wywiady / O PISANIU

O jedno jabłko za dużo

Kuba Mikurda

Rafał Skonieczny

Rozmowa Kuby Mikurdy z Rafałem Skoniecznym.

Biuro Literackie

Kuba Mikurda: Jak u ciebie z formą?

Rafał Skonieczny: Forma nie jest sednem. Marta Podgórnik, kiedy zetknęła się z dwoma moimi wierszykami, z których jeden był sonetem, a drugi nie wyglądał jak sonet, powiedziała, że jestem “soneciarzem”, i że czuć to również w tekście, który nie jest sonetem. Więc może jest tak, że to forma trzyma się mnie, a nie ja formy. Chociaż wcześniej pisałem, powiedzmy, dowolnie. Zawsze jednak przywiązywałem wagę do wyglądu. Do, nazwijmy to, zbitej faktury wiersza. Lubię gawędziarstwo i lubię gawędziarzy, ale zorientowałem się, że nie potrafię, ot, tak, swobodnie opowiadać historyjek. Więc zacząłem kondensować. Forma była nieunikniona. Improwizacja w obrębie konkretnej struktury. Sonet był nieunikniony. Ale na sonecie wcale nie musi się skończyć. Zresztą, Michał Głowiński, myślę, rozwiązał problem formy i treści dostatecznie.

Wolisz czytać, czy słuchać, jak inni czytają?

Wiersze wolę czytać, sorry. Ale one są również i do słuchania. Bardzo lubię słuchać Dycia, a jednocześnie, kiedy sam sobie czytam jego wiersze, wydobywam zupełnie inne jakości. Wchodzę z własnym rytmem w rytm tych tekstów, no i zaczynamy tańczyć. Jeden mój kolega twierdzi, że nie potrafi czytać tekstów Dycia inaczej niż Dycio. A ja z kolei potrafię i chcę czytać je do swojego rytmu, na tyle, na ile to, oczywiście, możliwe. Ale znowuż wierszyki Adasia Wiedemanna czytam tak, jak on je czyta. Autorskie wykonanie “Wiersza dla Brigitte Bardot (2)” tak mną zawłaszczyło, że otwieram Konwalię na stronie 17 i już jestem Wiedemannem.

Piszesz o sobie “poeta i piosenkarz”. Jak pierwszy ma się do drugiego?

Piszę o sobie w ten sposób żartobliwie. Tylko żartobliwie można samemu sobie przypinać etykietę. Zaczynałem od piosenek, ale ostatnio nie mam do nich głowy. Chyba każdy, kto ma do czynienia i z jednym i z drugim, odpowie ci, że to są dwie różne sprawy. Napisać dobrą piosenkę jest o niebo trudniej niż dobry wiersz. Dwie różne tradycje, które czasami się spotykają [patrz Dylan, Cave, Curtis itd. – jejku, Curtis na trzecim miejscu – profanacja! (śmiech)]. I jedno i drugie pisze się w drodze. Wpierw pod rytm kroków. Jak się potem wpasuje pod gitarę lub organy, to piosenka. Jak nie, to wiersz (śmiech). Wolałbym być bardziej piosenkarzem. Chyba jednak jestem bardziej poetą, niestety. Piosenkowo spełniam się w, powiedzmy, psycho-popowym Hotelu Kosmos, a muzycznie w awangardowym [jedyna niefortunna etykietka, która przychodzi mi do głowy] Perpetual Motion Food. Odsyłam do myspace.com. I tak dalej.

Oprócz zespołu założyłeś mini-wydawnictwo., w którym ukazał się zbiór Święto zmarłych.

Poniewczasie dowiedziałem się, że wcześniej inny poeta napisał Święto zmarłych, o czym doniosła mi Ania, przyszła polonistka (śmiech). To ani “tomik”, ani tym bardziej “debiut”. To jest/było demo, produkcja domowa. Juwenilia, ale nie tajne. Podobnie jak “wydawnictwo”, całkiem amatorski projekt bez jakichkolwiek pretensji. Zacząłem “wydawanie” od siebie, żeby na własnej skórze przekonać się jak będzie. Żebym, w razie czego, tylko ja był poszkodowany. Potem byli następni. Nie powiem, jakiś odzew się pojawił. To fajnie. Ale są osoby, które nie potrafią pojąć, że można robić coś dla przyjemności i zaraz pojawiają się przezwiska typu “debiutant”. “Nie za wcześnie na debiut?” mówią, albo “sam se wydałeś debiut?”. Mam wrażenie, że w innych kategoriach pojmuję debiut.

