Kalejdoskop debiutów

Wystrzegałbym się proroctw; w tej chwili stać mnie tylko na fakty, tytuły, nazwiska. Z jednym wyjątkiem: Edward Pasewicz. Jego debiut odbierałem już wtedy jako wyjątkowy, a teraz to wrażenie jeszcze się pogłębiło. W tym przypadku prorokowałem i będę prorokować nadal, bo dostrzegam wyjątkowe i wpływowe miejsce tego projektu w krajobrazie poezji najnowszej. Między innymi pokazuje i to, jak wyrwać się spod narkotycznego wpływu dykcji Sosnowskiego i co można zrobić z tak odzyskanym językiem. Przypomnijmy: był rok 2002, a tytuł tomiku Dolna Wilda. Nie chciałbym pominąć roku dwutysięcznego, choćby ze względu na Adama Pluszkę. Zauważmy debiutancki tomik wydany właśnie w tym roku: z prawa z lewa. Rok 2001 skojarzył mi się na stałe z debiutami Wojciecha Brzoski (Niebo nad Sosnowcem) i Pawła Lekszyckiego (wiersze przygodowe i dokumentalne). Pomijam milczeniem ich wcześniejsze arkusiki. Wracając do roku 2002, przypominam debiuty Pawła Sarny (Biały Ojcze Nasz) i Ryszarda Chłopka (Wieczna ospa). I nie zapomnijmy o niezwykle dojrzałym debiucie Tobiasza Melanowskiego pt. Wycieczki krajoznawcze.

Mam problem z rokiem 2003. Problem urodzaju. Dla mnie przede wszystkim jest to rok debiutu Justyny Bargielskiej (Dating sessions), o której, jak ciągle mam nadzieję, jeszcze usłyszymy. Ale był to również rok innych oryginalnych, a nawet zaskakujących debiutów: Katatonie i epifanie Roberta Rybickiego, Hemoglobina Juliusza Gabryela, Somnambóle fantomowe Joanny Mueler. Pamiętam również debiutanckie tomiki Radosława Wiśniewskiego Nikt z przydomkiemi Roberta Króla Gatunki śniegu. Jeśli chodzi o rok 2004, to najbardziej w pamięć zapadły zbiory: ścielenie i grzebanie Wojciecha Giedrysa, Sprzedawcy kieszonkowych lusterek Joanny Wajs, Żywoty równoległe Jacka Dehnela, Roztwór nienasycony Krzysztofa Bielenia. Rok 2005 był rokiem debiutu Bartosza Konstrata (thanatos jeans) i Szczepana Kopyta (yass) To ważne głosy, jak sądzę, jedne z oryginalniejszych w mijającej dekadzie. Pamiętam również: TrioPiotra Kuśmirka, Wiersze do czytania Anny Tomaszewskiej, Commodore Artura Nowaczewskiego oraz Dar języków i inne przejęzyczenia Mariusza Więcka.

Rok 2006 zapamiętałem w związku z debiutem Marty Grundwald (ajajaj). Ale nie tylko. Dorzucić należy: Somę Łukasza Jarosza, Gorzkie jezioro Ryszarda Będkowskiego, Biuro podróżyKrystyny Dąbrowskiej, Adamowo Dariusza Adamowskiego, rewers Tomasza Pułki. RdzaPrzemyslawa Owczarka to debiut z roku 2007, do którego ciągle wracam, będac przekonanym, że to nie jednorazowy wystrzał; mamy do czynienia z osobowością, przed którą interesujący rozwój i dorobek. Podobne nadzieje pokładam w innych debiutantach z owego roku: w Julii Szychowiak (Po sobie), Jakubie Przybyłowskim (Ballady i romanse), Marcinie Perkowskim (czarne/białe z odcieniem) i Krzysztofie Bąku (Znaki wodne).

W 2008 roku oryginalnych debiutów było aż nadto, to wyjątkowe podsumowane dobiegającej końca dekady. Moim zdaniem, tym razem najciekawszy debiut związany jest ze środowiskiem łódzkim: Luna i pies. Solarna soldateska Izabeli Kawczyńskiej, pokazującej, jak wiele jeszcze można zrobić z tropów, które wydawały się całkowicie zużyte, jak można być zaskakująco świeżym w granicach znanych metafor, a tradycję potraktować lekko, niczym trampolinę do skoku w poetycką nieobliczalność i nieskończoność. Do trzech najważniejszych dla mnie debiutów roku zaliczam również Antypody Sławomira Elsnera i Requiem dla Saddama Husajna i inne wiersze dla ubogich duchem Konrada Góry. A w pierwszej piątce koniecznie widzę Dominika Bielickiego (Gruba tańczy) i Monikę Mosiewicz (cosinus salsa).

Tak jak powiedziałem, od proroctw trzymam się z daleka. Po wielu rewelacyjnych debiutantach ślad zaginął. Nikt nie wie, jak to się potoczy. Myślę jednak, że o takich postaciach, jak Pasewicz, Konstrat, Kopyt, Bargielska, Owczarek, Szychowiak czy Elsner możemy jeszcze niejedno usłyszeć i to w dość zadziwiających kontekstach. Między innymi i tych związanych z odnową poetyckiego języka.