Z wierszy wczesnych
prośba / bitte
dziecięcy rysunek / kinderzeichnung
obudzenie w Střekowie / erwachen in Schreckenstein
spotkanie z Františkiem Peterką
/ begegnung mit František Peterka
Dvořak w Czechach / Dvořak in Böhmen

sensible wege (1969)
las wysokopienny wychowuje drzewa
/ der hochwald erzieht seine bäume
koniec artyzmu / das ende der kunst
w noworoczny poranek wierzchem na rybie
/ fischritt am neujahrsmorgen
na rowerach / radfahren
o smoku tytoniowym / der tabakdrache
trzy etiudy rzeźbiarskie / drei bildhaueretüden
zbieracz opadłych jabłek / der apfelesser
władza i umysł / macht und geist
hymn o przesłuchiwanej / hymnus auf eine frau beim verhör
drugi wiersz o myciu okien
/ zweites gedicht über das fensterputzen
każdy dzień / jeder tag
powrót z miasta Z. / heimfahrt aus Z.
wspomnienie z Greiz / erinnerung an Greiz
grudzień / dezember
koncert pod kolumnadą / kolonnadenkonzert
wrażliwe drogi / sensible wege
wizyta na Morawach aż do nocy
/ besuch in Mähren bis nach mitternacht
we Vřesicach u Ebra / bei E. in Vřesice
zaproszenie na herbatę jaśminową
/ einladung zu einer tasse jasmintee
mała sonata podróżnicza / kleine reisesonate
rapsodia węgierska 66 / ungarische rhapsodie 66
biała noc / weiße nacht
Praga wiosną 1968 / Prag frühjahr 1968

zimmerlautstärke (1972)
medytować / meditieren
teraźniejszość / gegenwart
niedziela / sonntag
jak rzeczy z gliny / wie die dinge aus ton
podróż przez Rosję 1968 / rußlandreise 68
oracja o Rosji / rede auf Rußland
wiersz prawie o wiośnie / fast ein frühlingsgedicht
zmniejszona głośność / zimmerlautstärke
śpiewa Wolf Biermann / Wolf Biermann singt
nauka jazdy na ciężarówce / fahrschüler für lastkraftwagen
porzucając miasto zebrań
/ rückkehr aus der versammlungsstadt
rzeźba wewnątrz kościoła we wsi L.
/ skulptur in der kirche von L.
o tobie w niebieskim płaszczu / auf dich im blauen mantel
ostoja jeszcze oprócz tej / zuflucht noch hinter der zuflucht

auf eigene hoffnung (1981)
podróż przez noc / nachtfahrt
kartka z dziennika 74 / tagebuchblatt 74
sposób, żeby znaleźć sens / möglichkeit, einen sinn zu finden
zaproszenie, by posłuchać Mozarta
/ einladung, Mozart zu hören
Jan Balet: gość, akwarela 4,3 x 6 cm
/ Jan Balet: der gast, aquarell 4,3 x 6 cm
dyryguje Lawrence Foster / Lawrence Foster dirigiert
w górach Highlands / in den Highlands
dziewięćsił / silberdistel
na kalwarii koło Retzu, styczeń
/ auf dem kalvarienberg bei Retz im januar
wewnątrz kościoła klepkowego w Lomie
/ in der stabkirche zu Lom
nagie tyczki śnieżne, Norwegia, połowa września
/ leere schneestangen, Norwegen, mitte september
sylweta Lubeki / die silhouette von Lübeck
minęła północ / mitternacht vorüber
młody odtwórca / junger interpret
zimowe prześwietlanie jabłoni
/ beschneiden der apfelbäume im winter
z przeszłością na karku / im nacken die vergangenheit
przydrożny hotelik, transmisja telewizyjna
/ fernsehübertragung im gasthof zu E.
dzwony zbyt blisko / glocken allzu nah
deszczowe lato / verregneter sommer
wymiar / dimension
z Rodzicami w Alpach / mit den eltern in den alpen
credo w dobry dzień / credo an einem guten morgen
pociecha na wysokości dziesięciu kilometrów
/ trost in zehntausend metern höhe
na lotnisku w Atlancie / auf dem flughafen von Atlanta
w Kanadzie, myśląc o Niemczech
/ in Kanada, an Deutschland denkend
polityk, co chwalił jedną z moich książek
/ politiker, eines meiner bücher lobend
replika / entgegnung

