Nowe głosy z Europy: Asja BAKIĆ
Cykl prezentacji trojga laureatów drugiej edycji projektu “Nowe głosy z Europy”, którzy będą gościć na festiwalu Stacja Literatura 22, rozpoczynamy od Asji Bakić – pochodzącej z Bośni poetki, prozaiczki i tłumaczki.
Podczas tegorocznych Targów Książki w Londynie ogłoszono dziesięciu laureatów drugiej edycji projektu “Nowe głosy z Europy” (wśród nich znalazła się również Bronka Nowicka). Troje z nich: Asja Bakić (Bośnia), Charlotte Van den Broeck (Belgia) i Llŷr Gwyn Lewis (Walia) będzie gościć na festiwalu Stacja Literatura 22 w Stroniu Śląskim. W kolejnych numerach biBLioteki i na stronach Biura Literackiego będzie można przeczytać zestawy tekstów autorów oraz rozmowy przeprowadzone przez Kacpra Bartczaka – na początek z Asją Bakić.
W zwykle krótkich, precyzyjnych wierszach (“kąsających w samo sedno”), w których widoczne jest ironiczne poczucie humoru, prostota przenika się z wieloaspektową satyrą. Nikt nie ujdzie cało przenikliwemu, demaskującemu spojrzeniu Bakić – a już na pewno nie sama autorka. W centrum jej zainteresowań poetyckich znajdują się wątki związane z polityką (którą Bakić chętnie wyzywa na ring wiersza) i seksualnością. Intymność ustępuje tu miejsca obrazkom porno, a te, wbrew powszechnym oczekiwaniom, zawsze pozostawiają “miejsce na więcej”.
Na znaczenie zagadnień społecznych w twórczości autorki zwraca uwagę krytyczka Jagna Pogačnik, która na łamach chorwackiego dziennika “Jutarnji list” o tekstach Bakić pisze, że “otwierają się (zapraszając zarazem czytelnika do dyskusji) na szereg tematów, których po prostu nie można pominąć, gdy mówi się o współczesnym świecie i współczesnej literaturze. To zagadnienia takie jak tożsamość, wolność osobista, bioetyka czy pornografia i w ogóle świat, który czeka na nas w przyszłości”.
W ujęciu Bakić wątki te charakteryzuje (auto)świadomość kobiecego podmiotu, który o nich mówi. Ta feministyczna poezja rozprawia się ze stereotypami za pomocą inteligentnej ironii i demistyfikacji, czym broni się przed popadnięciem w banał. Jej wiersze są zaproszeniem do pojedynku, ale jest to też przyjacielska zachęta do lektury. “Główną techniką twórczą Bakić jest kolaż” – zauważa krytyk Slađan Lipovec. “A jako poetka z byłej Jugosławii nie walczy o odrębność czy językową czystość – pisze natomiast ponadnarodowe teksty ze świadomością, że języki rozumieją się nawzajem”.
Asja Bakić urodziła się w 1982 roku w Tzuli. Debiutowała w 2009 roku tomem Može i kaktus, samo neka bode”, który przyniósł jej nominację do Kiklop Award za najlepszy debiut. W 2015 roku ukazała się jej druga książka – zbiór opowiadań Mars nominowany do nagrody dla młodych pisarzy im. Edo Budiša. Jej wiersze i opowiadania tłumaczono m.in. na język angielski, polski, czeski, szwedzki. Redaktorka feministycznego portalu Muf (muf.com.hr). Tłumaczka m.in. Emily Dickinson, Alejandry Pizarnik, Elizabeth Bishop, Emila Ciorana, Jacques’a Rancière’a. Obecnie mieszka w Zagrzebiu.
“Nowe głosy z Europy” realizowane są w ramach platformy Literary Europe Live, zrzeszającej szesnaście europejskich instytucji i festiwali literackich. Stawiają sobie za cel prezentację różnorodności i bogactwa europejskiej literatury współczesnej – zarówno pod względem gatunkowym, jak i językowym. Pomysłodawcą projektu jest Artur Burszta. Laureaci inauguracyjnej edycji inicjatywy gościli w Stroniu Śląskim w ramach Stacji Literatura 21, a w tym roku cała dziesiątka uczestniczyła w festiwalu “Kosmopolis” w Barcelonie.
