recenzje / KOMENTARZE

Historia (nie)jednego akapitu: „Biedna Emily”

Maria Navarro Skaranger

Autorski komentarz Marii Navarro Skaranger towarzyszący premierze książki Emily forever w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej, wydanej w Biurze Literackim 20 lutego 2023 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Biedna istota o imieniu Emily. Chodzi w ciąży od całych siedmiu miesięcy, dokładnie, co do dnia, są teraz we dwoje, Em i rosnący brzuch, Em i dziecko, po tym, jak Pablo zniknął za drzwiami, by załatwić pewną sprawę, jak to określił. Tak właśnie było, Pablo zniknął. Ale czy na pewno? „Coś załatwię” –  powiedział i zamknął się w pokoju na klucz na dwie godziny, Em siedziała na kanapie oglądając telewizję, zasnęła, obudziła się, Pablo nadal siedział w pokoju, a potem wyszedł z czarną torbą na ramieniu. Emily spojrzała na Pabla przed jego wyjściem, Pablo spojrzał na nią, Emily zastanawiała się, o czym on myśli, co teraz zrobi, Pablo do niej mrugnął, zatrzasnął drzwi i zamknął je na kluczy, Emily wróciła do oglądania telewizji.

Przez pierwsze dni siedziała do późna i czekała, nasłuchiwała, czy ktoś nie jedzie windą albo nie wchodzi po schodach, czy pod blokiem nie zatrzymuje się jakieś auto. Wreszcie znów do niego dzwoni, słyszy w słuchawce dzwonek za dzwonkiem, aż on w końcu odbiera, jego głos jest bezbarwny, ona pyta: „Co się dzieje?”, a Pablo mówi, że „nic”, w jego głosie nie słychać żadnego zainteresowania, zaś Em powtarza: „Nic, co to znaczy”, zaś Pablo mówi: „Nie wiem”, po czym następuje długa pauza i: „potrzebuję trochę czasu dla siebie”, i „muszę załatwić jedną sprawę z Ousmanem”. Em bębni palcami w szybę, mówi: „Dla siebie, co to znaczy”, a Pablo na to: „To znaczy że chyba najlepiej będzie, jeśli spędzimy trochę czasu osobno”, ona zaś tego nie rozumie, nie pojmuje, że on z nią zrywa, a może nie chce tego zrozumieć, nie, nie pojmuje, myśli sobie, że on załatwi tę sprawę z Ousmanem, a zaraz potem, albo jeszcze później, się do niej odezwie. Ale kto to może wiedzieć.


To jeden z początkowych fragmentów książki, choć nie są to zupełnie pierwsze zdania. Ale to właśnie tę część napisałam jako pierwszą i to po jej napisaniu poczułam, że „znalazłam moją bohaterkę” albo – co w tym kontekście chyba ważniejsze – znalazłam osobę narracyjną. To była dla mnie duża zmiana, bo po raz pierwszy napisałam prozę z perspektywy trzeciej osoby. To pozwoliło mi złapać dystans, spojrzeć na Emily czasem krytycznym okiem, a czasem z większą czułością. Jednak przede wszystkim pozwoliło mi to na pokazanie nie samej Emily – ale tego, jak inni na nią patrzą, a to chyba mówi o społeczeństwie znacznie więcej niż zaprezentowanie jednej „figury”. W tym fragmencie zaznaczam też te wątki, które potem okażą się ważne dla całości, myślę, że to tutaj ustala się jej „klimat”. Poza tym było dla mnie ważne, by od razu zaznaczyć, że Emily ma dopiero 19 lat. Jest prawie dzieckiem. Nie bądźmy więc wobec niej zbyt surowi. Przyjęcie takiej perspektywy narracji dodaje też, jak sądzę, trochę humoru i ironii do – umówmy się – niezbyt optymistycznej sytuacji Emily. Dlatego bardzo cieszą mnie opinie, że nie jest to książka przygnębiająca. Bardzo mi na tym zależało.