Miałeś jakieś lektury poetyckie, po których stwierdziłeś “piszę od nowa”?

Wiesz, ja zanim zacząłem pisać, to dużo przeczytałem. Obyło się bez radykalnych “punktów zwrotnych”, po których chciałem wyrzucić wszystko do kosza i zacząć od nowa. Piszę bardzo mało i z dużym wysiłkiem, więc nie wyrzucam, a raczej archiwizuję. Albo “ulepszam” w nieskończoność. Jak Baudelaire (śmiech). Nie mam wątpliwości, że Dycki otworzył mi oczy. Tak samo Świetlicki czy Różycki. Ale zaraz nie rzuciłem po nich wszystkiego w diabły! Czytam sobie Żadana, Andruchowycza i to są małe rewolucje. A największą ostatnio była Biała Afryka Bartka Majzla, najważniejsza książka dla mnie ostatnich lat. Swoje piętno odcisnął także rumuński numer “Literatury na Świecie” i wiersze Gellu Nauma. Chyba ktoś mi zakosił ten numer… (Rafał zaczyna szukać “Literatury na Świecie” nr 1-2/2000, poszukiwania potrwają do końca wywiadu). Pewnie komuś pożyczyłem na zawsze. Był też Octavo Paz we wczesnym liceum, po którym poczułem się jak małolat i zawiesiłem literacko. Teraz również zdarzają mi się tego typu zawieszki. Że też przyszedł mi do głowy ten Naum. Teraz będę się zastanawiał, gdzie podziała się “Literatura na Świecie”…

Co wtedy robisz? Piszesz kilka tekstów w określonym stylu, aż wypiszesz “obcego”, czy może czekasz, nie piszesz, aż któregoś ranka budzisz się, a “obcego” już nie ma i można pisać dalej?

Raczej to drugie, raczej wyprowadzam “obcego” na spacer. Chodzimy po mieście, jeździmy tramwajami, wchodzimy na dachy, siedzimy nad rzeką, dopóki mu się nie znudzi. Wówczas wskakuje do pociągu beze mnie. A ja mogę wrócić do domu i spróbować opisu naszych “wędrówek”. Choć czasem, faktycznie, trzeba wejść w jego skórę, żeby rozwalić obcą dykcję od wewnątrz. Inaczej będzie leżała na żołądku, jak o jedno jabłko za dużo. Swoją drogą, w tym rumuńskim numerze “Literatury” jest genialne opowiadanie Mircea Cartarescu, pt. “Hazardzista”, które przypomina mi o tym, jak bardzo inspirująca jest cudza twórczość.

Czy masz poczucie, że studiując polonistykę, ryzykujesz jako poeta?

Poeta zawsze ryzykuje. To go odróżnia od wierszoklety. Lubię chaos, ale w mojej naturze leży porządek. Wyobraź sobie, że z Czechowicza można zrobić zimnego i wyrachowanego rzemieślnika. Akademia to robi. Akadamia akademią, ale ja swoje wiem i swoje czuję. Akurat na studiach najmniej gadam o poezji. Na mojej uczelni panuje przekonanie, że tylko Herbert i Wierzyński, reszta to zabawa dla dziewczynek. Więc o czym tu mowa? Choć gdyby nie polonistyka, nigdy nie zetknąłbym się z twórczością Roberta Krajewskiego. Poeta z Włocławka, zmarł w 1991 roku w wieku 21 lat. Napisał 77 wierszy (tyle samo, ile Różycki w Koloniach). Ostatni “poeta przeklęty”. Na kilka miesięcy przed śmiercią opublikował tom Coś z utajonej kaźni, a w 1995 roku Krzysztof Karasek wydał w “Przedświcie” cały jego dorobek pod tytułem Ja, motyl. Piszę o nim pracę magisterską. Dzisiaj tylu wykształconych poetów, ale mądrych jak Krajewski, to zaledwie garstka.

