Tekst przeciw niektórym

„Widzę to co widzę i w ogó­le się nie wsty­dzę
Niech się wsty­dzi ten, kto robi, nie ten, kto widzi”
(Kazik Sta­szew­ski)

Bar­dzo trud­no wywo­łać mnie do odpo­wie­dzi. Żar pole­micz­ny wypa­lił się we mnie na spół­kę z poznaw­czą naiw­no­ścią, już jakiś czas temu, i szcze­rze mówiąc (pisząc) wolę pisać, niż – pisać o pisa­niu. Są jed­nak momen­ty, kie­dy mil­cze­nie ozna­cza­ło­by przy­zwo­le­nie na coś, na co nie wypa­da i nie wol­no przy­zwa­lać, nie­za­leż­nie od oko­licz­no­ści.

Za Ada­mem Popra­wą (z któ­re­go tek­stem się mniej wię­cej zga­dzam, acz nie do koń­ca) – prze­stań­my dawać sobie wci­skać kit. Dzien­ni­ka­rze poczyt­nych tygo­dni­ków nie mają poję­cia o lite­ra­tu­rze, i nie idzie mi tu o bie­żą­ce dys­ku­sje kry­tycz­ne, her­me­tycz­ne z zało­że­nia. Ci mili pań­stwo swo­je poglą­dy i wie­dzę czer­pią z Wiki­pe­dii, co rów­nie spraw­nie, albo też i spraw­niej może uczy­nić każ­dy gim­na­zja­li­sta ze smart­fo­nem. Prze­stań­my się oszu­ki­wać. I wyma­gać nie wia­do­mo jakiej sta­ran­no­ści. Z tą samą aten­cją napi­szą za kwa­drans o kry­zy­sie gieł­do­wym, woj­nie w Syrii czy leku na raka. I czy­tel­nik, czy to tygo­dni­ków opi­nii, czy tablo­idów, z taką samą czu­ło­ścią wrzu­ci gaze­tę do kosza, albo owi­nie nią kocie łaj­no. I nic w tym zdroż­ne­go. Bar­dziej przy­kro sta­je się bowiem dopie­ro, kie­dy żywi­my nadzie­ję na bar­dziej sen­sow­ną roz­mo­wę, a dosta­je­my z grub­sza to samo, co w maglu za rogiem, tyle, że w aka­de­mic­kich łasz­kach.

Tak mi się, dro­dzy czy­tel­ni­cy, ostat­nio zło­ży­ło, że świad­ko­wa­łam kil­ku pane­lom dys­ku­syj­nym na tema­ty, powiedz­my, mniej i bar­dziej zwią­za­ne z lite­ra­tu­rą. Obsa­da była, dro­dzy czy­tel­ni­cy, pod każ­dym wzglę­dem dobo­ro­wa. Cze­go się dowie­dzia­łam? Że eru­dy­cja i bły­sko­tli­wość to dale­kie od sie­bie poję­cia, podob­nie jak wie­dza i prze­czu­cie. Że poza liczo­ny­mi na pal­cach jed­nej ręki wyjąt­ka­mi nie mamy kry­ty­ki towa­rzy­szą­cej, dia­lo­gu­ją­cej z auto­ra­mi; mamy za to zacho­waw­czą, krę­cą­cą niby nosem, pota­ku­ją­cą i nagra­dza­ją­cą. Przy­wo­łam tu tytuł sar­ka­stycz­ne­go wier­sza Macie­ja Melec­kie­go: Kraj nagród. Nagród, któ­re nie są przy­zna­wa­ne za książ­ki, ale za sze­ro­ko poję­ty cało­kształt. Nagród, któ­re mają uśpić sumie­nie i zaświad­czyć (naj­le­piej pod posta­cią gru­be­go cze­ku i ład­nej sta­tu­et­ki), że kul­tu­ra tu podob­no jest.

W takich to deko­ra­cjach chce Adam Popra­wa mówić o (kon­struk­cie) rewo­lu­cji. O któ­rą mło­dzi poeci (mło­dzi ludzie w ogó­le) zawsze będą wno­sić, choć – i to zabaw­ny i smut­ny para­doks – ci, któ­rzy jej chcą, nie są wład­ni jej prze­pro­wa­dzić. Ci, któ­rzy by mogli, już nie chcą. W redak­cjach tych kil­ku wydaw­nictw, któ­re jesz­cze wie­rzą w lite­ra­tu­rę inną niż biblie gen­der czy pod­ręcz­ni­ki odchu­dza­nia w week­end, codzien­nie od rana do wie­czo­ra pra­cu­ją praw­dzi­wi ludzie; po cichut­ku, bez fajer­wer­ków, bez okła­dek w „Two­im Sty­lu” – piszą, czy­ta­ją, skła­da­ją, reda­gu­ją, robią nud­ne korek­ty, odbie­ra­ją mej­le i tele­fo­ny, per­trak­tu­ją z gra­fi­kiem, dru­kar­nią, z księ­gar­nia­mi, cza­sem oso­bi­ście noszą pacz­ki na pocz­tę. Dla mnie to wię­cej zna­czy niż tocze­nie pia­ny w aka­de­mic­kiej pral­ce. Dużo wię­cej, niż byle­ja­kość hur­to­wo zamiesz­cza­nych w inter­ne­cie (lite­rac­kim) bzde­tów. Bo, pro­szę pań­stwa czy­tel­ni­ków, nie każ­dy zwer­sy­fi­ko­wa­ny tekst jest wier­szem i nie każ­dy dok­tor polo­ni­sty­ki jest kry­ty­kiem lite­rac­kim.

Tym zaś z pań­stwa, któ­rzy za tekst niniej­szy naj­pew­niej ska­żą mnie na ciu­pę, od razu uprzej­mie pod­po­wia­dam, że nie mam wykształ­ce­nia aka­de­mic­kie­go, a więc zapew­ne prze­ma­wia prze­ze mnie igno­ran­cja, aro­gan­cja i zawiść.