wywiady / O KSIĄŻCE

Językowe obrazowanie świata

Aleksandra Olszewska

Bronka Nowicka

Rozmowa Aleksandry Olszewskiej z Bronką Nowicką, towarzysząca nowemu i rozszerzonemu wydaniu książki Nakarmić kamień. Obrazy rzeczy, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 11 września 2017 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Aleksandra Olszewska: Minęły dwa lata odkąd ukazał się Twój debiut literacki Nakarmić kamień, blisko rok temu wyróżniony Literacką Nagrodą „Nike”, zostałaś też laureatką międzynarodowego projektu New Voices from Europe (jako pierwsza polska autorka). Czy zaskoczyło Cię coś szczególnie mocno w środowisku literackim?

Bronka Nowicka: Szczególnie mocno – nic. Każde środowisko artystyczne jest na swój sposób hermetyczne, ksenofobiczne, wysycone emocjami związanymi z „konkurencją pokarmową” i podzielone na wrogie obozy, z których każdy wierzy we własne i tępi cudze „izmy”. W każdym artystycznym środowisku są myślący ludzie o otwartych umysłach, reprezentanci humanistycznych postaw. Są też sfrustrowane indywidua pozbawione kultury osobistej. Dlatego nie zaskoczył mnie ani hejt, ani przychylność, których doświadczyłam w polskich kręgach związanych z literaturą. Przychylność cieszy, niechęć – szczególnie gdy jest wyrażana pozamerytorycznie – boli. Obie są naturalnym zjawiskiem.

Głęboki oddech, dystans do polskiego środowiska literackiego zyskałam dzięki projektowi New Voices from Europe. Szesnaście niezależnych, europejskich podmiotów związanych z literackimi instytucjami i festiwalami uznało, że zasługuję na wybór do dziesięcioosobowej grupy pisarzy, na których pracę warto zwrócić uwagę. To mnie wzmocniło, dało odwagę do kolejnych kreacyjnych działań. Każdy twórca potrzebuje wsparcia i akceptacji – ja doświadczyłam ich przede wszystkim za granicą, na multikulturowych spotkaniach, które kształcą i rozwijają, bo prowadzą do zderzeń najrozmaitszych poetyk, twórczych metodologii, wrażliwości i światooglądów. Jednak największą zaletą tych spotkań jest to, że – przebiegając na neutralnym gruncie – rządzą się zasadą wymiany i inspiracji, a nie rywalizacji.

Był to też czas wielu spotkań autorskich – w Polsce i za granicą. Jakie znaczenie ma dla Ciebie kontakt z czytelnikiem? Wyobrażam sobie, że ten moment, kiedy autor widzi, jak jego teksty „działają” na innych, jest w pewnym sensie momentem przełomowym. Dowiedziałaś się czegoś o sobie / swoich tekstach z takich interakcji?

Bez ludzi podejmujących to, co się jawi poprzez słowa, interreagujących, przeżywających, rzetelnie krytykujących, książki byłyby tylko farmaceutykami albo pompkami do ego. Odbiorca nadaje tekstom status medium wymiany emocji. Bez Czytelnika tom jedynie istnieje, dzięki Niemu zawarte tam obrazy i myśli zaczynają się istnić. Odczuwam wdzięczność za to, że mam Czytelników. Chcę powiedzieć Im dziękuję: za wrażliwą lekturę, obecność na spotkaniach, różnorodną i wnikliwą interpretację, frapujące pytania, otwartość, serdeczne gesty i pożywane słowa. Przeczytałam kiedyś we wspomnieniach Marii Orwid – wybitnej psychiatry i psychoterapeutki – coś, co zapadło mi w pamięć. Słynna krakowska lekarka poddawała pionierskim badaniom osoby, które przeżyły pobyt w obozie zagłady. Ludzi ci pytani, co pozwoliło im przetrwać, odpowiadali: „rozmowy, dobre słowo, słowa”. Nie hart ducha, nie fizyczna siła, nie spryt, wiara czy cudem zdobyta dodatkowa porcja chleba, ale słowa. Wzrusza mnie ich pokarmowa funkcja. Rozmowa krzepi, empatyczna wymiana zdań jest odżywcza.

