recenzje / ESEJE

Recenzja Radości

Michał Szymański

Recenzja Michała Szymańskiego z książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego, która ukazała się w „Zeszytach Literackich” w 2014.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Z Grzegorzem Kwiatkowskim sprawy mają się zupełnie inaczej – łatwiej mówić o nim niż o jego poezji. Młody poeta z Gdańska ma na swoim koncie kilka tomików i dwa albumy nagrane z “funeralno-cyrkowym” zespołem Trupa Trupa. Nie lubi czytać na głos swoich wierszy, uważa bowiem, że nie do końca należą do niego – to głosy umarłych, zamordowanych, skatowanych, cierpiących, a on jest medium, które udostępnia im niewielką przestrzeń ostentacyjnie anty-poetyckiego wiersza.

Wydany w 2013 roku tomik Radości podzielił krytyków. Jedni odczuwali dreszcze w obliczu śmierci brutalnie odartej z humanistycznych złudzeń, inni utyskiwali na efekciarstwo i emocjonalny terror. Nic dziwnego. Literatura nie ma bezpośredniego dostępu do śmierci i nigdy go mieć nie będzie. Udzielanie głosu umarłym to jedna z najtrudniejszych form wyrazu. Gdy wiersz mówi w imieniu sześcioletniej żydowskiej dziewczynki, łatwo o zarzut nieetycznej uzurpacji (wiersz-nagrobek pt. Buzia Wajner, ur. 1937, zm. 1943). Czyli o co? Poezja ma wybór: może dostojnie milczeć lub podążać dobrze przetartym szlakiem wyrażania niewyrażalnego. Ale Grzegorz Kwiatkowski urodził się w 1984 roku i problem “poezji po Oświęcimiu” to nie jest do końca jego problem. Bliższy niż Celan czy Różewicz jest mu Edgar Lee Masters i jego Umarli ze Spoon River. Sytuację poety – a bez rozpoznania tej sytuacji Radości zrozumieć nie sposób – komplikuje stan współczesnej kultury, która najchętniej wydałaby “dekret / unieważniający śmierć”. W dodatku między poetą a jego bohaterami zalegają złoża dziesięcioleci, złogi drobiazgowych interpretacji i analiz, papiery, dyskursy, narzędzia, metody, teorie, tryby, warunki i obostrzenia. On chciałby przeżyć tamto umieranie możliwie bezpośrednio, poczuć je na własnej skórze, lecz rozmnożone widma krytyków, naukowców, świadków zatykają mu usta, wskazują, co powinien czuć, co myśleć, w głowie huczą głosy, że tak nie można, tak nie wypada, to już było, tamto prowadzi donikąd. Śmierć to narracja. Śmierć to semantyczny brak. Śmierć obrasta w metafizyczne piórka, w rytuały, znika pod warstwą symboli.

Grzegorz Kwiatkowski pragnie czystej esencji. Z wyrachowaną naiwnością tworzy poezję, która próbuje się przebić na tamtą stronę. Bez żadnej asekuracji wejść w czyjeś ciało. Poezję, która ascetycznymi wersami “tylko” powtarza śmierć. “Odcięto jej głowę tępą piłą / i nikt nie wie gdzie została pochowana / gdyby to było przerysowanie / albo estetyczna zabawa /ale: odcięto jej głowę tępą piłą / i nikt nie wie gdzie została pochowana” (Dora Drogoj, ur. 1923 zm. 1941).


Recenzja ukazała się w “Zeszytach Literackich” nr 4/2014. Dziękujemy Autorowi za wyrażenie zgody na przedruk.

O AUTORZE

Michał Szymański

Urodzony w 1985 roku. Eseista, krytyk literacki, kulturoznawca. Publikuje w „Zeszytach Literackich”, „dwutygodniku.com”, „Tygodniku Powszechnym”. Jego teksty były tłumaczone na język litewski. Laureat stypendium im. Stanisława Lama (2014). Mieszka w Warszawie.

powiązania

Dwanaście notatek o Jorie Graham

recenzje / ESEJE Michał Szymański

Recenzja Michała Szymańskiego z książki Prześwity Jorie Graham.

WIĘCEJ

Jacek czyta Jarosława

recenzje / ESEJE Michał Szymański

Recenzja Michała Szymańskiego z książki Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę Jarosława Iwaszkiewicza, która ukazała się 3 marca 2013 roku w Tygodniku Powszechnym.

