wywiady / O KSIĄŻCE

Wymyślanie drwala

Darek Foks

Zuzanna Witkowska

Rozmowa Zuzanny Witkowskiej z Darkiem Foksem o książce Tablet taty, która ukazała się 10 marca 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Zuzanna Witkowska: Czy kobiety są fascynujące, czy może niektóre kobiety jedynie? Z jakiegoś powodu te trzydzieści siedem znalazło się w folderach.

Darek Foks: Niektóre kobiety są fascynujące. A trzydzieści siedem, bo akurat tyle tytułowemu tacie się przytrafiło. I może od razu zaznaczę, że to nie jest książka autobiograficzna. Nie sięgam tacie do pięt.

Wiele kobiet umieścił Pan w dużym mieście, pośród jego bolączek. Czy takie tło najlepiej je dopełnia i tłumaczy?

To chyba dlatego, że dawno nie byłem na wsi. Miasto jest do takich rzeczy lepsze. Na wsi słychać nawet najcichszy szelest sukienki, w mieście ten szelest trzeba sobie dograć.

W tablecie czuję obecność trzech typów kobiet: męczących, podlotków i niezdobytych. Poza może Zuzanną, która jest chyba dobrym kumplem. Podobne są te kobiety do siebie, pewnie podobne mają doświadczenia i dogadałyby się. Taki gust taty, czy może właśnie o takich kobietach jest Tablet?

Sądzę, że Tablet jest jednak o tacie. Cztery wymienione przez Panią typy kobiet widocznie mu jakoś tam pasowały. To zresztą bardzo dobry podział. Naprawdę nie trzeba więcej.

Kilku wymienionych pań z pewnością bym nie polubiła. Nie wyczuwam jednak żadnej oceny, nawet gdy przeszkadzają podczas projekcji czarno-białych filmów. Skąd tyle cierpliwości w tacie?

Stara się przypomnieć sobie raczej te ważne i raczej dobre rzeczy. Złych rzeczy nie lubimy wspominać.

Zdecydował się Pan na krótkie formy – haikuje Pan. Tyle wystarczy, żeby zbudować obraz kobiety, czy może to zachowawcza postawa taty, na wypadek gdyby foldery ujrzały światło dzienne?

Czytelnik od początku wie, że tytułowy tablet padł. Tacie zostały tylko wspomnienia. Foldery, które tak skrupulatnie wymienia, przepadły. To trochę jak oglądanie albumu rodzinnego, z którego ktoś powyrywał zdjęcia: tutaj był dziadek Janek, obok babcia Zosia, a na szóstej stronie chyba wujek Kazimierz. Wszyscy doznajemy jakiegoś tam szoku, kiedy na przykład gubimy telefon ze wszystkimi kontaktami. I kiedy w tym szoku liczymy straty, nie ma czasu na długie monologi. Nasza pamięć wtedy chyba trochę inaczej pracuje. Tata dobrze wie, że te foldery już nigdy nie ujrzą światła dziennego, są już tylko w nim.

Moją ulubioną bohaterką jest Magdalena – jest pociągająca, a może to tata jest pociągający w tej relacji z nią… A Pana? Kolega autora wskazał Katarzynę drugą.

Katarzynę drugą bardzo polubiłem. I to nie tylko dlatego, że kojarzy się z carycą, która z kolei bardzo ładnie pasuje do wspomnianej furgonetki na okładce, tej pani z dużym dekoltem i rosyjskich napisów. Jednak jest jeszcze kilka pań, które też bardzo lubię, na przykład Weronika czy wspomniana przez Panią Zuzanna.

Nie mogę nie zapytać o tablet. Czy jest to narzędzie bezpieczne? Niebezpieczne? Czy taki tablet jest potrzebny, a może szczególnie potrzebny tacie w wieku średnim? Może łatwiej nie mieć?

Książka zawdzięcza swój tytuł nowemu, darmowemu elementarzowi, w którym znalazło się zdanie „Tola ma tablet taty”, stanowiące od tego roku szkolnego poważne zagrożenie dla zdania „Ala ma kota” z elementarza Mariana Falskiego. Tylko dlatego padło na tablet. Równie dobrze mógłby to być smartfon etc. Pierwotny zamysł był taki, żeby zwyczajnie po ludzku skonfrontować tę Tolę z tym tabletem. Wszystko oczywiście w imię walki o przetrwanie kota Ali, z którym mam do czynienia od 1973 roku i wcale mi się nie znudził. A co do posiadania, to w dzisiejszych czasach nie da się bez dysku, więc wielu panów w średnim wieku modli się, żeby synowi nie przyszło przypadkiem do głowy zostać hakerem.