Dzięki spotkaniom z Czytelnikami upewniłam się, że Nakarmić kamień jest książką komunikatywną. Poetycki, zmetaforyzowany język nie stanowi przeszkody dla odczuwania i pojmowania wykreowanego w niej świata. Cieszy mnie to, bo przystępność artystycznych wypowiedzi uważam za ich istotną cechę. Wszystkie wieczory autorskie – zarówno te w Polsce, jak i poza jej granicami – okazały się cenne i pouczające, pamiętam każdy i jeszcze raz składam podziękowania ich Uczestnikom. Było też kilka spotkań szczególnych. Przygotowany z wyjątkową starannością i kompetencją przez Katarzynę Liburę wieczór z Kołem Naukowym Studentów Krytyki Literackiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Czytnik w poznańskim Teatrze Nowym, którego dramaturg – Michał Pabian – przygotował wspólnie z Aktorami spójną, szlachetną interpretację fragmentów książki. Wieczór w Estonii: Tartu, środek maja, za oknem sypie śnieg [sic!], rozmawiamy o przedmiotach pozostawionych przez zmarłych, opowiadam o okularach i długopisie mojego Ojca, ludzie wspominają rzeczy swoich bliskich, którzy odeszli. Płaczemy. Nie wiem, czy gdzie indziej udzieliłabym sobie na to pozwolenia, pewnie uznałabym, że uzewnętrzniając w ten sposób emocje, tracę panowanie nad przebiegiem spotkania. Tam poczułam, że mogę.

Ze spotkań z Czytelnikami wyniosłam też mnóstwo… kamieni. Ludzie obdarowywali mnie nimi na zakończenie naszych rozmów. Zaraz sfotografuję kilka egzemplarzy i prześlę Ci zdjęcia.

Nowe wydanie Nakarmić kamień. Obrazy rzeczy uzupełniają fotografie. Już po lekturze tomu w pierwotnej, czysto tekstowej wersji, można było odczuć, że zdjęcia są dla Ciebie ważne – razem z aparatem fotograficznym powracają na kartach książki, korzystasz z fotografii również przy okazji wystaw. Pisanie jest dla Ciebie formą językowego fotografowania świata czy tym dwóm działalnościom artystycznym przyświecają inne intencje?

Bardzo podoba mi się Twoje określenie: „językowe fotografowanie świata”, jednak żeby móc całkowicie zidentyfikować się z tym sformułowaniem, muszę zamienić „fotografowanie” na „obrazowanie”. Fotografowanie jest w dużej mierze dokumentowaniem. Kiedyś manifestowało się ono ze szczególną siłą: rzeczywistość odciskała się na kliszy przy pomocy światła. Dzisiejsza fotografia, mimo cyfryzacji, nie utraciła swojej dokumentalnej natury. Gdy piszę, nie zależy mi na kopiowaniu świata, ale na jego obrazowaniu, które rozumiem jako przekształcanie form, nie ich kalkowanie. „Językowe obrazowanie świata” dobrze określa mój imaginacyjny sposób pisania. Sposób, nie intencję, która mu przyświeca. Ta jest bowiem taka, by podjąć maksymalny wysiłek ujęcia, objęcia, pojęcia i wyrażenia rzeczy, co jest – razem i z osobna – niemal niemożliwe.

W nowym wydaniu Nakarmić kamień znalazły się fotografie, które – jak słusznie zauważasz – uzupełniają tekst. Większość przedmiotów opisanych w tym tomie istnieje jedynie w mojej pamięci. Jednak kilka z nich zachowało postać materii. Ich fotografie znalazły się w nowym wydaniu książki po to, by zderzyć zawarte w mikrohistoriach obrazy z ich pierwowzorami. Jest więc bransoletka zrobiona z widelca – tego, którym w czasie wojny czesała się sąsiadka z modułu „Widelec”, uszyta przez moją Babkę „Poduszka do igieł”, wyjęta z rodzinnego archiwum „Fotografia” mojej małej Matki. Reszta prac zamieszczonych w tomie ma kreacyjny charakter, powstała w odpowiedzi na słowa, które wywoływały wyobrażenia domagające się utrwaleń.

