Nowe głosy z Europy po raz czwarty w Stacji Literatura

04/07/2019 Stacja Literatura 24

Po zmianie Portu Literackiego na Stację Literatura najstarszy polski festiwal poświęcony książkom skupi się na prezentacjach Nowych głosów z Polski oraz Europy. W tym roku gośćmi będą urodzony w Syrii Palestyńczyk Rami al-Aszek oraz pochodzący z Damaszku Fadi Dżomar. Po przymusowej emigracji obaj autorzy od kilku lat mieszkają w Berlinie.

Po zmianie Portu Literackiego na Stację Literatura najstarszy polski festiwal poświęcony książkom skupił się na prezentacjach Nowych głosów z Polski oraz Europy. W Stroniu Śląskim wystąpiło już czternastu zagranicznych poetów i prozaików, którzy zadebiutowali w ostatnich piętnastu latach i uchodzą dzisiaj za najciekawsze głosy literackie w swoich krajach. W tym roku gośćmi będą urodzony w Syrii Palestyńczyk Rami al-Aszek oraz pochodzący z Damaszku Fadi Dżomar. Po przymusowej emigracji obaj autorzy od kilku lat mieszkają w Berlinie.

Rami al-Aszek jest dziennikarzem i poetą. Zadebiutował w 2014 roku tomikiem „Krocząc po snach”, po którym wydał jeszcze trzy książki. Niebawem ukażą się w językach niemieckim i angielskim „Psy pamięci”. Jest założycielem i redaktorem naczelnym arabskiego magazynu w Berlinie „Abwab” oraz arabskiego magazynu kulturalnego „Fann”. Wyróżniony m.in. stypendium Heinrich Böll Haus 2014, nagrodą dla młodych pisarzy fundacji A.M. Qattan (2015) oraz stypendium Akademii Sztuk (Akademie der Künste) w roku 2018.

„Palestyńczyk, który większość czasu spędził w Damaszku i obozie al-Jarmuk, ocalał i uciekł do Berlina. Tu dalej pisze oraz pracuje jako redaktor i kurator. Tworzy coś nowego, chociaż coś w nim umarło” – tak pisze w zamieszczonym w biBLiotece komentarzu o poecie jego polski tłumacz Filip Kazimierczak i dodaje: „Stał się niemym świadkiem. Fotografem wojny, który co chwila rejestruje jakiś detal, ale broni się przed podejrzeniem o totalność. Przyłapał raz Boga na tym, jak wracał do lufy snajpera, próbował uczynić ze swojej dłoni miłosierne morze”.

W przejmującym wywiadzie opublikowanym w tym samym miejscu Rami al-Aszek wyznaje: „Syryjska rewolucja jest mną. Wziąłem w niej udział, szedłem z demonstrującymi, byłem w Syrii więziony… Nie przez długi czas, ale… Potem zdecydowałem się uciec z kraju, z kilku powodów. Jednym z nich było bezpośrednie niebezpieczeństwo dla mojego życia”. I uzupełnia w innym miejscu: „Piszę: ‘Nie mówię, że ocalałem, bo nie ocalałem/ ale też nie umarłem’. Jeszcze jestem w tym stanie pośrednim. Nie wiem nawet, czy chcę przeżyć. Do czego, od czego?”.

Z kolei w komentarzu do wiersza „A jeśli chodzi o poetów” autor pisze: „Liryczność smutku nie różni się od liryczności śmierci. Najpiękniejszy wiersz, jaki czytałem, traktował o opuszczeniu, nie zaś o wiecznym szczęściu w ramionach ukochanej; o stracie, śmierci, braku. Zanotowałem kiedyś: ‘Piszę o śmierci, nie o życiu. O życiu się nie pisze, życie się przeżywa’. Mimo to, pisząc o śmierci, piszemy zarazem o życiu, bo śmierć jest pytaniem życia. Pisząc o smutku, piszemy o radości, pisząc o opuszczeniu, piszemy o pozostaniu z kimś”.

