recenzje / KOMENTARZE

WNP: Warszawa – Nieborów – Polska

Darek Foks

Autorski komentarz Darka Foksa poświęcony książce Przecena map.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Wiersz do antologii “Księgarnia Państwowego Instytutu Wydawniczego przy ulicy

Foksal w Warszawie w współczesnej poezji polskiej”

“Chodź, Lolitko, szepcze
czule, szarpiąc
paczkę z plutonem
Lolitek, bo człowiek
o wyglądzie właściciela
większej ilości ogródków
strasznie potrzebuje jednej
na jutro. Mogą być dwie”.

Jezu, żeby ten, który wnosi
paczki z Lolitkami
z ulicy, wniósł tu jeszcze
łóżko z ciepłą pościelą,
i żebym się w nim położył
i żeby ona usiadła w nogach,
w szlafroku, i żeby powiedziała
tym samym szeptem: “Skłamałam,

mówiąc, że pan Puzyna chyba
wyniósł wszystkie. Skłamałam,
a ty wyszedłeś stąd bez Kamyków“.
I żebym zasnął, zapominając
o egzemplarzu, którego nie zdążył
wynieść, i który już od lat
stoi tam, za mną, pośród czegoś,
o co nigdy bym nie zapytał.

I żeby Mogą Być Dwie
choć raz zapomniał reszty.

17 VII 91


Historia prawdziwa. Konstanty Puzyna, wielki krytyk teatralny i świetny poeta, wydał debiutancki zbiór wierszy pod tytułem “Kamyki”. Chciałem go nabyć w firmowej księgarni jego wydawcy. Nie nabyłem za pierwszym razem, bo pani powiedziała mi, że pan Puzyna wyniósł wszystkie egzemplarze. Kilka tygodni później znalazłem na półce egzemplarz, bo już nie pytałem, lecz szukałem. No i znalazłem. W tle występuje “Lolita” Vladimira Nabokova, bo akurat się po raz pierwszy po polsku ukazała i ściągnęła do księgarni nawet tych, którzy rzadko tam zaglądają. Ponieważ nie chcę po raz kolejny oddać za darmo pomysłu na pracę licencjacką czy magisterską jakiegoś polonisty czy polonistki, zdradzę jedynie, że rzeczywiście można ułożyć malutką antologię pod tytułem, który umieściłem w tytule tego wiersza. Niech jeden z drugą pójdą do biblioteki i nawdychają się kurzu. Dłużej będą pamiętać.


Państwa nie ma

Najprawdopodobniej
Gałczyńscy nie sypiali
w tym łóżku. To samo
można powiedzieć
o rodzinie Watów.
Maria Dąbrowska

w ogóle mało spała
(opieram się
na badaniach kumpli
z podstawówki,
którym Noce i dnie
znalazły pracę na kolei).

Człowiek przy bramie
długo szukał
naszego nazwiska
na swojej liście. Widział
twoje spojrzenie,
gdy wczoraj dotykałaś

drzwi. I wspomniał
coś o powrocie
dawnego właściciela.
Nie śpij z młotkiem.
Wyjmij gwoździe z ust,
bo zardzewieją.

Właśnie wracam
od stukniętego starca,
zwanego dalej
grawerem. Grawer
popija, więc
to musi trochę potrwać.


Trafiłem kiedyś na warsztaty literackie do pałacu Radziwiłłów w Nieborowie. W pałacu tym bywali najwięksi. Nie na warsztaty tam jeździli, lecz by sobie w spokoju tworzyć, bo do tego między innymi celu pałac służył i chyba nadal służy. Bardzo miłe miejsce. Cisza, spokój, park, roślinki. Wciąż mam wrażenie, że ten pobyt zaowocował tym, czym miał zaowocować. I właśnie przypomniałem sobie nazwisko szkolnego kolegi, który pracuje na kolei. Próbowaliśmy założyć punkową kapelę Transplantacja Człona (jakoś tak w okolicach 1983 roku). Mieliśmy gitarę, kawałek perkusji, parę “kawałków” zarejestrowanych na grundigu (pamiętam jeden tytuł – “Praca”) i dwa znaczki, które z dumą przypinaliśmy przed wyjściem do szkoły. Trzy ostatnie strofy tego wiersza to zupełnie inna historia.