Mam nadzieję, że kontakt ze wszystkimi wymienionymi kategoriami obrazów nada spotkaniu Czytelników z „kamieniem” nieco inny wymiar.

Pisanie jest więc dla Ciebie rzuceniem wyzwania niemożliwemu. Niemożliwemu dedykowane jest Nakarmić kamień (zarówno pierwsze wydanie, jak i to najnowsze, rozbudowane o zdjęcia), w jednym z początkowych modułów „Kamień” czytamy: „Takiego ogromu nikt nie przepuści przez młyn rąk i zmysłów. Niemożliwe. Kula smutku pasie się na mroźnym słowie ‘niemożliwe’”. Ta „niemożliwość”, powracająca w różnych wariantach, działa na Ciebie mobilizująco (jest wyzwaniem) czy demobilizująco (jest źródłem smutku)? A może to w ogóle sztuczne opozycje?

Przytoczony przez Ciebie fragment dotyczy niemożliwości objęcia świata jako całości. To poczucie było wpisane w początki pracy nad Nakarmić kamień. Pamiętam, że przed jej rozpoczęciem zrobiłam rysunek, rodzaj niewerbalnej notatki: człowiek obok ściany zbudowanej z niezliczonych szuflad. Istota znajdująca się naprzeciw monumentalnej konstrukcji wie, że całkowite poznanie jej zawartości nie jest realne. Wtedy pojawia się smutek. Ponieważ jest on podszyty oniemieniem, jakimś rodzajem podniecenia, nie jest destrukcyjny. Przeciwnie, staje się siłą napędzającą kreację, podobnie jak poczucie braku. Henri Michaux napisał: „Mam siedem lub osiem zmysłów, jeden z nich: zmysł braku”. Identyfikuję się z tym zdaniem. Gdy wspomniany zmysł pracuje, przychodzi głód domagający się zaspokojenia. Tworzenie, w tym pisanie, postrzegam jako karmienie braków, swoich i cudzych.

Wróćmy zatem jeszcze do fotografii i innego wymiaru (również dosłownie – trójwymiarowe skany), jaki wnoszą do książki. Prześwietlanie rzeczy to nawet więcej niż ich fotografowanie (więcej niż rzucanie światła na rzeczy). Sięgnęłaś po tomograf komputerowy właśnie po to, by dotrzeć „głębiej”?

W nowym wydaniu książki znalazły się dwie tomografiki. Nazywam tak prace powstałe dzięki promieniom X, które mają zdolność przenikania przez materię, dzięki czemu przynoszą obrazy wnętrza rzeczy. Kilka lat temu zaczęłam używać narzędzia medycznego w charakterze graficznego i filmowego, ponieważ szukałam medium sięgającego głębiej niż fotografia czy rejestracja filmowa. Zależało mi na przenikaniu do środka przedmiotów, odnajdowaniu w nich śladów Minionego: czasu, miejsca, człowieka. Poddałam prześwietleniom setki artefaktów, między innymi rzeczy pozostawione przez zmarłych: walizki, worki z ubraniami, butami, kartonowe pudła z bibelotami i przedmiotami codziennego użytku. Promienie X penetrowały zawartość tych swoistych, objętych tabu ambalaży bez fizycznego wdzierania się do ich wnętrz. Dzięki tomografowi obrazy przedmiotów powstawały bez konieczności ich wyjmowania z waliz czy pudeł, bez dotykania, więc z zachowaniem szacunku dla pamięci otaczającej te szczególne materie. Na dwóch wspomnianych wyżej tomografikach znajdują się przedmioty należące do moich bliskich, którzy odeszli.

Fotografia otwierająca Nakarmić kamień. Obrazy rzeczy to kompozycja sześćdziesięciu trzech torebek po herbacie, w środku których znajdują się portretowe zdjęcia ludzi. Odbierając „Nike” mówiłaś, że nagroda jest dla Ciebie zobowiązaniem, „obowiązkiem odpowiedzialności za słowo, obowiązkiem zachowania humanistycznej postawy, pozostawania blisko życia, blisko ludzi, ich pamięci, ich historii”. Dodanie tych zdjęć do książki to próba „unaocznienia” tego, co zapamiętane – właśnie tych ludzkich historii?

