A jeśli chodzi o poetów

Koran 26:224
„A jeśli chodzi o poetów, to postępują za nimi ci, którzy błądzą”.

A jeśli chodzi o poetów
to nie postępuje za nimi nikt poza ich własnym smutkiem

Smutek budzi się jak rozżarzony węgielek na koniuszkach palców
i zasypia
kiedy ktoś ściera
łzę
koniuszkami palców

Rodzi się smutek
czystym
zanim nie napadnie go język
i nie nazwie go

Wchodzi z powietrzem
uchodzi z duszą

Dorasta samotnie
dziura, która połknęła swoich rodziców
i nie wypluwa ich – nawet kawałeczka
sypia w piżamie
ogrzewa się wspomnieniami
rozmnaża się w samotności
idzie do szkoły
wchodzi w romantyczny związek
mieszka w sypialni
z rana wychodzi do pracy
jeździ na wczasy nad morze
czasem namaluje obraz
zadomawia się w wierszu
podróżuje bez paszportu

Kiedy stworzył człowiek smutek na swoje podobieństwo
zapomniał, że miał być płaczliwy, przelotny

Koran mówi: „A jeśli chodzi o poetów, to postępują za nimi ci, którzy błądzą” (tłum. Józefa Bielawskiego), zaś wiersz „A jeśli chodzi o poetów” zaczyna się słowami: „A jeśli chodzi o poetów, to nie postępuje za nimi nikt poza ich własnym smutkiem”.

Utwór ten nie ma na celu dyskutować z tekstem koranicznym, poezja jest przecież więcej niż zaprzeczeniem lub potwierdzeniem konkretnej mitologii. Celem tego wiersza jest zbudowanie na podstawie tej mitologii wartości poetyckiej. Jest on częścią projektu lirycznego, stanowiącego pochwałę smutku jako głównego motoru poezji i życia; więcej nawet: uważam, że smutek bliższy jest pierwiastkowi lirycznemu niż radość. Oczywiście przy założeniu, że są one przeciwieństwami.

Liryczność smutku nie różni się od liryczności śmierci. Najpiękniejszy wiersz, jaki czytałem, traktował o opuszczeniu, nie zaś o wiecznym szczęściu w ramionach ukochanej; o stracie, śmierci, braku. Napisałem kiedyś: „Piszę o śmierci, nie o życiu. O życiu się nie pisze, życie się przeżywa”. Mimo to, pisząc o śmierci, piszemy zarazem o życiu, bo śmierć jest pytaniem życia. Pisząc o smutku, piszemy o radości, pisząc o opuszczeniu, piszemy o pozostaniu z kimś. Pisząc o czymś, piszemy o jego przeciwieństwie, badamy rozbieżności między nimi. Zadajemy pytanie na temat pytania przy pomocy jeszcze innego pytania.