała mu życie, ale oszczędziła archiwum

recenzje / IMPRESJE Wojciech Bonowicz

Esej Wojciecha Bonowicza towarzyszący premierze książki Dialog w ciemności Władysława Sebyły.

WIĘCEJ

Dwa tomiki i antologia

recenzje / IMPRESJE Tadeusz Dąbrowski

Esej Tadeusza Dąbrowskiego towarzyszący premierze książki Dialog w ciemności Władysława Sebyły w wyborze Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

Dialog w ciemności – posłowie

recenzje / KOMENTARZE Wojciech Bonowicz

Autorski komentarz Wojciecha Bonowicza do książki Dialog w ciemności Władysława Sebyły wydanej nakładem Biura Literackiego 2 lutego 2012.

WIĘCEJ

Czytajcie sami

recenzje / IMPRESJE Roman Honet

Esej Romana Honeta towarzyszący premierze książki Dialog w ciemności Władysława Sebyły w wyborze Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

„Pół świata nas / nienawidzi. / Drugie pół to my”, czyli esencja i ekstaza w ogrodzie detali

recenzje / ESEJE Przemysław Koniuszy

Recenzja Przemysława Koniuszego z książki Echa Wojciecha Bonowicza, która ukazała się 20 grudnia 2013 roku na stronie Biblioteka Młodego Człowieka.

WIĘCEJ

Powrót podmiotu odłożony

recenzje / ESEJE Paweł Mackiewicz

Recenzja Pawła Mackiewicza z książki Polskie znaki Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

Alt + a i inne polskie znaki Wojciecha Bonowicza

recenzje / ESEJE Marcin Jurzysta

Recenzja Marcina Jurzysty z książki Polskie znaki Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

Polska: tyle, ile znaczy z perspektywy dżdżownicy

recenzje / IMPRESJE Przemysław Rojek

Recenzja Przemysława Rojka z książki Polskie znaki Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

Nie (wy)obrażać sobie za wiele…

recenzje / IMPRESJE Konrad Wojtyła

Recenzja Konrada Wojtyły z książki Polskie znaki Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

Notatki o nowej książce Wojtka Bonowicza

recenzje / ESEJE Jacek Gutorow

Recenzja Jacka Gutorowa z książki Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

O Hurtowni ran i Wierszach ludowych

recenzje / NOTKI I OPINIE Adam Wiedemann Karol Maliszewski Marcin Świetlicki

Komentarze Adama Wiedemanna, Marcina Świetlickiego, Karola Maliszewskiego.

WIĘCEJ

O Wyborze większości i Wierszach z okolic

recenzje / NOTKI I OPINIE Adam Wiedemann Karol Maliszewski Marian Stala Radosław Kobierski Rafał Rżany

Komentarze Adama Wiedemanna, Mariana Stali, Artura Grabowskiego, Radosława Kobierskiego, Karola Maliszewskiego, Rafała Rżanego.

WIĘCEJ

Znaki dla odważnych

recenzje / ESEJE Marian Stala

Recenzja Mariana Stali z książki Pełne morze Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

Znaki wspólnoty

recenzje / ESEJE Jacek Gutorow

Recenzja Jacka Gutorowa z książki Pełne morze Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

O Pełnym morzu

recenzje / NOTKI I OPINIE Dariusz Sośnicki Jacek Gutorow Jarosław Borowiec Kuba Mikurda Piotr Kępiński

Komentarza Jacka Gutorowa, Jarosława Borowca, Dariusza Sośnickiego, Mariana Stali, Piotra Kępińskiego i Kuby Mikurdy.

WIĘCEJ