We współczesnej poezji erotyzm jest zazwyczaj eksponowany wielce bezpośrednio i brutalnie. U Pana w Tablecie jest go sporo, ale nie na pierwszy rzut oka. Czy to na wypadek gdyby syn taty dorwał się do tabletu?

Początkowo chodziły mi po głowie bardzo kosmate pomysły, bo słowa „tablet taty” mocno działają na wyobraźnię. Na szczęście do wielce bezpośredniego eksponowania erotyzmu doszło w przypadku tej książki tylko na okładce, a dokładnie na furgonetce serwisu komputerowego, która spadła mi z nieba w grudniu ubiegłego roku w centrum Moskwy. Artur Burszta świadkiem. Stał obok, kiedy robiłem zdjęcie. Dziękuję za określenie „nie na pierwszy rzut oka”. Bardzo mi na tym zależało. I nie mieszajmy do tego wszystkiego syna taty, myślmy jednak Tolą.

Czy Katarzyna druga to już naprawdę ostatnia kobieta? Wyczuwam kobiecym instynktem, że pewne foldery są ukryte, choć zasłania się tata niepamięcią. Jakoś mu nie wierzę. Fantazjuję?

Fantazjuje Pani z wdziękiem i niech tak zostanie.

Chciałabym jeszcze dopytać o finał opowieści. Tata zeznaje jak na spowiedzi – ale: czy jest u taty żal za foldery?

Jak mówiłem, to jest już tylko w nim. Jeden tata ma wyrzuty sumienia, inny nie ma. Zależy od rodzaju taty.

Co się stało z mamą?

Po rozwodzie z tatą wyszła za drwala. Zamieszkali w Bieszczadach. Wozi Tolę do szkoły w pobliskim miasteczku, gdzie pracuje w przychodni. Jest pielęgniarką.

Czy Tablet mamy byłby możliwy?

Sądząc po ciekawych pytaniach, jakie mi Pani zadała, oraz tempie, w jakim wymyśliłem drwala i miasteczko w Bieszczadach – jak najbardziej.

O AUTORACH

Darek Foks

Urodzony w Skierniewicach. Poeta, prozaik, redaktor i scenarzysta. Studiował na Wydziale Wiedzy o Teatrze warszawskiej Akademii Teatralnej, ukończył scenopisarstwo w łódzkiej Filmówce. Laureat m.in. głównej nagrody Konkursu na Brulion Poetycki (1993), Nagrody im. Natalii Gall (1999), Nagrody TVP Kultura (2006) za książkę Co robi łączniczka (przygotowaną wraz ze Z. Liberą), nominowaną również do Nagrody Literackiej Gdynia (2006). Laureat Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius (2014) za całokształt twórczości. Dwukrotnie nominowany do Paszportu Polityki (2000, 2004). Redaktor działu prozy w „Twórczości”. Mieszka w Skierniewicach.

Zuzanna Witkowska

Urodziłam się w 1985 roku. Jestem doktorantką na Politechnice Wrocławskiej i przygotowuję rozprawę z technologii chemicznej. Studiowałam astronomię. Czytam, śledzę, słucham, piszę, gotuję, liczę.

powiązania

Wiersz polski średniej długości

dzwieki / WYDARZENIA Darek Foks Krzysztof Jaworski Tomasz Majeran Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Darka Foksa, Krzysztofa Jaworskiego, Zbigniewa Macheja i Tomasza Majerana podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Rozbiórka

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Dariusz Suska Jacek Dehnel Jerzy Jarniewicz Krzysztof Siwczyk Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Piotr Sommer Ryszard Krynicki Tadeusz Pióro Urszula Kozioł Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Urszuli Kozioł, Ryszarda Krynickiego, Bohdana Zadury, Piotra Sommera, Jerzego Jarniewicza, Zbigniewa Macheja, Andrzeja Sosnowskiego, Tadeuszy Pióry, Darka Foksa, Wojciecha Bonowicza, Marcina Sendeckiego, Dariusza Suski, Mariusza Grzebalskiego, Dariusza Sośnickiego, Krzysztofa Siwczyka, Marty Podgórnik i Jacka Dehnela podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Lament na dancingu

dzwieki / WYDARZENIA Adam Zdrodowski Dagmara Sumara Darek Foks Marta Podgórnik Tadeusz Pióro

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Darka Foksa, Marty Podgórnik, Dagmary Sumary, Adama Zdrodowskiego i Tadeusza Pióry podczas Portu Wrocław 2005.

