Książ­ka, któ­ra nie opo­wia­da histo­rii, lecz bada mecha­nizm jej powsta­wa­nia. Przez Susan Son­tag nazwa­na „naj­więk­szą powie­ścią naszych cza­sów”, pro­wa­dzi przez miej­sca, gdzie jed­nost­ko­we doświad­cze­nie sty­ka się z trau­ma­mi XX wie­ku: sta­li­ni­zmem, rokiem 1956 i cie­niem podzie­lo­nej Euro­py. Trzy pla­ny nar­ra­cyj­ne – Ber­lin prze­ło­mu lat sie­dem­dzie­sią­tych i osiem­dzie­sią­tych, dzie­ciń­stwo w latach pięć­dzie­sią­tych i fik­cyj­na powieść pisa­na przez boha­te­ra – two­rzą kom­po­zy­cję, w któ­rej chro­no­lo­gia ustę­pu­je logi­ce wspo­mnie­nia. To pro­za inten­syw­nej świa­do­mo­ści: pamięć poja­wia się, zani­ka, powra­ca prze­two­rzo­na, odsła­nia­jąc to, jak histo­ria zapi­su­je się w cie­le i spoj­rze­niu. W prze­kła­dzie Elż­bie­ty Sobo­lew­skiej brzmi świe­żo i przej­mu­ją­co – co dowo­dzi, że ta powieść napraw­dę wyprze­dzi­ła swój czas. Nowe wyda­nie uka­zu­je się rów­no­le­gle z inau­gu­ra­cją trzy­to­mo­wych Histo­rii rów­no­le­głych, otwie­ra­jąc w pol­sz­czyź­nie peł­ną ska­lę pisar­stwa Náda­sa.