Twoja interpretacja podąża za moimi intencjami, ponieważ za każdym przedmiotem opisanym w Nakarmić kamień – jak i za każdym dołączonym do nowego wydania książki obrazem rzeczy – stoi człowiek ze skrawkiem własnej historii. Lubię szyć coś z tych skrawków, siadając obok ludzi.

Dziękuję za rozmowę.


SONY DSC

SONY DSC

SONY DSC

SONY DSC

SONY DSC

SONY DSC

SONY DSC

SONY DSC

SONY DSC

SONY DSC

SONY DSC

SONY DSC

SONY DSC

SONY DSC

 

 

 

O AUTORACH

Aleksandra Olszewska

absolwentka filologii polskiej w ramach Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Zarządzania Projektami w ramach studiów podyplomowych Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Z Biurem Literackim związana od 2013 roku. Koordynatorka projektów zagranicznych, odpowiadająca za kontakty z partnerskimi festiwalami i instytucjami literackimi z Europy i świata, a także za współpracę z Instytutami Polskimi oraz zagranicznymi przedstawicielstwami.

Bronka Nowicka

artystka interdyscyplinarna, pisarka, wykładowczyni Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Absolwentka PWSFTviT oraz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Publikuje w magazynach i antologiach, m.in.: „Poetry Wales”, „Modern Poetry in Translation” (Anglia, 2017), „The Cinnamon Review of Short Fiction” (Anglia, 2018), „Michigan Quarterly Review”, „Tripwire”, „LIT” (USA, 2019), „Znak” (2017/2019), „Pismo” (2019), „Powidoki” (2019/2020). Laureatka Nagrody Literackiej Nike oraz Złotego Środka Poezji za książkę Nakarmić kamień (2016). W 2017 roku została laureatką projektu New Voices from Europe realizowanego w ramach platformy Literary Europe Live i wspierającego wyróżniających się europejskich pisarzy po debiucie.

powiązania

Kodeks Pomylonych

nagrania / TransPort Literacki Bronka Nowicka Resina

Czytanie z książki Kodeks Pomylonych z udziałem Bronki Nowickiej w ramach festiwalu TransPort Literacki 28. Muzyka Resina.

WIĘCEJ

Potrzeba mitu

wywiady / O PISANIU Bronka Nowicka John P. Apruzzese Katarzyna Szuster-Tardi

Rozmowa Johna P. Apruzzesego z Bronką Nowicką i Katarzyną Szuster, zamieszczona w nowojorskim „LIT Magazine”, poprzedzająca wydanie Nakarmić kamień w USA oraz publikację nowej książki Bronki Nowickiej w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

Pora się obudzić

wywiady / O KSIĄŻCE Bronka Nowicka Kuba Mikurda

Rozmowa Jakuba Mikurdy z Bronką Nowicką, towarzysząca wydaniu książki Bronki Nowickiej Kodeks Pomylonych, która ukazała się w Biurze Literackim 29 października 2020 roku.

WIĘCEJ

Kodeks pomylonych (2)

utwory / zapowiedzi książek Bronka Nowicka

Fragment zapowiadający książkę Bronki Nowickiej Kodeks Pomylonych, która ukaże się w Biurze Literackim 19 października 2020 roku.

WIĘCEJ

Kodeks Pomylonych (1)

utwory / zapowiedzi książek Bronka Nowicka

Fragment zapowiadający książkę Bronki Nowickiej Kodeks Pomylonych, która ukaże się w Biurze Literackim 19 października 2020 roku.

WIĘCEJ

Eksperyment i skok w nieznane

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Olszewska Nataša Kramberger

Rozmowa Aleksandry Olszewskiej z Natašą Kramberger, towarzysząca wydaniu książki Niebo w jeżynach Natašy Kramberger, w tłumaczeniu Agnieszki Będkowskiej-Kopczyk, która ukazała się w Biurze Literackim 27 lipca 2020 roku.

