Nowe, piękne i zadziwiające tony

Wydana w 1945 roku powieść Kochając jest największym osiągnięciem stylistycznym Henry’ego Greena, co samo w sobie jest wystarczającym powodem, by została opublikowana we wszystkich językach europejskich. Ponieważ ani jedna powieść Greena nie ukazała się dotychczas po polsku, Kochając jest najlepszym z możliwych początkiem serii, a jest co tłumaczyć i wydawać – oryginalnością i doskonałością stylistyczną niewiele ustępują tej powieści wcześniejsze książki tego pisarza. Wystan Hugh Auden, Evelyn Waugh, John Updike, Eudora Welty i wielu innych zgodnie uznawali Greena za twórcę zupełnie nieporównywalnego z jakimkolwiek innym, piszącego angielszczyzną „żywą”, „krwistą”, „doskonałą i wierną potocznemu językowi różnych klas społecznych”.

Green pisał powieści „obyczajowe”, najłatwiej tak je określić, i w każdej z nich opis obyczajów jakiejś klasy społecznej, a także klasowych konfliktów i hierarchii, stanowi punkt fabularnego wyjścia. Lecz choć błyskotliwością narracji i rozwoju fabuły przypominają najlepsze dzieła Jane Austen, najważniejszym ich wyróżnikiem pozostaje styl, efekt języka, który jest mimetyczny, a zarazem nosi znamiona wielkiej, literackiej kreacji. Najkrócej mówiąc, ponieważ mamy tu do czynienia właśnie z taką kreacją, tematyka powieści Greena powinna pozostawać tłem, na którym rozgrywa się dramat właściwy.

Obszerny fragment Kochając (około 40 procent całości) ukazał się w „Literaturze na Świecie” 3-4/2012 w przekładzie Andrzeja Sosnowskiego – teraz wreszcie dostajemy do rąk całość. Z uwagi na stylistyczną wirtuozerię oryginału, lepszego i bardziej kompetentnego tłumacza Greena niż Andrzej Sosnowski po prostu nie ma. W ten sposób doczekaliśmy się pierwszej prezentacji powieści wielkiego a nieznanego u nas pisarza i dzięki tej publikacji być może zaczną wybrzmiewać w literackiej polszczyźnie nowe, piękne i zadziwiające tony.