Urszula Kozioł, Fuga (1955 do 2010)

Najobszerniejsza edycja liryki Urszuli Kozioł, jednej z najwybitniejszych poetek polskich drugiej połowy XX wieku, której nazwisko wymieniamy jednym tchem z nazwiskami Wisławy Szymborskiej, Julii Hartwig czy Krystyny Miłobędzkiej. Ten opasły tom zawiera wiersze z wszystkich zbiorów ogłoszonych przez poetkę, poczynając od Gumowych klocków, wydanych w roku 1957, kończąc na ogłoszonym w roku 2010 zbiorze Horrendum. Mamy tu więc wiersze z tomu W rytmie korzeni (1963), który zwrócił uwagę na młodą wówczas poetkę nie tylko krytyki literackiej, ale także czytelników; mamy wiersze ze zbioru W rytmie słońca (1974), któremu autorka w dużej mierze zawdzięcza wysokie miejsce w historii polskiej literatury współczesnej.

Czytając wiersze Urszuli Kozioł, napisane w ciągu 55 lat!, nie sposób nie porównywać wierszy starszych z nowymi, a więc utworów ogłoszonych w latach sześćdziesiątych w książkach Smuga i promień oraz Lista obecności, z utworami, jakie poetka napisała w ciężkich latach osiemdziesiątych, a zebranych w głośnym w owym czasie Żalniku (1989), a także z wierszami z lat dziewięćdziesiątych ze zbiorków Wielka Pauza (1996) czy W płynnym stanie (1998), nie mówiąc już o utworach z książek najnowszych składających się nie tylko na Horrendum, ale również nieco wcześniejsze Supliki (2005) i Przelotem (2007).

Porównując wiersze stare z nowymi, dojdziemy niechybnie do wniosku, ze liryka Urszuli Kozioł budzi respekt i podziw. Z jednej strony zachwyca swoim ogromem, z drugiej rozległością tematyczną i artystyczną. Nie ulega wątpliwości, że autorka Fugi to poetka niezwykle utalentowana i nad wyraz pracowita. W swoich wierszach umiała pogodzić wiedzę z wyobraźnią, dzięki czemu każdy jej wiersz to dla czytelnika doświadczenie jednocześnie intelektualne i emocjonalne.

Tej książki nie da się przeczytać jednym tchem, za jednym zamachem. Fuga wymaga od czytelnika czasu, spokoju i skupienia, jak każda oryginalna poezja, którą poezja Urszuli Kozioł jest ponad wszelką wątpliwość.