eines jeden einziges leben (1986)
projekt naszego domu na motywach Alfreda Kubina
/ entwurf unseres hauses frei nach Alfred Kubin
murarze oparci w drzwiach baraku
/ maurer, in der tür der bauhütte lehnend
po odejściu rzemieślników / die handwerker sind gegangen
nasz dom / das haus
mimo wszystko moje miejsce / heimat trotz wenn und aber
przedwiośnie / vorfrühling
pełnia lata / hoher sommer
chłopski dom od zaplecza / bauernhaus von hinten
o brzasku / im morgengrauen
wiersz, a w środku pytanie nauczyciela
/ gedicht mit der frage des lehrers
przekładać poezję / nachdichten
poeci na banicji / dichter im exil
o natchnieniu / von der inspiration
być poetą / dichter sein
noc / nachts
Ojciec jedzie z powrotem / der vater reist zurück
pożegnanie / abschied
sierpień / august
fen / föhn
wizyta Morawianina / besuch aus Mähren
sen banity / traum im exil
nowe budowle na starym mieście / neubauten in der altstadt
pośród umierających drzew / unter sterbenden bäumen
Wielkanoc / ostern
list na urodziny / geburtstagsbrief
nadmierna dawka / überdosis
błagalna myśl u twoich stóp / bittgedanke, dir zu füßen
baletnica / balletteuse
Edvard Munch: rouge et noir, drzeworyt barwny, 1898
/ Edvard Munch: rouge et noir, farbholzschnitt, 1898
rozmyślanie nad pewnym torsem / meditation über einen torso
Brâncuşi: pocałunek, rzeźba nagrobna na cmentarzu Montparnasse
/ Brâncuşi: der kuß, grabskulptur auf dem friedhof Montparnasse
niebo w Jerozolimie / der himmel von Jerusalem
z autobiografii / autobiographisch
trzy noworoczne życzenia / drei wünsche für das neue jahr

ein tag auf dieser erde (1998)
w Erlau, wrażliwi na zmienne słowa / in Erlau, wortfühlig
pusty kosz wędkarski, a w nim tyle
/ so reicher fang im leeren fischkorb
Winkl
nocny posiłek na roli / nachtmahl auf dem acker
pytanie i odpowiedź / frage und antwort
Mireille w gościnie / Mireille zu gast
szybka podróż przez noc / schnelle nachtfahrt
remont poranka / instandsetzung des morgens
listopad / november
spacer we wszystkie pory roku
/ spaziergang zu allen jahreszeiten
nokturn w tonacji E / nocturne in E
pomnik w Poznaniu / Posen, denkmal der aufstände
poeta wydawcą poetów / dichterverleger
moment poétique polonais
na cmentarzu w Brnie / auf dem friedhof in Brünn
Hotel Serbia we Vršacu, pokój 401
/ Werschetz, hotel “Serbien”, zimmer 401
rok 2000 po Chrystusie / 2000 nach Christus
następcy Vasco da Gamy / da Gamas nachfahren
Amsterdam, festyn na cześć królowej
/ Amsterdam, volksfest zu ehren der königin
japoński ogród świątynny w kwietniu
/ japanischer tempelgarten im april
krzyż południa / kreuz des südens
pod taką flagą owszem / mit dieser fahne schon
gdybyś był ciekaw / wenn du es wissen wolltest
wtedy / dann
przyjedź z wiolonczelą / komm mit dem cello
Wiedeń, Vladimir Horowitz grający Mozarta ostatni raz
/ Vladimir Horowitz spielt in Wien zum letzten mal Mozart
poeta Marian Nakitsch / der dichter Marian Nakitsch
poetyka / poetik
ważność / was gilt