O AUTORACH

Kuba Mikurda

Urodzony w 1981 roku. Dziennikarz, filmoznawca, psycholog, filozof. Członek zespołów redakcyjnych „Wide Screen”, „International Journal for Žižek Studies” i „Krytyki Politycznej”. Współpracuje z Katedrą Kultury Współczesnej UJ, Centre for Advanced Studies in the Humanities UJ. Nagrodzony w konkursie im. Krzysztofa Mętraka (2007, 2008). W 2008 roku zwycięzca polskiej edycji konkursu „International Young Screen Entrepreneur” organizowanego przez British Council. Mieszka w Krakowie.

Rafał Skonieczny

Urodzony w 1983 roku w Warszawie. Poeta, muzyk, piosenkarz. Wydał pięć książek z wierszami: Dzikie strony(2010), Przeniesiony człowiek (2013), Antologia hałasu (2016), Jestem nienawiść (2018) i Duża muzyka (2019). Niegdyś wokalista i gitarzysta Hotelu Kosmos, obecnie gra jako RARA. Zameldowany w Gdańsku.

powiązania

Pospieszny Legnica-Wroclaw

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Bohdan Zadura Jolanta Kowalska Julia Fiedorczuk Kuba Mikurda Marcin Sendecki

Zapis rozmowy z udziałem Julii Fiedorczuk, Jolanty Kowalskiej, Kuby Mikurdy, Marcina Sendeckiego, Andrzeja Sosnowskiego i Bohdana Zadury podczas festiwalu Port Wrocław 2010.

WIĘCEJ

Połów 2008

dzwieki / WYDARZENIA Kornelia Piela Rafał Praszczałek Rafał Skonieczny Sławomir Elsner

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Sławomira Elsnera, Kornelii Pieli, Rafała Praszczałka i Rafała Skoniecznego podczas Portu Wrocław 2008.

WIĘCEJ

Pora się obudzić

wywiady / O KSIĄŻCE Bronka Nowicka Kuba Mikurda

Rozmowa Jakuba Mikurdy z Bronką Nowicką, towarzysząca wydaniu książki Bronki Nowickiej Kodeks Pomylonych, która ukazała się w Biurze Literackim 29 października 2020 roku.

WIĘCEJ

Obcy astronom

nagrania / Stacja Literatura Anna Skrobiszewska Filip Łobodziński Rafał Skonieczny

Spotkanie wokół książki Obcy astronom Grzegorza Ciechowskiego z udziałem Anny Skrobiszewskiej, Rafała Skoniecznego i Filipa Łobodzińskiego w ramach festiwalu Stacja Literatura 23.

WIĘCEJ

Pęd pogoni, pęd ucieczki

nagrania / Stacja Literatura Rafał Skonieczny Ryszard Krynicki

Zapis koncertu “Pęd pogoni, pęd ucieczki” Ryszarda Krynickiego i zespołu RARA w ramach Stacji Literatura 21.

WIĘCEJ

Kobieta, która urodziła oko

dzwieki / RECYTACJE Rafał Skonieczny

Wiersz z arkusza Antologia hałasu, zarejestrowany podczas spotkania “Połów 2008” na festiwalu Port Wrocław.

WIĘCEJ

Jedzcie dorsze!

wywiady / O KSIĄŻCE Kuba Mikurda Łukasz Jarosz

Rozmowa Kuby Mikurdy z Łukaszem Jaroszem, towarzysząca premierze e-booka Soma, wydanego w Biurze Literackim 22 marca 2016 roku.

WIĘCEJ

Mała, rozbita dusza

wywiady / O KSIĄŻCE Jacek Dehnel Kuba Mikurda

Z Jackiem Dehnelem o książce Ekran kontrolny rozmawia Kuba Mikurda.

WIĘCEJ

O Dokumentach mających służyć za kanwę

recenzje / NOTKI I OPINIE Adam Zdrodowski Andrzej Sosnowski John Ashbery Justyna Sobolewska Kuba Mikurda

Komentarze Johna Ashbery’ego, Andrzeja Sosnowskiego, Justyny Sobolewskiej, Kuby Mikurdy oraz Adama Zdrodowskiego.

WIĘCEJ

O Białym tygodniu

recenzje / NOTKI I OPINIE Karol Maliszewski Miłosz Biedrzycki Rafał Skonieczny Wojciech Bonowicz

Komentarze Karola Maliszewskiego, Wojciecha Bonowicza, Rafała Skoniecznego, Miłosza Biedrzyckiego, Jarosława Nowosada.

