Tekst przeciw niektórym

„Widzę to co widzę i w ogóle się nie wstydzę
Niech się wstydzi ten, kto robi, nie ten, kto widzi”
(Kazik Staszewski)

Bardzo trudno wywołać mnie do odpowiedzi. Żar polemiczny wypalił się we mnie na spółkę z poznawczą naiwnością, już jakiś czas temu, i szczerze mówiąc (pisząc) wolę pisać, niż – pisać o pisaniu. Są jednak momenty, kiedy milczenie oznaczałoby przyzwolenie na coś, na co nie wypada i nie wolno przyzwalać, niezależnie od okoliczności.

Za Adamem Poprawą (z którego tekstem się mniej więcej zgadzam, acz nie do końca) – przestańmy dawać sobie wciskać kit. Dziennikarze poczytnych tygodników nie mają pojęcia o literaturze, i nie idzie mi tu o bieżące dyskusje krytyczne, hermetyczne z założenia. Ci mili państwo swoje poglądy i wiedzę czerpią z Wikipedii, co równie sprawnie, albo też i sprawniej może uczynić każdy gimnazjalista ze smartfonem. Przestańmy się oszukiwać. I wymagać nie wiadomo jakiej staranności. Z tą samą atencją napiszą za kwadrans o kryzysie giełdowym, wojnie w Syrii czy leku na raka. I czytelnik, czy to tygodników opinii, czy tabloidów, z taką samą czułością wrzuci gazetę do kosza, albo owinie nią kocie łajno. I nic w tym zdrożnego. Bardziej przykro staje się bowiem dopiero, kiedy żywimy nadzieję na bardziej sensowną rozmowę, a dostajemy z grubsza to samo, co w maglu za rogiem, tyle, że w akademickich łaszkach.

Tak mi się, drodzy czytelnicy, ostatnio złożyło, że świadkowałam kilku panelom dyskusyjnym na tematy, powiedzmy, mniej i bardziej związane z literaturą. Obsada była, drodzy czytelnicy, pod każdym względem doborowa. Czego się dowiedziałam? Że erudycja i błyskotliwość to dalekie od siebie pojęcia, podobnie jak wiedza i przeczucie. Że poza liczonymi na palcach jednej ręki wyjątkami nie mamy krytyki towarzyszącej, dialogującej z autorami; mamy za to zachowawczą, kręcącą niby nosem, potakującą i nagradzającą. Przywołam tu tytuł sarkastycznego wiersza Macieja Meleckiego: Kraj nagród. Nagród, które nie są przyznawane za książki, ale za szeroko pojęty całokształt. Nagród, które mają uśpić sumienie i zaświadczyć (najlepiej pod postacią grubego czeku i ładnej statuetki), że kultura tu podobno jest.

W takich to dekoracjach chce Adam Poprawa mówić o (konstrukcie) rewolucji. O którą młodzi poeci (młodzi ludzie w ogóle) zawsze będą wnosić, choć – i to zabawny i smutny paradoks – ci, którzy jej chcą, nie są władni jej przeprowadzić. Ci, którzy by mogli, już nie chcą. W redakcjach tych kilku wydawnictw, które jeszcze wierzą w literaturę inną niż biblie gender czy podręczniki odchudzania w weekend, codziennie od rana do wieczora pracują prawdziwi ludzie; po cichutku, bez fajerwerków, bez okładek w „Twoim Stylu” – piszą, czytają, składają, redagują, robią nudne korekty, odbierają mejle i telefony, pertraktują z grafikiem, drukarnią, z księgarniami, czasem osobiście noszą paczki na pocztę. Dla mnie to więcej znaczy niż toczenie piany w akademickiej pralce. Dużo więcej, niż bylejakość hurtowo zamieszczanych w internecie (literackim) bzdetów. Bo, proszę państwa czytelników, nie każdy zwersyfikowany tekst jest wierszem i nie każdy doktor polonistyki jest krytykiem literackim.

Tym zaś z państwa, którzy za tekst niniejszy najpewniej skażą mnie na ciupę, od razu uprzejmie podpowiadam, że nie mam wykształcenia akademickiego, a więc zapewne przemawia przeze mnie ignorancja, arogancja i zawiść.