Mapa mi się kończy

Chryste, kotuś, zawsze ci się kończy,
Kiedy dojeżdżamy. Zawsze ci się kończy,

kiedy garncarstwo daje zatrudnienie
licznym wieśniakom i zaczyna przynosić

znaczne dochody. Zawsze ci się kończy,
kiedy polewam wodą wieloryba.

Zawsze ci się kończy, kiedy pytam:
“Nie ma tam gdzieś stacji benzynowej?”

Zawsze ci się kończy, kiedy mówię:
“Przydałaby się jakaś stacja benzynowa”.

Zawsze ci się kończy, kiedy krzyczę:
“Poszukaj jakiejś stacji benzynowej!”

Zawsze ci się kończy, kiedy proszę:
“Jeżeli zauważysz jakąś stację benzynową,

to mi powiedz”. Zawsze ci się kończy,
kiedy tłumaczę to wszystko na angielski

i japoński. Zawsze ci się kończy,
kiedy mijamy dom ginekologa,

u którego siedzą co najmniej
trzy pacjentki, a kierowcy

w samochodach przed furtką rozmyślają
każdy o swoim pełnym baku,

bez którego wszystkiego mniej,
bez którego ani rusz (im się mapa

nie skończy). Zawsze ci się kończy,
kiedy trzeba zapisać dwie strony

(bo trzeba zapisać dwie strony,
a tobie się mapa kończy). Zawsze

mogła ci się skończyć wcześniej.

2 VII 94


Wiersz powstał z potrzeby. Kiedy “Wiersze o fryzjerach” były już prawie gotowe do druku, okazało się, że są jeszcze dwie strony do zapełnienia. Wśród tekstów, które zostały po ułożeniu książki, nie było nic takiego, co nadawałoby się na tę okoliczność. Napisałem szybko ten wiersz i do dzisiaj bardzo go lubię. Jest do właściwie utwór tytułowy “Przeceny map”, gromadzącej teksty z lat 1987-1997, bo wiersz pod tytułem “Przecena map”, który powstał po 1997 roku, znajdzie się pewnie w następnej książce. Jak łatwo zauważyć, wciąż nie mam prawa jazdy.

O AUTORZE

Darek Foks

Urodzony w Skierniewicach. Poeta, prozaik, redaktor i scenarzysta. Studiował na Wydziale Wiedzy o Teatrze warszawskiej Akademii Teatralnej, ukończył scenopisarstwo w łódzkiej Filmówce. Laureat m.in. głównej nagrody Konkursu na Brulion Poetycki (1993), Nagrody im. Natalii Gall (1999), Nagrody TVP Kultura (2006) za książkę Co robi łączniczka (przygotowaną wraz ze Z. Liberą), nominowaną również do Nagrody Literackiej Gdynia (2006). Laureat Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius (2014) za całokształt twórczości. Dwukrotnie nominowany do Paszportu Polityki (2000, 2004). Redaktor działu prozy w „Twórczości”. Mieszka w Skierniewicach.

powiązania

Wiersz polski średniej długości

dzwieki / WYDARZENIA Darek Foks Krzysztof Jaworski Tomasz Majeran Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Darka Foksa, Krzysztofa Jaworskiego, Zbigniewa Macheja i Tomasza Majerana podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Rozbiórka

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Dariusz Suska Jacek Dehnel Jerzy Jarniewicz Krzysztof Siwczyk Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Piotr Sommer Ryszard Krynicki Tadeusz Pióro Urszula Kozioł Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Urszuli Kozioł, Ryszarda Krynickiego, Bohdana Zadury, Piotra Sommera, Jerzego Jarniewicza, Zbigniewa Macheja, Andrzeja Sosnowskiego, Tadeuszy Pióry, Darka Foksa, Wojciecha Bonowicza, Marcina Sendeckiego, Dariusza Suski, Mariusza Grzebalskiego, Dariusza Sośnickiego, Krzysztofa Siwczyka, Marty Podgórnik i Jacka Dehnela podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Lament na dancingu

dzwieki / WYDARZENIA Adam Zdrodowski Dagmara Sumara Darek Foks Marta Podgórnik Tadeusz Pióro

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Darka Foksa, Marty Podgórnik, Dagmary Sumary, Adama Zdrodowskiego i Tadeusza Pióry podczas Portu Wrocław 2005.