Fadi Dżomar jest pasjonatem matematyki i geometrii. Już kilka lat temu dał się jednak poznać z innej strony – jako poeta, tekściarz i dziennikarz. Współpracował w roli wydawcy i kierownika działu kultury z portalem arabskim w Berlinie „Abwab”. Napisał libretto do opery „Kalila wa Dimna”, bazującej na kultowym dziele literatury arabskiej o tym samym tytule. Przedstawiono ją na festiwalu Aix en Provence. Aktualnie pracuje nad swoją drugą operą i planuje dalsze. Poza tym pisze teksty piosenek. W tym roku ukazał się jego pierwszy zbiór poetycki.

Filip Kazimierczak tak komentuje jego twórczość: „Bukiety kwiatów przewiązywane żyłami? Spoglądam mu w oczy i zaczynam sobie uświadamiać, że to nie zabieg literacki. Nawet jeśli zatem żaden z niego rolnik, można by mu wpisać jako zawód: florysta. Czy raczej zielarz? Wiemy na pewno, że pochodzi z Damaszku, mieszka aktualnie w Berlinie, pisze piosenki i operowe libretta po arabsku oraz w syryjskim języku mówionym, zdarza mu się pracować w roli (znowu rola?) kucharza i jest niepoprawnym wielbicielem geometrii. Czyli jednak florysta”.

W wywiadzie, jaki ukaże się w biBLiotece, Fadi Dżomar mówi m.in.: „Poetą można nazwać dopiero kogoś, kto regularnie, a nie tylko czasami, pisze dobre teksty. Dużo dobrych tekstów, opanowanie języka, tworzenie nowych obrazów i myśli. Tekst jest wszystkim, osoba niczym. Nieważne, czy ktoś jest poetą, czy nie. Decydujące jest, czy ten tekst jest poezją, czy nie. No i ta powtarzalność twórczości – o kimś, kto napisał trzydzieści, czterdzieści, sto dobrych tekstów, można powiedzieć: poeta. O kimś, kto od pięciu lat nie wymęczył nawet jednego dobrego tekstu, można powiedzieć tylko: kucharz”.

„Uciekłem z kraju, w którym nie miałem nawet prawa do własnego grobu… do kraju, w którym nie mam nawet prawa pożegnać się z rodziną” – dodaje Dżomar w komentarzu do wiersza „Na cmentarzu”. „Jedynym miejscem, do którego mogę uciec, został cmentarz. Pięknieje więc cmentarz w oczach człowieka uciekającego od piekła rzeczywistości i mrzonek o raju… Człowieka, który na zawsze chciałby pozostać w świecie poza kontrolą mówiących w imię Boga i w imię narodów… Świecie bez granic i dokumentów tożsamości…”.

Projekt Nowe głosy z Europy Biuro Literackie realizuje wraz z Literature Across Frontiers oraz platformą Literature Europe Live+ dzięki wsparciu Unii Europejskiej. Do współtworzenia tegorocznej edycji projektu został zaproszony laureat Pracowni przekładowej Stacji Literatura Filip Kaźmierczak. To urodzony w roku 1991 w Szczecinie islamista i tłumacz z arabskiego. Tak jak organizatorzy festiwalu uważa on, że „fascynację literaturą czerpie się z przekonania, że warto wsłuchać się w to, co inni mają do powiedzenia”. Wsłuchajmy się więc w tegoroczne Nowe głosy z Europy!

Zobacz profil wydarzenia

Wybierz się na stronę Stacji Literatura 24

inne wiadomości z kategorii

Stacja Literatura 24: intensywne dni pełne literatury, solidarności, przyjaźni

W tym roku organizowana po raz 24. Stacja Literatura odbyła się pod hasłem „Nie gódź się” zaczerpniętym z utworu „Radio Bagdad” Patti Smith. „Nie gódź się z bliźniego niedolą, nie gódź się z bliźniego niedowładem” – śpiewała Smith, co nadawało całemu festiwalowi ton niezgody na zastany świat, a zarazem było zachętą do wspólnego „wyciągania dłoni”.

Rozkład jazdy w Stacji Literatura 24

Stacja Literatura 24 godzina po godzinie. Pełny rozkład przyjazdów i rozjazdów ponad 60 festiwalowych wydarzeń.