WIĘCEJ

Potrzeba mitu

wywiady / O PISANIU Bronka Nowicka John P. Apruzzese Katarzyna Szuster-Tardi

Rozmowa Johna P. Apruzzesego z Bronką Nowicką i Katarzyną Szuster, zamieszczona w nowojorskim „LIT Magazine”, poprzedzająca wydanie Nakarmić kamień w USA oraz publikację nowej książki Bronki Nowickiej w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

Regnum. Opowiadanie

utwory / premiery w sieci Bronka Nowicka

Opowiadanie Bronki Nowickiej, zamieszczone w nowojorskim „LIT Magazine”, poprzedzające wydanie Nakarmić kamień w USA oraz publikację nowej książki Bronki Nowickiej w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

Ktoś naprawdę wyjątkowy

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Olszewska Artur Burszta

Rozmowa Aleksandry Olszewskiej z Arturem Bursztą, towarzysząca wydaniu książki Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego Gdyby ktoś o mnie pytał, która ukazała się w Biurze Literackim 11 marca 2020 roku.

WIĘCEJ

Wiersze i opowiadania doraźne 2019

utwory / zapowiedzi książek Anna Podczaszy Bronka Nowicka Marta Podgórnik Tadeusz Sławek

Fragment zapowiadający almanach Wiersze i opowiadania doraźne 2019, który ukaże się w Biurze Literackim 4 września 2019 roku.

WIĘCEJ

Poza czasem, poza stylem

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Olszewska Artur Burszta Filip Łobodziński

Rozmowa Artura Burszty i Oli Olszewskiej z Filipem Łobodzińskim, towarzysząca wydaniu książki Patti Smith Nie gódź się, która ukazała się w Biurze Literackim 18 lutego 2019 roku.

WIĘCEJ

Kto za tym stoi

nagrania / Stacja Literatura Aleksandra Grzemska Aleksandra Olszewska Artur Burszta Dawid Mateusz Joanna Mueller Juliusz Pielichowski

Spotkanie z organizatorami festiwalu Stacja Literatura 23, w którym udział wzięli Damian Banasz, Artur Burszta, Mateusz Grzegorzewski, Aleksandra Grzemska, Polina Justowa, Dawid Mateusz, Mina, Joanna Mueller, Aleksandra Olszewska, Tomasz Piechnik, Juliusz Pielichowski, Magdalena Rigamonti i Maksymilian Rigamonti.

WIĘCEJ

O tym, jak „zadziała się” wspólnota

wywiady / O PISANIU Aleksandra Grzemska Aleksandra Olszewska Artur Burszta Dawid Mateusz Joanna Mueller Juliusz Pielichowski

Dyskusja redakcji Biura Literackiego z udziałem: Aleksandry Grzemskiej, Dawida Mateusza, Joanny Mueller, Aleksandry Olszewskiej, Juliusza Pielichowskiego i Artura Burszty na temat festiwalu Stacja Literatura 23.

WIĘCEJ

Poezja z nagrodami: Nakarmić kamień

recenzje / KOMENTARZE Bronka Nowicka

Bronka Nowicka odpowiada na pytania w ankiecie dotyczącej książki Nakarmić kamień, wydanej w wersji elektronicznej w Biurze Literackim 1 sierpnia 2018 roku. Książka ukazuje się w ramach akcji „Poezja z nagrodami”.

WIĘCEJ

Aparat

nagrania / Złodzieje wierszy Bronka Nowicka

Etiuda do wiersza „Aparat” z książki Nakarmić kamień Bronki Nowickiej, która ukazała się 29 czerwca 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Fotografia, Łyżka

recenzje / KOMENTARZE Bronka Nowicka

Autorski komentarz Bronki Nowickiej w ramach cyklu „Historia jednego tekstu”, towarzyszący nowemu i rozszerzonemu wydaniu książki Nakarmić kamień. Obrazy rzeczy, wydanej w Biurze Literackim 11 września 2017 roku.