WIĘCEJ

Piosenki dla martwego koguta

dzwieki / WYDARZENIA Andrij Bondar Bohdan Zadura Darek Foks Jurij Andruchowycz Mykoła Riabczuk Nazar Honczar Ostap Sływynski Serhij Żadan

Zapis całego spotkania autorskiego Jurija Andruchowycza, Andrija Bondara, Nazara Honczara, Mykoły Riabczuka, Ostapa Slywynskiego, Serhija Żadana, Darka Foksa oraz Bohdan Zadury podczas Portu Legnica 2004.

WIĘCEJ

Rafał Wojaczek, który jest

dzwieki / WYDARZENIA Agnieszka Wolny-Hamkało Andrzej Sosnowski Bogusław Kierc Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Edward Pasewicz Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki Jerzy Jarniewicz Jurij Andruchowycz Krzysztof Siwczyk Maciej Malicki Maciej Melecki Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Tadeusz Pióro Tomasz Majeran Tomasz Różycki Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego poświęconego twórczości Rafała Wojaczka podczas Portu Legnica 2004.

WIĘCEJ

Mer Betlejem i 60% słów

dzwieki / WYDARZENIA Darek Foks Maciej Malicki

Zapis całego spotkania autorskiego Darka Foksa i Macieja Malickiego podczas Portu Legnica 2003.

WIĘCEJ

Poematy taty

recenzje / ESEJE Darek Foks

Szkic Darka Foksa opublikowany w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.

WIĘCEJ

Sonet drogi i Paradiso

dzwieki / WYDARZENIA Darek Foks Marta Podgórnik

Zapis całego potkania autorskiego Darka Foksa i Marty Podgórnik podczas Portu Legnica 2000.

WIĘCEJ

Dyskusja „Barbarzyńcy czy nie. Dwadzieścia lat po przełomie”

nagrania / Między wierszami Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Nowacki Justyna Sobolewska Krzysztof Jaworski Piotr Czerniawski Piotr Śliwiński Roman Honet

Port Wrocław 2009: wypowiedzi Dariusza Nowackiego, Piotra Śliwińskiego, Justyny Sobolewskiej, Piotra Czerniawskiego, Darka Foksa, Krzysztofa Jaworskiego, Bohdana Zadury, Romana Honeta.

WIĘCEJ

Dyskusja “Poezja a język niski”

nagrania / Między wierszami Andrzej Sosnowski Darek Foks Marcin Świetlicki Wojciech Wilczyk

Co poezji po wulgaryzmach? Odpowiadają Wojciech Wilczyk, Marcin Świetlicki, Darek Foks i Andrzej Sosnowski.

WIĘCEJ

Dyskusja “Co to jest barbarzyństwo w poezji?”

nagrania / Między wierszami Adam Wiedemann Bohdan Zadura Darek Foks Tadeusz Pióro

Mityczne pytanie o klasycystów i barbarzyńców zadane Darkowi Foksowi, Tadeuszowi Piórze, Adamowi Wiedemannowi i Bohdanowi Zadurze.

WIĘCEJ

Tablet taty: fragmenty

dzwieki / RECYTACJE Darek Foks

Wiersze z tomu Tablet taty, zarejestrowane podczas spotkania “Barbarzyńcy i nie” na festiwalu Port Wrocław 2015.

WIĘCEJ

Barbarzyńcy i nie

nagrania / Z Fortu do Portu Darek Foks Grzegorz Wróblewski Krzysztof Jaworski

Archiwalne nagranie z udziałem Krzysztofa Jaworskiego, Darka Foksa, Grzegorza Wróblewskiego.

WIĘCEJ

Haiku Birkenau

nagrania / Z Fortu do Portu Darek Foks

Darek Foks na scenie Teatru im. Modrzejewskiej. Wieczór autorski “Bitwa o Legnicę” w ramach Fortu Legnica 1999.

WIĘCEJ

Komentarz Darka Foksa do krótszego motta

recenzje / KOMENTARZE Darek Foks

Komentarz Darka Foksa do motta z książki Historia kina polskiego, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 7 grudnia 2015 roku.

WIĘCEJ

Panie i panowie, powtarzamy

wywiady / O KSIĄŻCE Darek Foks Grzegorz Tomicki

Rozmowa Grzegorza Tomickiego z Darkiem Foksem, towarzysząca premierze książki Historia kina polskiego, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 7 grudnia 2015 roku.

WIĘCEJ

Komentarz do wiersza "Weronika"

recenzje / KOMENTARZE Darek Foks

Autorski komentarz Darka Foksa do wiersza “Weronika” z książki Tablet taty, która ukazała się 9 marca nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Pielgrzymka do Legnicy w intencji zostania Wielkim Poetą, AD 2003

debaty / ANKIETY I PODSUMOWANIA Zuzanna Witkowska

Głos Zuzanny Witkowskiej w debacie “Opowieści Portowe: Legnica”.