WIĘCEJ

"Słyszę o czyimś odejściu", czyli na temat poezji Grzegorza Kwiatkowskiego

recenzje / ESEJE Rafał Derda

Recenzja Rafała Derdy z książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego, która ukazała się w „Helikopterze”.

WIĘCEJ

Tylko jutro nie umiera nigdy – Radości Grzegorza Kwiatkowskiego

recenzje / ESEJE

Recenzja Pawła Brzeżka z książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego, która ukazała się 16 marca 2014 roku w kwartalniku „Szafa”.

WIĘCEJ

Recenzja Radości

recenzje / ESEJE Wojciech Lada

Recenzja Wojciecha Lady z książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego, która ukazała się w tygodniku „W Sieci”.

WIĘCEJ

Zamiast milczenia. O tomie Radości Grzegorza Kwiatkowskiego

recenzje / ESEJE Anna Spólna

Recenzja Anny Spólnej z książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego, która ukazała się 15 maja 2013 roku w internetowej gazecie kulturalnej “Salon Literacki”.

WIĘCEJ

Benzyną

recenzje / ESEJE Emilia Konwerska

Recenzja Emilii Konwerskiej z książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego, która ukazała się 1 marca w 2013 roku w serwisie Art Papier.

WIĘCEJ

Radości Grzegorza Kwiatkowskiego. Współczujący grabarz padłych saren.

recenzje / ESEJE Jarosław Zalesiński

Recenzja Jarosława Zalesińskiego z książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego, która ukazała się 21 stycznia 2013 roku w Dzienniku Bałtyckim.

WIĘCEJ

Na marginesie Radości

recenzje / ESEJE

Recenzja Tomasza Tyczyńskiego z książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego, która ukazała się 4 kwietnia 2013 roku na blogu „Prowincja Gombrowicz”.

WIĘCEJ

Radości Grzegorza Kwiatkowskiego

recenzje / ESEJE Rafał Derda

Recenzja Rafała Derdy z książki Radości Krzysztofa Kwiatkowskiego, która ukazała się w “Zeszytach Poetyckich”.

WIĘCEJ

Ogień podsycano śmieciami i benzyną

recenzje / ESEJE Przemysław Witkowski

Recenzja Przemysława Witkowskiego z książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego, która ukazała się w Ósmym Arkuszu Odry.

WIĘCEJ

Panorama Radości

recenzje / ESEJE Kinga Gąska

Recenzja Kingi Gąski z książki Radości Grzegorz Kwiatkowskiego, która ukazała się na stronie Fundacji Karpowicza.

WIĘCEJ

Zło które nie mija. Radości Grzegorza Kwiatkowskiego

recenzje / ESEJE Marcin Sierszyński

Recenzja Marcina Sierszyńskiego z książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego, która ukazała się w miesięczniku “Inter-“.

WIĘCEJ

Recenzja Radości

recenzje / ESEJE Filip Łobodziński

Recenzja Filipa Łobodzińskiego z książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego.

WIĘCEJ

Ocalone z kontekstu

recenzje / ESEJE Katarzyna Bieńkowska

Recenzja Katarzyny Bieńkowskiej z książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego.

WIĘCEJ

Recenzja Radości

recenzje / ESEJE Przemysław Gulda

Recenzja Przemysława Guldy z książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego.

WIĘCEJ

Osobne milczenie. Wobec Radości Grzegorza Kwiatkowskiego

recenzje / IMPRESJE Paweł Paszek

Esej Pawła Paszka towarzyszący premierze książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego.

WIĘCEJ

Biała książka

recenzje / IMPRESJE Radosław Kobierski

Esej Radosława Kobierskiego towarzyszący premierze książki Radości Grzegorza Kwiatkowskiego.

WIĘCEJ

Ernst Becker-Lee / Walter Steiner

recenzje / KOMENTARZE Grzegorz Kwiatkowski

Komentarz Grzegorza Kwiatkowskiego do wierszy z tomu Radości.

WIĘCEJ

Intuicja kieruje mnie w stronę Mastersa

wywiady / O KSIĄŻCE Grzegorz Kwiatkowski Marcin Sierszyński

Rozmowa Marcina Sierszyńskiego z Grzegorzem Kwiatkowskim o jego nowej książce Radości, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 17 stycznia 2014 roku.

WIĘCEJ