WIĘCEJ

Nowe głosy z Europy: Zoran Pilić

nagrania / Między wierszami Bronka Nowicka Wieńczysław Dębiński Zoran Pilić

Dziesiąty odcinek programu “Nowe głosy z Europy” z udziałem Zorana Pilicia.

WIĘCEJ

Nowe głosy z Europy: Ciwanmerd Kulek

nagrania / Między wierszami Bronka Nowicka Ciwanmerd Kulek Wieńczysław Dębiński

Dziewiąty odcinek programu “Nowe głosy z Europy” z udziałem Ciwanmerda Kuleka.

WIĘCEJ

Nowe głosy z Europy: Anja Golob

nagrania / Między wierszami Anja Golob Bronka Nowicka Wieńczysław Dębiński

Ósmy odcinek programu “Nowe głosy z Europy” z udziałem Anji Golob.

WIĘCEJ

Nowe głosy z Europy: Clare Azzopardi

nagrania / Między wierszami Bronka Nowicka Clare Azzopardi Wieńczysław Dębiński

Siódmy odcinek programu “Nowe głosy z Europy” z udziałem Clare Azzopardi.

WIĘCEJ

Nowe głosy z Europy: Bruno Vieira Amaral

nagrania / Między wierszami Bronka Nowicka Bruno Vieira Amaral Wieńczysław Dębiński

Szósty odcinek programu “Nowe głosy z Europy” z udziałem Bruno Vieira Amarala.

WIĘCEJ

Literary Europe Live: Leanne Ellul

wywiady / O PISANIU Aleksandra Olszewska Leanne Ellul

Czwarty odcinek cyklu wywiadów Oli Olszewskiej, zatytułowanego “Literary Europe” – rozmowa z Leanne Ellul.

WIĘCEJ

Nowe głosy z Europy: Erika Fatland

nagrania / Między wierszami Bronka Nowicka Erika Fatland Wieńczysław Dębiński

Piąty odcinek programu “Nowe głosy z Europy” z udziałem Eriki Fatland.

WIĘCEJ

Literary Europe Live: Jeney Zoltán

wywiady / O PISANIU Aleksandra Olszewska Jeney Zoltán

3 odcinek cyklu wywiadów Oli Olszewskiej zatytułowanego “Literary Europe” – rozmowa z Jeney Zoltánem.

WIĘCEJ

Nowe głosy z Europy: Rumena Bužarovska

nagrania / Między wierszami Bronka Nowicka Rumena Bužarovska Wieńczysław Dębiński

Czwarty odcinek programu “Nowe głosy z Europy” z udziałem Rumeny Bužarovskiej.

WIĘCEJ

Nowe głosy z Europy: Árpád Kollár

nagrania / Między wierszami Árpád Kollár Bronka Nowicka Wieńczysław Dębiński

Trzeci odcinek programu “Nowe głosy z Europy” z udziałem Árpáda Kollára.

WIĘCEJ

Literary Europe Live: Övgü GÖKÇE

wywiady / O PISANIU Aleksandra Olszewska Övgü Gökçe

2 odcinek cyklu wywiadów Oli Olszewskiej zatytułowanego “Literary Europe” – rozmowa z Övgü Gökçe.

WIĘCEJ

Nowe głosy z Europy: Albert Forns

nagrania / Między wierszami Albert Forns Bronka Nowicka Wieńczysław Dębiński

Drugi odcinek programu “Nowe głosy z Europy” z udziałem Alberta Fornsa.

WIĘCEJ

Nowe głosy z Europy: Juana Adcock

nagrania / Między wierszami Bronka Nowicka Juana Adcock Wieńczysław Dębiński

Pierwszy odcinek programu “Nowe głosy z Europy” z udziałem Juany Adcock.

WIĘCEJ

Literary Europe Live: Alexandra Büchler

wywiady / O PISANIU Aleksandra Olszewska Alexandra Büchler

1 odcinek cyklu wywiadów Oli Olszewskiej zatytułowanego “Literary Europe” – rozmowa z Alexandrą Büchler.

