Nasłuch nr 10: Wysoko, głęboko
Jakub Jakubik
Strona cyklu
Nasłuch
Jakub Jakubik
Studiował filologię polską i historię sztuki. Od 2023 współpracownik Biura Literackiego. Publikował w „Śląsku” i „ArtPapierze”. Interesują go teoria literatury, Norwegia i niderlandzkie retabula ołtarzowe.
Słyszycie to stukanie? Nie? Dziwne. To fani dobijający się po autografy. Ostatnie 10 miesięcy wyniosły nas na wyżyny literackiego Mount Everestu, zagościliśmy też wspólnie na dnie pięknego Rowu Mariańskiego. Wysoko, głęboko. Podejdźcie bliżej. Tak, nie bójcie się. Posłuchajcie ostatniego Nasłuchu w tym sezonie. Już za chwilę otworzą drzwi i wszystko przestanie mieć znaczenie. Staniemy się częścią czegoś wielkiego. Większego niż to co znaliśmy do tej pory… Żartuję! To po prostu kolejny Nasłuch.
Na dobry początek Edyta Rauhut zauważa, że książka Krzysztofa Jaworskiego to przede wszystkim trafna diagnoza współczesnego świata książki, być może dzięki nieszablonowej formie. Wtórują jej Kurzojady, dodając, że „[d]ochodów nie ma, splendoru nie ma, czas pisać kryminał”. I oh boy wyszedł z tego kryminał, ale czy w treści, czy dla autora to musicie sprawdzić sami.
Jak kryminał, to Norwegia! Pies i anioł Jona Fossego „nie tłumaczy rzeczywistości, lecz ją ogląda, akceptuje jej tajemniczość”. Panna Zuzanna ze Sztukatera trafnie rozczytuje metafizyczne nuty, które przygotował dla nas Noblista – „To poezja, która nie szuka efektu, lecz prawdy – i nie tej głośnej, objawionej, lecz tej cichej, ukrytej w zwykłych zdaniach i codziennych gestach”.
Z kolei do kryminalnych zagadek dnia codziennego kieruje nas Złodziejka matek – „zaskoczy Was przepastną kolekcją kadrów z codzienności, tak bliskich i obcych jednocześnie”. Na blogu „Z kulturą o kulturze” znajdziecie (szczerą) rekomendację prozy Magdaleny Genow. Ale nie tylko tam. Media zapełniły się postami i komentarzami pełnym pozytywnych reakcji, których nie sposób wszystkich przytoczyć. Chylę czoła aż po pas. Wielkie gratulacje dla autorki, a dla mnie jeszcze większa motywacja, by w końcu się za Złodziejkę zabrać… Kierunek zwiedzania do komentarzy i wywiadów wrzucam dla ciekawskich w bibliografię.
Skoro mamy już kierunek, to żeby ciało mogło się poruszać, potrzebna jest jeszcze siła. Kamil Figas przekonuje, że ruch w Regule trzech Aleksandry Góreckiej „posiada zdolności kreacyjne”. I choć zapewne, żeby „przebrnąć” przez matematykę niechybnie potrzeba dużych pokładów siły, Górecka znalazła sposób opowiedzieć ją na nowo, nawet dla tych, dla których na wspomnienie matematyczki miękną kolana. Figas odnajduje jeszcze jedną niezwykłą cechę matematyzującego tomiku – „Ten różnorodny konglomerat motywów, od antycznej Grecji, poprzez tradycję judeochrześcijańską i romantyzm, aż do współczesności, pozwala poezji Góreckiej zająć miejsce w grze o uniwersalność. To nie jest pisanie reportażowe czy konfesyjne, o tym, co tu i teraz. To raczej rozważanie nadrzędnych wielkich pytań, głos w sporze o rudymenty – ustanowienie świata”. Jeżeli jednak ktoś jeszcze wątpi to na pytanie „Czy dobry jest ten tom?” Figas odpowiada: „Jak najbardziej! Jeszcze jak!”.
Podobnie o naszych autorach pomyśleli członkowie Jury czterech różnych kapituł. Żertwy Antoniny Tosiek zostały nominowane do Poznańskiej Nagrody Literackiej 2025 i do 18. Nagrody Literackiej Warszawy. Aleksandra Kasprzak z Wydrąż mi rodzine w serze i Maciej Wnuk z Miejscami odległymi walczą o tytuł laureata Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza, a Kacper Bartczak został uhonorowany Wrocławską Nagrodą Poetycką Silesius za całokształt pracy twórczej. Do tego należy również wspomnieć o nagrodzie dla Adama Jaworskiego „Koło brzegu poezji i prozy” przyznawanej za najlepsze czytanie w tegorocznej edycji TransPortu. Trudno przejść obok tej sali chwały obojętnie, ale też i trudno coś powiedzieć, bo, chcąc nie chcąc, to mówi samo za siebie!