jeden dzień na tej planecie / ein tag auf dieser erde
I [Rano za otwartym oknem]
/ [früh, vor dem offenen fenster]
II [Przez łuk frunącej żyłki]
/ [durch den bogen der fliegenden schnur]
III [Tam, w średnio głębokiej wodzie]
/ [im mittelwasser schwebend]
IV [Płetwy w oranżu i czerwieni, biały rąbek]
/ [die flossen rotorange, der weiße saum genäht]
V [Wiosną sypnęło rybami w strumieniu]
/ [im frühjahr regnet’s fische in den bach]
VI [Kiedyś na dnie rosły] / [einst wuchsen am grund]
VII [Zimorodek – sztylet] / [der eisvogel, der dolch]
VIII [Gwóźdź, na który odwieszony jest świat]
/ [der nagel, an dem die welt hängt]
IX [Dłonią wciągasz wysoko lipienia]
/ [du hißt die äschenfahne]
X [Istotą jesteś – pośród istot] / [wesen bist du unter wesen]
XI [Stawia ci czarnopióre czoło] / [mit weißem brustschild]
XII [Pstrąg, pędzący] / [die schnellende forelle]
XIII [Wiedziały, gdzie w strumieniu leży srebro]
/ [sie wußten, wo der bach sein silber hat]
XIV [Nagle strumień woła] / [plötzlich ruft der bach]
XV [Wierzby zgarnęły z nieba]
/ [die weiden haben vom himmel]

lindennacht (2007)
staw i w nim czerwone ryby / der teich mit den roten fischen
wspomnienie z dzieciństwa / kindheitserinnerung
górnicza knajpa / bergmannskneipe
po wojnie / nach dem krieg
zbieranie węgla / kohle lesen
nierzeczywisty dzień w maju / unwirklicher maitag
ciągle jeszcze / noch immer
z szacunkiem dla wiary zuchwała myśl
/ kühner gedanke in ehrfurcht vor dem glauben
wariacja na temat Filemona i Baucis
/ variation über das thema “Philemon und Baucis”
druga wariacja na temat Filemona i Baucis
/ zweite variation über das thema “Philemon und Baucis”
nasza lipa / die linde
w zamyśle dzielność / tapferer vorsatz
lipa rozkwita i jest noc / die linde blüht, und es ist nacht
drzewo bursztynowe / bernsteinbaum
polarny wyż nad doliną Dunaju
/ polarhoch über dem donautal
zimowe majaki w Dolnej Bawarii
/ winterwahn in Niederbayern
ostry styczeń / harter januar
naddunajski ranek poniżej Pasawy
/ donaumorgen unterhalb von Passau
ostatek starego żywopłotu / rest einer alten gartenhecke
wrzosowisko, na mapie kreskowane czerwienią
/ heide, auf der karte rot schraffiert
rozrośnięta lipa wielkolistna / große sommerlinde
śniadanie z gazetą / frühstück mit zeitung
Fuad Rifka
gdzie leżał maszynopis / wo das manuskript lag
odpowiedź, co się należała wcześniej
/ schuldiggebliebene antwort
szkoła haiku / schule des haiku
haiku na starość / altershaiku
na północy / im norden
miejsce raju / der ort des paradieses
przed przedstawieniem / vor der vorstellung
wiersz sidzo nieznający pociechy
/ sidcho, das keinen trost weiß
Seul, pałac królewski / Seoul, königspalast
obrazek uliczny w Seulu / Seouler straßenbild
księgarnia megametropolitarna / megametropolenbuchhandlung
podróż ze starym mistrzem / fahrt mit altem meister
jednak w pieśni / im lied jedoch
mak nowiu, mak pełni / mohnmond
ostatni rysunek Heinza Theuerjahra, rzeźbiarza zwierząt,
z niewyraźną sygnaturą słabnącej ręki
/ letzte zeichnung des tierbildhauers Heinz Theuerjahr,
auf der beim namenszug die hand versagte
skok / der sprung
w dół / hinab
*** [W nas krótkie życie] / *** [Wir sind der toten]
nowina o ludzkości / nachricht von der menschheit
stela / stele

Wohin der Schlaf sich schlafen legt (1991)
o małym łobuziaku / Der kleine Gauner
lamentacja nietoperzy ze strofą pocieszenia
/ Jammerlied der Fledermäuse mit Troststrophe
jak wieloryb i rekin próbowały muzykować
/ Vom Hai und vom Walfisch, die Musik machen wollten

Am Sonnenhang (1993)
Z dziennika jednego roku Am Sonnenhang
/ Aus: Am Sonnenhang. Tagebuch eines Jahres

Das weiße Gedicht (1989)
O pewnym procesie przekładania
/ Andeutung eines Übersetzungsprozesses
Przeżywając msze Mozarta
/ Ergriffen von den Messen Mozarts
Wiersz w bieli / Das weiße Gedicht
Z opłatą zwrotną czyli koniec interpretacji (przypis)
/ Mit Rückporto oder das Ende der Interpretation (eine Fußnote)

Objaśnienia
Posłowie
Nota o Autorze