WIĘCEJ

Debiut po debiucie

nagrania / Stacja Literatura Adam Poprawa Arkadiusz Żychliński Bronka Nowicka Tadeusz Dąbrowski

Spotkania autorskie “Debiut po debiucie” z udziałem Adama Poprawy, Tadeusza Dąbrowskiego, Bronki Nowickiej i Arkadiusza Żychlińskiego w ramach festiwalu literackiego Stacja Literatura 21.

WIĘCEJ

Wiersz na święta: Terra Memoria

utwory / zapowiedzi książek Bronka Nowicka

Moduł pochodzi z nowej książki Regnum Bronki Nowickiej, która ukaże się w przyszłym roku w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

Mam wrażenie, że kaleczę język polski

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Olszewska Sławomir Elsner

Rozmowa Aleksandry Olszewskiej ze Sławomirem Elsnerem, towarzysząca premierze książki Mów, wydanej w Biurze Literackim 6 września 2016 roku.

WIĘCEJ

Mięśnie niezbędne by być zdolnym do empatii

wywiady / O PISANIU Aleksandra Olszewska Juana Adcock

Rozmowa Aleksandry Olszewskiej z Juaną Adcock. Prezentacja w ramach projektu Nowe głosy z Europy.

WIĘCEJ

Filigranowe apokalipsy

felietony / cykle PISARZY Bronka Nowicka

2 odcinek cyklu „Poręczne pudełka z zagładą. Tryptyki intermedialne” autorstwa Bronki Nowickiej.

WIĘCEJ

Terra Memoria

felietony / cykle PISARZY Bronka Nowicka

1 odcinek cyklu „Poręczne pudełka z zagładą. Tryptyki intermedialne” autorstwa Bronki Nowickiej.

WIĘCEJ

Komentarz do utworu "Buty"

recenzje / KOMENTARZE Bronka Nowicka

Autorski komentarz Bronki Nowickiej do utworu z książki Nakarmić kamień, która ukazała się 29 czerwca 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Chciałabym, żeby żywi ludzie byli mniej martwi

wywiady / O KSIĄŻCE Bronka Nowicka Katarzyna Fetlińska

Rozmowa Katarzyny Fetlińskiej z Bronką Nowicką, towarzysząca premierze książki Nakarmić kamień, wydanej 29 czerwca 2015 roku w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

„Uspokajać niepokój. Niepokoić spokój”. “Nakarmić kamień” Bronki Nowickiej

recenzje / ESEJE Klaudia Muca

Recenzja Klaudii Mucy książki Nakarmić kamień Bronki Nowickiej, towarzysząca nowemu i rozszerzonemu wydaniu książki, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 11 września 2017 roku.

WIĘCEJ

Przedmioty i ich ludzie? “Nakarmić kamień” Bronki Nowickiej

recenzje / ESEJE Antoni Zając

Recenzja Antoniego Zająca książki Nakarmić kamień Bronki Nowickiej, towarzysząca nowemu i rozszerzonemu wydaniu książki, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 11 września 2017 roku.

WIĘCEJ

Fotografia, Łyżka

recenzje / KOMENTARZE Bronka Nowicka

Autorski komentarz Bronki Nowickiej w ramach cyklu „Historia jednego tekstu”, towarzyszący nowemu i rozszerzonemu wydaniu książki Nakarmić kamień. Obrazy rzeczy, wydanej w Biurze Literackim 11 września 2017 roku.

WIĘCEJ

Zmyślny doradca

recenzje / ESEJE Marek Bieńczyk

Recenzja Marka Bieńczyka, towarzysząca wydaniu książki Bronki Nowickiej Kodeks Pomylonych, która ukazała się w Biurze Literackim 29 października 2020 roku.

WIĘCEJ

Radość tworzenia mitów

recenzje / ESEJE Stanisław Obirek

Recenzja Stanisława Obirka, towarzysząca wydaniu książki Bronki Nowickiej Kodeks Pomylonych, która ukazała się w Biurze Literackim 29 października 2020 roku.

WIĘCEJ

Nie papier, nie nożyczki. O Nakarmić kamień Bronki Nowickiej

recenzje / IMPRESJE Joanna Mueller

Esej Joanny Mueller towarzyszący premierze książki Nakarmić kamień Bronki Nowickiej, która ukazała się 29 czerwca 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