I tak to zleciało… Mamy nasz mały nasłuchowy jubileusz! Dycha. Za dychę jeszcze dziesięć miesięcy temu można było kupić mercedesa w niezłym stanie. Teraz to nawet nie jest centymetr kwadratowy kołobrzeskiej kawalerki. No ale nic. Jakoś to będzie. Prawda?
Zrzutka pod adresem: jjakubik@biuroliterackie.pl
Jak pisałem powieść kryminalną (w tym biednym kraju), Krzysztof Jaworski:
Edyta Rauhut, Edis Anonima Art: https://edisanonimaart.pl/2025/04/10/jak-pisalem-powiesc-kryminalna-w-tym-biednym-kraju-krzysztofa-jaworskiego/
Facebook, Kurzojady: https://www.facebook.com/photo/?fbid=1162855969153554&set=a.720202723418883
Pies i anioł, Jon Fosse tłum. Elżbieta Frątczak-Nowotny:
Panna Zuzanna, sztukater.pl: https://sztukater.pl/ksiazki/pies-i-anio%C5%82.html
Złodziejka matek, Magdalena Genow:
Z Kulturą o kulturze…: https://zkultury.blogspot.com/2025/04/emma-suma-wszystkich-matek-zodziejka.html
Instagram, @asystent_literatury: https://www.instagram.com/p/DJHQlxXsiA6/
Agnieszka Kamińska, Szukamy wsparcia, jakiejkolwiek wspólnoty, choćby miała to być wspólnota thermomixowa, Hello zdrowie: https://www.hellozdrowie.pl/szukamy-grup-wsparcia-jakiejkolwiek-wspolnoty-chocby-miala-to-byc-wspolnota-thermomixowa/?utm_campaign=link-bio&utm_source=instagram&utm_medium=social
Instagram, Natalia Szostak, @natszostak- https://www.instagram.com/p/DJrdMCaqTRs/?img_index=2
Instagram, @ola_lifestyle: https://www.instagram.com/p/DHWOpR4oVhq/
Instagram, @patsy_thebooklover: https://www.instagram.com/p/DHdD4M8sGzT/
Instagram, @kobiecasilawsparcia: https://www.instagram.com/p/DHkshqLMpld/?img_index=1
Instagram, @opowiem_ci: https://www.instagram.com/p/DHvmCf_tXI4/
Instagram, @lubiemiecksiazki: https://www.instagram.com/p/DIJt-N-NZQg/
Kultura u Podstaw, Zamieniam się w słuch #216: „Złodziejka matek”. Rozmowa z Magdą Genow: https://open.spotify.com/episode/17bBVbvGmgKLJYaVw4TGK4?si=7bbdd19a422b4630
Radio Afera, Sabotaż Kulturalny #152 – Poznań Pisze: Magdalena Genow „Złodziejka Matek”: https://open.spotify.com/episode/06prnQ5MVuprmiWPPWwfY6?si=bc1792db94bc428b
Reguła trzech, Aleksandra Górecka:
Kamil Figas, Niech nieznający geometrii nie wchodzi, Zakład magazyn: https://www.zakladmagazyn.pl/post/kamil-figas-niech-nieznający-geometrii-nie-wchodzi/
żertwy, Antonina Tosiek:
Nominacja do 18. Nagrody Literackiej Warszawy: https://kultura.um.warszawa.pl/-/18-nagroda-literacka-warszawy-nominacje-poezja
Nominacja do Poznańskiej Nagrody Literackiej 2025: https://poznanskanagrodaliteracka.pl/pnl-2025-nominacje-anna-adamowicza-antonina-tosiek-patryk-zalaszewski/
Miejsca odległe, Maciej Wnuk:
Nominacja do Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza: https://muzeumliteratury.pl/19-ksiazek-w-kolejnym-etapie-nagrody-gombrowicza/
Wydrąż mi rodzinę w serze, Aleksandra Kasprzak:
Nominacja do Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza: https://muzeumliteratury.pl/19-ksiazek-w-kolejnym-etapie-nagrody-gombrowicza/
Kacper Bartczak:
Laureat Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za całokształt pracy twórczej: https://literatura.wroclaw.pl/kacper-bartczak-laureatem-wroclawskiej-nagrody-poetyckiej-silesius-za-caloksztalt-pracy-tworczej/
Baśń o zwichnięciu stawu biodrowego, Adam Jaworski:
Adam Jaworski laureatem Kołobrzeskiej nagrody koło brzegu poezji i prozy: https://fb.watch/zCLmbgXdTL/