WIĘCEJ

Piosenki dla martwego koguta

dzwieki / WYDARZENIA Andrij Bondar Bohdan Zadura Darek Foks Jurij Andruchowycz Mykoła Riabczuk Nazar Honczar Ostap Sływynski Serhij Żadan

Zapis całego spotkania autorskiego Jurija Andruchowycza, Andrija Bondara, Nazara Honczara, Mykoły Riabczuka, Ostapa Slywynskiego, Serhija Żadana, Darka Foksa oraz Bohdan Zadury podczas Portu Legnica 2004.

WIĘCEJ

Rafał Wojaczek, który jest

dzwieki / WYDARZENIA Agnieszka Wolny-Hamkało Andrzej Sosnowski Bogusław Kierc Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Edward Pasewicz Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki Jerzy Jarniewicz Jurij Andruchowycz Krzysztof Siwczyk Maciej Malicki Maciej Melecki Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Tadeusz Pióro Tomasz Majeran Tomasz Różycki Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego poświęconego twórczości Rafała Wojaczka podczas Portu Legnica 2004.

WIĘCEJ

Mer Betlejem i 60% słów

dzwieki / WYDARZENIA Darek Foks Maciej Malicki

Zapis całego spotkania autorskiego Darka Foksa i Macieja Malickiego podczas Portu Legnica 2003.

WIĘCEJ

Poematy taty

recenzje / ESEJE Darek Foks

Szkic Darka Foksa opublikowany w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.

WIĘCEJ

Sonet drogi i Paradiso

dzwieki / WYDARZENIA Darek Foks Marta Podgórnik

Zapis całego potkania autorskiego Darka Foksa i Marty Podgórnik podczas Portu Legnica 2000.

WIĘCEJ

Dyskusja „Barbarzyńcy czy nie. Dwadzieścia lat po przełomie”

nagrania / Między wierszami Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Nowacki Justyna Sobolewska Krzysztof Jaworski Piotr Czerniawski Piotr Śliwiński Roman Honet

Port Wrocław 2009: wypowiedzi Dariusza Nowackiego, Piotra Śliwińskiego, Justyny Sobolewskiej, Piotra Czerniawskiego, Darka Foksa, Krzysztofa Jaworskiego, Bohdana Zadury, Romana Honeta.

WIĘCEJ

Dyskusja “Poezja a język niski”

nagrania / Między wierszami Andrzej Sosnowski Darek Foks Marcin Świetlicki Wojciech Wilczyk

Co poezji po wulgaryzmach? Odpowiadają Wojciech Wilczyk, Marcin Świetlicki, Darek Foks i Andrzej Sosnowski.

WIĘCEJ

Dyskusja “Co to jest barbarzyństwo w poezji?”

nagrania / Między wierszami Adam Wiedemann Bohdan Zadura Darek Foks Tadeusz Pióro

Mityczne pytanie o klasycystów i barbarzyńców zadane Darkowi Foksowi, Tadeuszowi Piórze, Adamowi Wiedemannowi i Bohdanowi Zadurze.

WIĘCEJ

Tablet taty: fragmenty

dzwieki / RECYTACJE Darek Foks

Wiersze z tomu Tablet taty, zarejestrowane podczas spotkania “Barbarzyńcy i nie” na festiwalu Port Wrocław 2015.

WIĘCEJ

Barbarzyńcy i nie

nagrania / Z Fortu do Portu Darek Foks Grzegorz Wróblewski Krzysztof Jaworski

Archiwalne nagranie z udziałem Krzysztofa Jaworskiego, Darka Foksa, Grzegorza Wróblewskiego.

WIĘCEJ

Haiku Birkenau

nagrania / Z Fortu do Portu Darek Foks

Darek Foks na scenie Teatru im. Modrzejewskiej. Wieczór autorski “Bitwa o Legnicę” w ramach Fortu Legnica 1999.

