już sprzedają magdalenki

już sprzedają magdalenki

Marii Magdalenie

I.

waskriesienie. kłamiemy Mariam, że święcimy. jest chleb, roztopiona
sól.
plujemy w milczeniu. matka już nie załamuje dłoni.
Praskowia czyści prześcieradła, taki Pan wspaniały, a kto sprząta, ten
sprząta.
ojciec opowiada o przekrzywionym obrazie w kaplicy, przez to jego
jagnięta rozbiegły się i poprzecinały boki.

II.

siadamy z Praskowią na schodach. niby międzyrzecza, my ryby.
skrywam się pod jej fartuchem, nadgarstki wędrują ku kościom policzkowym.
drapią, mokną, znowu drapią. gratia plena, nie ma naturalnych
rumieńców.

Wiersz ten jest przykładem oddawania “kadrów” (tak nazywam scenki rodzajowe, które buduję w swoim umyśle). Ta scena-wiersz jest jednak prostsza w odbiorze, gdyż przez cały czas widzimy jeden obraz, z bardziej “dostępną” dla odbiorcy symboliką. Tytuł to przykład językowej gry z czytelnikiem – “magdalenki” mogą być jak u Prousta generatorem wspomnień (sam wiersz ma wymiar retrospektywny, co można odczuć oglądając jak gdyby z pewnego dystansu cały obraz) lub też czymś błahym i miałkim w zestawieniu z późniejszą dedykacją /Marii Magdalenie/ – “magdalenki” jako bohaterki wiersza pojmujące w prosty i nieco filuterny sposób religię są paradoksalnie “bliżej” istoty religijności samej w sobie. Podzielony na dwie części wiersz przedstawia młode dziewczęta – Rosjanki, którym tradycja i religia wyznacza rytm codziennego funkcjonowania. Choć wykonują machinalnie (a nawet dość niechętnie) zakorzenione zwyczaje (symbol “chleba i roztopionej soli”), to widzą w tym bluźnierstwo (“kłamstwo wobec Mariam”). Praskowia – kobieta zdroworozsądkowa, pełni tutaj rolę doświadczonej i starszej wiekiem “przewodniczki”. Ojciec zaś to archetypiczny “patriarcha”, który naucza, przestrzega i wymierza kary. Jego opowieść o obrazie i rozproszonym stadzie jagniąt to aluzja do tego, jaka kara (symboliczne “przecięte boki”) grozi jagniętom-kobietom za odwrócenie się od potęgi tradycji i religii. W końcowej części tekstu widać Praskowię i siedzącą z nią jedną z dziewczyn-jagniąt, która płacze po opowieści ojca (podświadomie odczuwa piętno religii, choć nie umie przyczyn tego smutku jednoznacznie zdefiniować, bo reprezentuje lud prosty, a nawet prymitywny). Kobiety te stają się “magdalenkami”, grzeszącymi w drobnych sprawach ofiarami o wpojonym, prostym, ale i pięknym poczuciu religii i obrzędowości.