WIĘCEJ

Tylko nie mów, że była bez

wywiady / O PISANIU Bohdan Zadura Darek Foks

Rozmowa Darka Foksa z Bohdanem Zadurą o jego nowej książce Kropka nad i, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 22 września 2014 roku.

WIĘCEJ

Apodyktyczne Sanatorium

recenzje / ESEJE Zuzanna Witkowska

Recenzja Zuzanny Witkowskiej z książki Sanatorium Rafała Wojaczka.

WIĘCEJ

Ważne dokumenty

recenzje / NOTKI I OPINIE Darek Foks

Recenzja Darka Foksa towarzysząca premierze dwutomowej edycji Szkiców, recenzji, felietonów Bohdana Zadury, wydanej przez Biuro Literackie 4 czerwca 2007 roku.

WIĘCEJ

WNP: Warszawa – Nieborów – Polska

recenzje / KOMENTARZE Darek Foks

Autorski komentarz Darka Foksa poświęcony książce Przecena map.

WIĘCEJ

Mer Betlejem, Orlę (fragmenty)

recenzje / KOMENTARZE Darek Foks

Autorski komentarz Darka Foska do książki Mer Betlejem, która ukazała się w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

Tablet taty: fragmenty

dzwieki / RECYTACJE Darek Foks

Wiersze z tomu Tablet taty, zarejestrowane podczas spotkania “Barbarzyńcy i nie” na festiwalu Port Wrocław 2015.

WIĘCEJ

Tablet taty

recenzje / ESEJE Monika Piotrowska-Wegner

Recenzja Moniki Piotrowskiej-Wegner z książki Darka Foksa Tablet taty, która ukazała się na blogu monweg.

WIĘCEJ

Liryczne migawki

recenzje / ESEJE Sylwia Sekret

Recenzja Sylwii Sekret z książki Darka Foksa Tablet taty, która ukazała się na stronie Lubimyczytać.pl

WIĘCEJ

Ach, gdzie są niegdysiejsze foldery!

recenzje / ESEJE Karolina Górniak

Recenzja Karoliny Górniak z książki Tablet taty Darka Foksa, która ukazała się 30 kwietnia 2015 roku w portalu Xiegarnia.pl.

WIĘCEJ

Komentarz do wiersza "Weronika"

recenzje / KOMENTARZE Darek Foks

Autorski komentarz Darka Foksa do wiersza “Weronika” z książki Tablet taty, która ukazała się 9 marca nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Że zapytam

recenzje / IMPRESJE Piotr Lorkowski

Esej Piotra W. Lorkowskiego z książki Tablet taty Darka Foksa, która ukazała się 9 marca 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Tablet taty

recenzje / ESEJE Monika Piotrowska-Wegner

Recenzja Moniki Piotrowskiej-Wegner z książki Darka Foksa Tablet taty, która ukazała się na blogu monweg.

WIĘCEJ

Szlifowane chropawym pumeksem

recenzje / ESEJE Marek Olszewski

Recenzja Marka Olszewskiego z książek Susza i Tablet taty, która ukazała się w czasopiśmie „Nowe Książki”.

WIĘCEJ

Polska szkoła montażu literackiego. Przypadek Darka Foksa

recenzje / IMPRESJE Klaudia Muca

Esej Klaudii Mucy towarzyszący premierze książki Darka Foksa Historia kina polskiego, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 7 grudnia 2015 roku.

WIĘCEJ

Liryczne migawki

recenzje / ESEJE Sylwia Sekret

Recenzja Sylwii Sekret z książki Darka Foksa Tablet taty, która ukazała się na stronie Lubimyczytać.pl

WIĘCEJ

Ach, gdzie są niegdysiejsze foldery!

recenzje / ESEJE Karolina Górniak

Recenzja Karoliny Górniak z książki Tablet taty Darka Foksa, która ukazała się 30 kwietnia 2015 roku w portalu Xiegarnia.pl.

WIĘCEJ

Że zapytam

recenzje / IMPRESJE Piotr Lorkowski

Esej Piotra W. Lorkowskiego z książki Tablet taty Darka Foksa, która ukazała się 9 marca 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

O Ustaleniach z Maastricht

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało Jacek Bierut Karol Pęcherz Krzysztof Siwczyk

Komentarze Agnieszki Wolny-Hamkało, Jacka Bieruta, Karola Pęcherza i Krzysztofa Siwczyka.

WIĘCEJ

Czapajew wypłynął, czyli nowe klejenie starych map

recenzje / IMPRESJE Karol Maliszewski

Esej Karola Maliszewskiego poświęcony książce Przecena map Darka Foksa.

WIĘCEJ