recenzje / KOMENTARZE

Historia jednego wiersza: Przeciwko kulturze milczenia („Ekonomia pragnienia”)

Radmila Petrović

Autorski komentarz Radmily Petrović, towarzyszący premierze książki Moja mama wie, co się wyprawia w miastach w tłumaczeniu Aleksandry Wojtaszek, wydanej w Biurze Literackim 17 kwietnia 2023 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Ekonomia pragnienia

wiesz, jaka była moja babka
opiekowała się dziećmi w Herceg Novi
on walił kielnią
po ścianach w sąsiedztwie
więc wyszła za mąż

zimy były długie
kubiki drzewa spłonęły
ona rozpalała ogień
on ciosał kołki na jej głowie

gdziekolwiek wyjeżdżam
mówię, że nie jestem stąd
należę do polany
gdzie sąsiedzi dawno temu
zakopali zbuk po naszej stronie
granicy
ale nie do ludzi na niej osiedlonych

w młodszych klasach śniło mi się
że biegną za mną, aby zabić
w starszych marzyłam o czwórce z matmy
na studiach chowałam głowę w piasek

nocami słyszę, jak topnieją lodowce na
północy
lawiny zasypują Amerykę
dobrze im tak!
mówią ludzie z mojej wsi

piersi mam nadal
jak niegdyś oceny z matematyki
Petrović, w ogóle tego nie widzę!
mówiła nauczycielka, oddając zadania

wciąż pytają o ciebie, a to boli
dużo bardziej, niż kiedy pytali w szkole
której głoski nie umiem wypowiedzieć
pocałujcie mnie w dupę
powiedzcie wy, czego nie umiecie, myślałam

będziesz bogaty
tak się zawsze zachowywałeś
a ja ci nigdy nie powiedziałam
że marzyłam, abyś ruszył ku mnie
tam gdzie nawet burżuje idą z pustymi rękami

zawsze chciałam
żebyś przybył w objęcia


Moje wiersze są buntem przeciwko kulturze milczenia na Bałkanach, która wyrządziła nam więcej krzywd niż wojny. Piszę, zastanawiając się, co się stanie, jeśli powiemy wszystko, o czym “zabroniono” nam mówić. Próbuję używać języka natury, słów, które są jednocześnie silne jak grzmoty i delikatne niczym nowonarodzone jagnię. Niech jednak wiersze mówią same za siebie. W dniu, w którym napisałam wiersz „Ekonomia pragnienia” (ekonomija žudnje), uczyłam się do egzaminu i czułam pewnego rodzaju smutek. Otworzyłam laptopa, chcąc komuś wyjaśnić to uczucie, nie wiedząc, kim ta osoba może być. Pragnęłam wyliczyć przyczyny odczuwanego przeze mnie żalu, być może samej sobie, by sprawdzić, czy istnieje on naprawdę, czy mam dla niego uzasadnienie. Wiersz ten powstał jako jeden z pierwszych. Potem pisałam by odkryć, czy ktokolwiek czuje się jak mój podmiot liryczny. Pisałam, by znaleźć kogoś, kto zrozumiałby mój podmiot liryczny. Znalazłam tych osób znacznie więcej, niż się spodziewałam.

tłum. Klaudia Cierluk

 

belka_2

O AUTORZE

Radmila Petrović

Urodziła się w 1996 roku w Užicach, a dorastała w niewielkiej wiosce Stupčevici w zachodniej Serbii. W wieku szesnastu lat zwyciężyła w konkursie na najlepszy nieopublikowany tomik poetycki, dzięki czemu zadebiutowała zbiorem Miris zemlje (2014). Rok później jako zwyciężczyni konkursu poetyckiego im. Desanki Maksimović wydała tom Celulozni rokenrol (2015). Ogromnym sukcesem cieszył się jej zbiór Moja mama zna šta se dešava u gradovima (2020). Publikowała w licznych antologiach i czasopismach literackich, uczestniczyła w festiwalach poetyckich w całej Europie oraz rezydencjach artystycznych w Skopje, Berlinie i Wiedniu. Jej wiersze były tłumaczone m.in. na angielski, francuski, grecki, włoski, słoweński, hiszpański i hebrajski. Obecnie mieszka w Belgradzie, gdzie ukończyła studia z ekonomii.

powiązania

Nowy europejski kanon literacki: Rozcierki z ziemi, Moja mama wie, co się wyprawia w miastach, Real

nagrania / TransPort Literacki Charlotte Van den Broeck Grzegorz Jankowicz Jan Škrob Radmila Petrović Resina

Spotkanie z udziałem Charlotte Van Den Broeck, Radmili Petrović, Jana Škroba oraz Grzegorza Jankowicza w ramach festiwalu TransPort Literacki 28. Muzyka Resina.

WIĘCEJ

Zalać świat swoimi historiami

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Wojtaszek Radmila Petrović

Rozmowa Aleksandry Wojtaszek z Radmilą Petrović, towarzysząca premierze książki Moja mama wie, co się wyprawia w miastach Radmily Petrović w tłumaczeniu Aleksandry Wojtaszek, wydanej w Biurze Literackim 17 kwietnia 2023 roku.

WIĘCEJ

Moja mama wie, co się wyprawia w miastach

utwory / zapowiedzi książek Aleksandra Wojtaszek Radmila Petrović

Fragmenty zapowiadające książkę Moja mama wie, co się wyprawia w miastach Radmily Petrović w tłumaczeniu Aleksandry Wojtaszek, która ukaże się w Biurze Literackim 17 kwietnia 2023 roku.

WIĘCEJ

Co dzieje się w Stupčevici, zostaje w Belgradzie

recenzje / ESEJE Anna Mochalska

Recenzja Anny Mochalskiej, towarzysząca premierze książki Moja mama wie, co się wyprawia w miastach Radmily Petrović w tłumaczeniu Aleksandry Wojtaszek, która ukaże się w Biurze Literackim 17 kwietnia 2023 roku.

WIĘCEJ

Zalać świat swoimi historiami

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Wojtaszek Radmila Petrović

Rozmowa Aleksandry Wojtaszek z Radmilą Petrović, towarzysząca premierze książki Moja mama wie, co się wyprawia w miastach Radmily Petrović w tłumaczeniu Aleksandry Wojtaszek, wydanej w Biurze Literackim 17 kwietnia 2023 roku.

WIĘCEJ

Co dzieje się w Stupčevici, zostaje w Belgradzie

recenzje / ESEJE Anna Mochalska

Recenzja Anny Mochalskiej, towarzysząca premierze książki Moja mama wie, co się wyprawia w miastach Radmily Petrović w tłumaczeniu Aleksandry Wojtaszek, która ukaże się w Biurze Literackim 17 kwietnia 2023 roku.

WIĘCEJ