Stacja Literatura 24 z instrukcją mówienia „nie”

Między 12 a 15 września w Stroniu Śląskim i Siennej odbędzie się festiwal Stacja Literatura 24. Wydarzenie jak co roku zaprzecza stereotypom, że poezja, przekłady awangardowej prozy oraz nowe głosy z Polski i Europy to ryzyko frekwencyjnej klapy. Na kilka dni przed 24. edycją na pewno znajdą się tacy, którzy znowu będą powątpiewać w sukces imprezy, ale już wiadomo, że na Stację wybiera się rekordowa publiczność, i to taka, której pozazdrościć może niejeden festiwal na świecie.

Poetycka książka trzydziestolecia: wybór publiczności

W rocznicę 4 czerwca 1989 roku festiwal Stacja Literatura ogłosił listę „Trzydziestu książek poetyckich na trzydziestolecie” przygotowaną w oparciu o nominacje dwudziestu czterech dziennikarzy, krytyków i twórców. Wyboru dokonali: Anna Kałuża, Karol Maliszewski, Joanna Mueller, Joanna Orska i Jakub Skurtys. To próba stworzenia kanonu oraz zachęta do lektury i dyskusji o książkach, które miały zasadniczy wpływ na kształt współczesnej poezji polskiej.

Niezbędnik Stacji Literatura 24

Już niedługo Stronie Śląskie oraz Sienna po raz czwarty ugoszczą najstarszy festiwal literacki w Polsce. Oto niezbędnik, który pozwoli lepiej przygotować się do Stacji Literatura 24.

Dwadzieścia premier Stacji Literatura

Coraz bliżej do Stacji Literatura 24. Zbliżający się wielkimi krokami najważniejszy od lat dla wielu czytelników festiwal literacki w Polsce słynie z książkowych premier, które przygotowywane są specjalnie na to wydarzenie. Tym razem lista ponad pół tysiąca pozycji wydanych z okazji festiwalu poszerzy się o dziewiętnaście nowych tytułów. Będą wśród nich: książka dla dzieci, dwa almanachy, trzy prozy oraz trzynaście tomików poetyckich.

Lekcje języka poetyckiego w Stroniu Śląskim

Tradycyjnie w Stacji Literatura zostały zaplanowane Lekcje języka poetyckiego. Adresatami zajęć będą dzieci oraz młodzież ze szkół w Stroniu Śląskim. W spotkaniach z nimi wezmą udział Karol Maliszewski oraz Anna Podczaszy. Pierwsze z nich przewidziano na 6 września, drugie na 13 września.

Oprawiamy Stację po raz 24

Festiwal Biura Literackiego od swojej pierwszej edycji z 1996 roku słynie z niebanalnej oprawy graficznej, a każde z wydarzeń zaskakuje rozwiązaniami, które inspirują organizatorów podobnych imprez na całym świecie.

Jedenaście pracowni Stacji Literatura 24

W tegorocznej Stacji Literatura zaplanowano łącznie jedenaście pracowni dla blisko 200 osób, w tym pięć w ramach projektów wydawniczych: „14. Połów. Poetyckie debiuty 2019”, „Debiuty prozą”, „Drugi i kolejny tom poetycki”, „Druga książka w Biurze Literackim” oraz „Poetyckie debiuty laureatów projektów”. Odbędą się także finały projektów: „Krytyk z uczelni”, „Księgarnia z poezją” dla małych sklepów z książkami z całej Polski oraz „Tłumacz z uczelni” dla osób rozpoczynających przygodę z przekładem literackim.

W Stacji dyskusja o różnych formach niezgody w literaturze

Blok wydarzeń w Stroniu Śląskim w ramach Stacji Literatura 24 tradycyjnie otworzy Forum Literackie. Tym razem będzie to programowa dyskusja o różnych formach niezgody w literaturze, odwołująca się do motywu przewodniego tegorocznego festiwalu: „Nie godzę się”. W rozmowie, którą poprowadzi dziennikarka „Dziennika Gazety Prawnej” Magdalena Rigamonti wezmą udział: Konrad Góra, Jan Rojewski, Beata Stasińska oraz Aleksandra Szymańska.