WIĘCEJ

O Po tęczy

recenzje / NOTKI I OPINIE Grzegorz Jankowicz Iga Noszczyk Jacek Gutorow Kuba Mikurda Paweł Mackiewicz

Komentarze Jacka Gutorowa, Pawła Mackiewicza, Kuby Mikurdy, Igi Noszczyk, Grzegorza Jankowicza.

WIĘCEJ

Teoria wiecznych powrotów, Pierwszy film karate

recenzje / KOMENTARZE Rafał Skonieczny

Autorski komentarz Rafała Skoniecznego do wierszy z książki Antologia hałasu.

WIĘCEJ

Siostra stereofoniczna

wywiady / O KSIĄŻCE Karol Pęcherz Kuba Mikurda

Rozmowa Kuby Mikurdy z Karolem Pęcherzem o płycie Trackless Andrzeja Sosnowskiego & Chain Smokers.

WIĘCEJ

O Brzytwie okamgnienia

recenzje / NOTKI I OPINIE Darek Pado Jakub Winiarski Julia Fiedorczuk Karol Maliszewski Kuba Mikurda

Komentarze Kuby Mikurdy, Karola Maliszewskiego, Julii Fiedorczuk, Jakuba Winarskiego i Darka Pado.

WIĘCEJ

O Pełnym morzu

recenzje / NOTKI I OPINIE Dariusz Sośnicki Jacek Gutorow Jarosław Borowiec Kuba Mikurda Piotr Kępiński

Komentarza Jacka Gutorowa, Jarosława Borowca, Dariusza Sośnickiego, Mariana Stali, Piotra Kępińskiego i Kuby Mikurdy.

WIĘCEJ

Bez płaczów, dąsów i rzucania mięchem

wywiady / O PISANIU Jacek Dehnel Kuba Mikurda

Z Jackiem Dehnelem, tłumaczem poezji Philipa Larkina z wydanej w Biurze Literackim książki Zebrane, rozmawia Kuba Mikurda.

WIĘCEJ

Dziewczynka z zapałkami (wypisy okolicznościowe)

recenzje / NOTKI I OPINIE Kuba Mikurda

Esej Kuby Mikurdy towarzyszący premierze książki Pozytywki i marienbadki (1987-2007) Andrzeja Sosnowskiego.

WIĘCEJ

Ach, Sosnowski…

recenzje / IMPRESJE Kuba Mikurda

Recenzja Kuby Mikurdy z książki Nouvelles Impressions d’Amerique Andrzeja Sosnowskiego

WIĘCEJ

Na szczęście obaj jesteśmy ludźmi dyskretnymi, Brunner

wywiady / O PISANIU Andrzej Sosnowski Kuba Mikurda

Rozmowa Kuby Mikurdy z Andrzejem Sosnowskim.

WIĘCEJ

Kobieta, która urodziła oko

dzwieki / RECYTACJE Rafał Skonieczny

Wiersz z arkusza Antologia hałasu, zarejestrowany podczas spotkania “Połów 2008” na festiwalu Port Wrocław.

WIĘCEJ

Teoria wiecznych powrotów, Pierwszy film karate

recenzje / KOMENTARZE Rafał Skonieczny

Autorski komentarz Rafała Skoniecznego do wierszy z książki Antologia hałasu.

WIĘCEJ

O Antologii hałasu

recenzje / NOTKI I OPINIE Anna Kałuża Łukasz Jarosz Rafał Derda

Komentarze Tomasza Fijałkowskiego, Anny Kałuży, Rafała Derdy, Łukasza Jarosza.

WIĘCEJ

O wierszach Rafała Skoniecznego

recenzje / NOTKI I OPINIE Mariusz Grzebalski

Nota Mariusza Grzebalskiego o książce Antologia hałasu Rafała Skoniecznego.

WIĘCEJ

O Antologii hałasu

recenzje / NOTKI I OPINIE Anna Kałuża Łukasz Jarosz Rafał Derda

Komentarze Tomasza Fijałkowskiego, Anny Kałuży, Rafała Derdy, Łukasza Jarosza.

WIĘCEJ

O wierszach Rafała Skoniecznego

recenzje / NOTKI I OPINIE Mariusz Grzebalski

Nota Mariusza Grzebalskiego o książce Antologia hałasu Rafała Skoniecznego.

WIĘCEJ