 

belka_2

O AUTORZE

Maria Navarro Skaranger

Urodziła się w 1994 roku w Oslo. Zadebiutowała w 2015 roku powieścią Alle utlendinger har lukka Gardiner (Wszyscy cudzoziemcy mają zaciągnięte zasłony), za którą została nominowana do prestiżowej Nagrody im. Tarjeia Vesaasa dla debiutantów. Książka napisana jest w całości slangiem środowisk imigranckich w Oslo. W 2018 roku ukazała się druga powieść autorki, Bok om sorg (Fortellingen om Nils i skogen) [Księga żałoby (Opowieść o Nilsie w lesie)]. Książka zebrała entuzjastyczne recenzje i przyniosła Skaranger nagrodę Osloprisen (2018), jak również Nagrodę Literacką Unii Europejskiej za rok 2020. W roku 2019 przyznano jej stypendium dla pisarzy Związku Księgarzy Norweskich (Bjørnsonstipendet). W swoich książkach Skaranger porusza tematy pomijane przez większość norweskich autorów, takie jak problemy środowisk imigranckich czy wykluczenie społeczne i klasowe. Jej trzecia powieść, Emily forever, ukazała się w Norwegii w 2021 roku.

powiązania

Nowy europejski kanon literacki: Trupi bieg, Świerzb, Emily forever

nagrania / TransPort Literacki Benedek Totth Fríða Ísberg Inga Iwasiów Maria Navarro Skaranger Resina

Spotkanie z udziałem Benedeka Tottha, Fríðy Ísberg, Marii Navarro Skaranger, Ingi Iwasiów w ramach festiwalu TransPort Literacki 28. Muzyka Resina.

WIĘCEJ

Foliówka w końcu ląduje na ziemi

wywiady / O KSIĄŻCE Karolina Drozdowska Maria Navarro Skaranger

Fragmenty książki Emily forever Marii Navarro Skaranger w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej, wydanej w Biurze Literackim 20 lutego 2023 roku.

WIĘCEJ

Emily forever (2)

utwory / zapowiedzi książek Karolina Drozdowska Maria Navarro Skaranger

Fragmenty zapowiadające książkę Emily forever Marii Navarro Skaranger w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej, która ukaże się w Biurze Literackim 20 lutego 2023 roku.

WIĘCEJ

Emily fofrever (1)

utwory / zapowiedzi książek Karolina Drozdowska Maria Navarro Skaranger

Fragmenty zapowiadające książkę Emily forever Marii Navarro Skaranger w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej, która ukaże się w Biurze Literackim 20 lutego 2023 roku.

WIĘCEJ

Narratorka z sąsiedztwa

recenzje / ESEJE Aleksandra Byrska

Recenzja towarzysząca premierze książki Emily forever Marii Navarro Skaranger w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej, wydanej w Biurze Literackim 20 lutego 2023 roku.

WIĘCEJ

Foliówka w końcu ląduje na ziemi

wywiady / O KSIĄŻCE Karolina Drozdowska Maria Navarro Skaranger

Fragmenty książki Emily forever Marii Navarro Skaranger w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej, wydanej w Biurze Literackim 20 lutego 2023 roku.

WIĘCEJ

Emily forever (2)

utwory / zapowiedzi książek Karolina Drozdowska Maria Navarro Skaranger

Fragmenty zapowiadające książkę Emily forever Marii Navarro Skaranger w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej, która ukaże się w Biurze Literackim 20 lutego 2023 roku.

WIĘCEJ

Emily fofrever (1)

utwory / zapowiedzi książek Karolina Drozdowska Maria Navarro Skaranger

Fragmenty zapowiadające książkę Emily forever Marii Navarro Skaranger w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej, która ukaże się w Biurze Literackim 20 lutego 2023 roku.

WIĘCEJ

Narratorka z sąsiedztwa

recenzje / ESEJE Aleksandra Byrska

Recenzja towarzysząca premierze książki Emily forever Marii Navarro Skaranger w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej, wydanej w Biurze Literackim 20 lutego 2023 roku.

WIĘCEJ