"Tu mogą strzelać"

Nie byłoby jednej z najważniejszych płyt w historii polskiego rocka (wedle niektórych opinii najważniejszej) – Klaus Mitffoch z 1985 r., gdyby nie założycie zespołu o tej samej co album nazwie, Lecha janerka (ur. 1953). Muzyk rockowy, kompozytor, basista, autor tekstów.

Najbardziej reprezentatywnym utworem z płyty Klaus Mitffoch jest mroczny, cokolwiek surrealistyczny jak muzyka tego zespołu “Strzeż się tych miejsc, z kolei najbardziej znanym, popularnym, zajmującym wysokie miejsca na ówczesnych listach przebojów jest “Jezu jak się cieszę”. Tom Śpij Aniele mój/Bez kolacji to krótki przegląd twórczości pisanej Janerki, dający wgląd w fascynacje i niepokoje, inaczej mówiąc, kwestie istotne dla wrażliwości i wyobraźni autora. Naczelna wydaje się u Janerki obsesja wojny, zabijania, terroru, przemocy, bardzo silnego uzależniania jednych ludzi przez drugich. To, co w początkowej fazie jego twórczości, z lat 80., miało wydźwięk antykomunistyczny, zuniwersalizowało się, obracając się przeciwko formom totalitarnego zniewalania. Janerka bywa aluzyjny, napomyka o czymś groźnym, jak w utworze “Ta zabawa nie jest dla dziewczynek”:

Ta zabawa nie jest dla dziewczynek
Idź do domu bo tu mogą bić
Idź do domu bo tu mogą strzelać
Wojna minie kiedy wróci senat
A teraz śpij już śpij

W krótkim posłowiu-dowcipie Filip Zawada zauważa: “W domu, po raz kolejny, przeczytałem wszystkie teksty. Statystyki wyglądały następująco: tematyka wojenna – 60%, tematyka miłosna – 2% , tematyka balonowa-3% , tematyka senna – 33% , tematyka inna – 2%” . Przytłaczający jest prymat tematyki wojennej, szeroko zwykle rozumianej, nad zagadnieniami natury osobistej czy egzystencjalnej. Dla jasności: trudno ten zbiorek uznać za tom poezji. Inny, niż potocznie rozumiany poetycki, był cel powstania tych utworów; miały one i mają inne “zadanie” do wykonania. Powstały pod piórem muzyka i służą głównie muzyce. Istotna jest w nich forma ekspresji, nie tylko refreniczność, ale i charakterystyczna dla tekstów pisanych na potrzebę muzyki swoboda, przymrużenie oka, żart, mimo że zwykle chodzi tu o sprawy “poważne”.