Poezja z nagrodami: Pamięć zewnętrzna

W jakich okolicznościach powstawała nagrodzona książka?

Pamięć zewnętrzna to oczywiście debiut, co już samo w sobie sporo mówi. Da się też dość dokładnie określić czas jej powstawania i jest to czas stosunkowo krótki; najstarsze teksty w książce są z 2014 roku, najnowsze pochodzą z roku premiery, czyli z 2016, najwięcej powstało chyba na początku 2015.

Z mojej perspektywy najważniejsze podczas pisania były trzy kwestie. Po pierwsze – wypracowanie form dla współczesnego, tj. już XXI-wiecznego, a nie nowoczesnego, polskiego wiersza; oczywiście akurat ta (najważniejsza) część pracy to nie jest projekt na jedną książkę, chociaż myślę, że pewne rzeczy udało się zrobić. Po drugie – próba zrozumienia i pokazania, na czym polega zasadnicza zmiana struktur komunikacji i poznania, która zachodzi w ostatnim czasie pod wpływem bardzo różnych czynników (głównie wykształcenia się częściowo już dojrzałych form kultury cyfrowej), ale jednocześnie zrobienia tego w inny sposób niż np. cybernetycy, których drogę uważam za zamkniętą. Po trzecie – chodziło o wymyślenie takiego wiersza, który miałby, mówiąc najogólniej, dość dużą intelektualną wyporność (w rejonach tzw. zaangażowania społeczno-politycznego, ale też filozoficzną), ale który jednocześnie nie przestaje być przekonujący jako wiersz.

Jak ważna w Twojej twórczości jest właśnie ta książka?

Odpowiedź prosta jest taka, że Pamięć zewnętrzna to debiut, więc siłą rzeczy jest obecnie najważniejsza. Odpowiedź nieco bardziej rozsądna mówi, że najważniejszą książką jest zawsze ta, która właśnie powstaje. Jako że jestem w trakcie pisania drugiej książki, Pamięć… jest – z mojej perspektywy – druga w kolejności (z dwóch możliwych).

Czy dzisiaj ta książka jest wciąż aktualna? Czy wówczas trafiła na swój czas?

Pytanie o aktualność Pamięci… zapewne nie jest tego rodzaju pytaniem, na które powinien odpowiadać autor. Kiedy pisałem tę książkę, jedną z najważniejszych stawek była dla mnie rozmaicie rozumiana „współczesność” wierszy w niej zawartych. Pytanie zatem, czy Pamięć…, wydana rok temu, trafiła na swój czas, jest w gruncie rzeczy pytaniem o to, czy nie chybiła całkowicie celu. Pozostaje mi żywić nadzieję, że nie (Time will say nothing but I told you so).

Twój ulubiony wiersz z tej książki i dlaczego akurat ten?

Przedostatni, „SysRq”. Jest może najbardziej osobistym wierszem w Pamięci… – to po drugie. Po pierwsze – w tym tekście udało mi się chyba dojść najbliżej czegoś, czego w tym czasie (i w tej książce) szukałem, czyli skonstruowania w języku polskim takiej formy, która byłaby już zasadniczo XXI-wieczna, a jednocześnie nadal w sposób rozpoznawalny realizowała założenia gatunkowe elegii.

Czy otrzymanie nagrody zmieniło coś w Twoim pisaniu?

Gdyby otrzymanie nagrody zmieniło coś w moim pisaniu, zacząłbym się poważnie martwić. Oczywiście nagrody wpływają na wiele rzeczy, choćby na rozpoznawalność czy sposób funkcjonowania w literackim obiegu, ale sądzę, że akurat o dykcji, o sposobie myślenia o wierszu, powinny decydować zupełnie inne czynniki.

Która nominowana wówczas książka jest dla Ciebie ważna i dlaczego?

Nagrodzony wówczas całokształt twórczości Andrzeja Sosnowskiego. Mówiłem zresztą o tym podczas odbierania nagrody – Sosnowski to jeden z dwóch pierwszych poetów współczesnych, z których tekstami się zetknąłem (drugim był Tomasz Pułka). Jego „Wiersz [Trackless]” pewnie już zawsze w jakiś sposób będzie dla mnie bardzo podstawowym punktem odniesienia w myśleniu o tym, czym jest wiersz „współczesny”, cokolwiek chcielibyśmy przez to rozumieć. A fakt, że dostałem „Silesiusa” za debiut w tym samym roku, w którym Sosnowski odebrał go za całokształt, zdecydowanie należy do moich ulubionych przypadkowych zbiegów okoliczności.

Nad czym obecnie pracujesz?

Jestem teraz w trakcie pisania drugiej książki, o zwartej (jeszcze bardziej zwartej?) strukturze, zasadniczo pojedynczego poematu książkowej długości. Ale na tym etapie pracy nie chciałbym jeszcze mówić o szczegółach.