Jaką Pol(s)kę zobaczyli z drugiej strony lustra

W listo­pa­dzie i grud­niu zeszłe­go roku Biu­ro Lite­rac­kie prze­pro­wa­dzi­ło deba­tę, w któ­rej popro­si­li­śmy czy­tel­nicz­ki, pisar­ki, kry­tycz­ki lite­rac­kie, przed­sta­wi­ciel­ki śro­do­wisk aka­de­mic­kich i akty­wist­ki, by zechcia­ły opo­wie­dzieć, jak przed­sta­wia się – ich zda­niem – sytu­acja kobiet i two­rzo­nej przez nie lite­ra­tu­ry w Pol­sce na począt­ku dru­giej deka­dy XXI wie­ku. Wpro­wa­dze­nie do tam­tej dys­ku­sji, gło­sy poszcze­gól­nych dys­ku­tan­tek oraz pod­su­mo­wa­nie całej deba­ty zna­leźć moż­na tutaj.

Ponie­waż jed­na z naj­zna­ko­mit­szych oso­bo­wo­ści pol­skiej lite­ra­tu­ry kobie­cej jak naj­słusz­niej zasu­ge­ro­wa­ła nam, że taka dys­ku­sja pozba­wio­na opty­ki dru­giej płci jest przed­się­wzię­ciem ska­za­nym na pew­ną nie­kom­plet­ność, posta­no­wi­li­śmy roz­pi­sać dys­ku­sję nie­ja­ko lustrza­ną – czy­li podej­mu­ją­cą taki sam temat, ale z dru­giej stro­ny płcio­we­go zwier­cia­dła. Zgod­nie z jed­ną z naj­star­szych dewiz pra­wa rzym­skie­go, gło­szą­cą że audia­tur et alte­ra pars (wysłu­cha­na powin­na być rów­nież dru­ga stro­na), chcie­li­by­śmy wła­śnie posłu­chać, co o współ­cze­snych Pol(s)kach i ich lite­ra­tu­rze mają do powie­dze­nia pano­wie.

Głów­ne zagad­nie­nia dys­ku­sji pozo­sta­ją bez zmian: jaka jest sytu­acja pol­skiej kobie­ty dziś, kie­dy – z jed­nej stro­ny – naj­waż­niej­sze postu­la­ty femi­ni­zmu coraz moc­niej wra­sta­ją w życie spo­łecz­ne, poli­tycz­ne i kul­tu­ral­ne, z dru­giej zaś – tym więk­szy i bar­dziej irra­cjo­nal­ny budzą opór? W jaki spo­sób z tak oso­bli­wie roz­pęk­nię­tą sytu­acją radzi sobie lite­ra­tu­ra kobie­ca? I czy jest w ogó­le sens mówić o jakimś osob­nym dys­kur­syw­nym bycie zwa­nym lite­ra­tu­rą kobie­cą – a jeśli tak, to jakie książki/nazwiska moż­na uznać za szcze­gól­nie na tym polu inte­re­su­ją­ce? Pro­si­li­by­śmy, żeby dys­ku­tan­ci odnie­śli się też – o ile moż­no­ści – do „kobie­cej” odsło­ny naszej deba­ty, trak­tu­jąc wypo­wie­dzi dys­ku­tan­tek jako punkt wyj­ścia do wła­snej reflek­sji.