WIĘCEJ

Komentarz Darka Foksa do krótszego motta

recenzje / KOMENTARZE Darek Foks

Komentarz Darka Foksa do motta z książki Historia kina polskiego, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 7 grudnia 2015 roku.

WIĘCEJ

Panie i panowie, powtarzamy

wywiady / O KSIĄŻCE Darek Foks Grzegorz Tomicki

Rozmowa Grzegorza Tomickiego z Darkiem Foksem, towarzysząca premierze książki Historia kina polskiego, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 7 grudnia 2015 roku.

WIĘCEJ

Komentarz do wiersza "Weronika"

recenzje / KOMENTARZE Darek Foks

Autorski komentarz Darka Foksa do wiersza “Weronika” z książki Tablet taty, która ukazała się 9 marca nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Wymyślanie drwala

wywiady / O KSIĄŻCE Darek Foks Zuzanna Witkowska

Rozmowa Zuzanny Witkowskiej z Darkiem Foksem o książce Tablet taty, która ukazała się 10 marca 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Tylko nie mów, że była bez

wywiady / O PISANIU Bohdan Zadura Darek Foks

Rozmowa Darka Foksa z Bohdanem Zadurą o jego nowej książce Kropka nad i, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 22 września 2014 roku.

WIĘCEJ

Ważne dokumenty

recenzje / NOTKI I OPINIE Darek Foks

Recenzja Darka Foksa towarzysząca premierze dwutomowej edycji Szkiców, recenzji, felietonów Bohdana Zadury, wydanej przez Biuro Literackie 4 czerwca 2007 roku.

WIĘCEJ

Mer Betlejem, Orlę (fragmenty)

recenzje / KOMENTARZE Darek Foks

Autorski komentarz Darka Foska do książki Mer Betlejem, która ukazała się w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

Czapajew wypłynął, czyli nowe klejenie starych map

recenzje / IMPRESJE Karol Maliszewski

Esej Karola Maliszewskiego poświęcony książce Przecena map Darka Foksa.

WIĘCEJ

Foks, dziwny jest ten wiersz

recenzje / IMPRESJE Karol Maliszewski

Esej Karola Maliszewskiego poświęcony książce Przecena map Darka Foksa.

WIĘCEJ

Tablet taty

recenzje / ESEJE Monika Piotrowska-Wegner

Recenzja Moniki Piotrowskiej-Wegner z książki Darka Foksa Tablet taty, która ukazała się na blogu monweg.

WIĘCEJ

Szlifowane chropawym pumeksem

recenzje / ESEJE Marek Olszewski

Recenzja Marka Olszewskiego z książek Susza i Tablet taty, która ukazała się w czasopiśmie „Nowe Książki”.

WIĘCEJ

Polska szkoła montażu literackiego. Przypadek Darka Foksa

recenzje / IMPRESJE Klaudia Muca

Esej Klaudii Mucy towarzyszący premierze książki Darka Foksa Historia kina polskiego, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 7 grudnia 2015 roku.

WIĘCEJ

Liryczne migawki

recenzje / ESEJE Sylwia Sekret

Recenzja Sylwii Sekret z książki Darka Foksa Tablet taty, która ukazała się na stronie Lubimyczytać.pl

WIĘCEJ

Ach, gdzie są niegdysiejsze foldery!

recenzje / ESEJE Karolina Górniak

Recenzja Karoliny Górniak z książki Tablet taty Darka Foksa, która ukazała się 30 kwietnia 2015 roku w portalu Xiegarnia.pl.

WIĘCEJ

Że zapytam

recenzje / IMPRESJE Piotr Lorkowski

Esej Piotra W. Lorkowskiego z książki Tablet taty Darka Foksa, która ukazała się 9 marca 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

O Ustaleniach z Maastricht

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało Jacek Bierut Karol Pęcherz Krzysztof Siwczyk

Komentarze Agnieszki Wolny-Hamkało, Jacka Bieruta, Karola Pęcherza i Krzysztofa Siwczyka.

WIĘCEJ

Czapajew wypłynął, czyli nowe klejenie starych map

recenzje / IMPRESJE Karol Maliszewski

Esej Karola Maliszewskiego poświęcony książce Przecena map Darka Foksa.

WIĘCEJ