Laureaci Silesiusa 2020
W tym roku Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius odbyła się po raz trzynasty i znów była to szczęśliwa edycja dla autorów związanych z Biurem Literackim. Nagrodę za najlepszy debiut 2019 roku otrzymał Jakub Pszoniak, za najlepszą książką poetycką ubiegłego roku uznano Kalendarz majów Konrada, a decyzją jury nagroda za całokształt twórczości powędrowała do Eugeniusza Tkaczyszyna- Dyckiego, który nakładem Biura Literackiego wydał łącznie dziewięć książek. Ostatnia z nich Gdyby ktoś o mnie pytał ukazała się w tym roku w jubileuszowej serii wydawnictwa „25}25”.
Chyba na pewno Jakuba Pszoniaka to dwudziesty drugi debiut wydany nakładem Biura Literackiego i czwarta publikacja będąca efektem projektu „Pierwsza książka” towarzyszącego festiwalowi Stacja Literatura. „Pierwotny gest tej poezji opiera się na wierze w możliwość przekazu oceny rzeczywistości i odwzorowania emocji tyle indywidualnej, ile już społecznej, na wierze w jakiś rodzaj przełożenia między światem a językiem. Brzydki język pokazuje swoje piękności. Brzęczy, syczy, szumi, skrzy się, błyszczy” – pisał o tomie Karol Maliszewski.
Kacper Bartczak z kolei wskazywał, że Pszoniakowi „samo mówienie w wierszach nie wystarczy – interesuje go zagadnienie ‘przekładalności tego, co, ponoć, własne i bliskie’, w ramach języka, który przypadł mu w udziale. W tym sensie i przestrzeń, i język funkcjonują jako pewnego rodzaju miejsca, które trzeba wytłumaczyć (sobie) i opowiedzieć”. „Wyrosłem na Śląsku i Śląsk ze mnie wyłazi” – mówił poeta. „Do tego mam wrażenie, że to jest przestrzeń realizmu magicznego trochę, dlatego warto o nim mówić. Śląsk to jest wiersz, który wystarczy spisać”.
Kalendarz majów Konrada Góry to wiersze dedykowane świniom, ale zwrócone przeciw ludzkiemu świństwu. Nie odmawia się ich jak pacierzy, lecz odmawia się nimi – sobie i innym – prawa do bezprawia: zarówno tego wprowadzanego przez rządzących, jak i tego wyrządzanego w drobnych codziennych krzywdach. Jak zauważa Joanna Orska „w całej książce wiersze układają się jak pojedyncze dni. Mocny akcent stanowi grupa odnosząca się na rozmaite sposoby do cenionych przez Górę poetyckich związków.”
„W perspektywie poezji Góry słowa nie mogą tworzyć sensów, często także zdań” – zauważa dalej i dodaje: „Poddawane są porządkom wyciągającym je poza normę społeczną, która sama w sobie tylko pozornie nadaje się do przekazywania istotnych informacji o świecie, najczęściej pozostając środkiem do manifestowania głębokiej, samousprawiedliwiającej się wobec świata obojętności. To, jak coś zostaje nazwane, jest tylko czubkiem lodowej góry”.
Nagrodzony Silesiusem za całokształt twórczości Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki to z pewnością jeden z najbardziej cenionych przez czytelników współczesnych poetów. Przy okazji wydania przekrojowego tomu „Gdyby ktoś o mnie pytał” tak o tej twórczości pisał Piotr Śliwiński: „Przed trzydziestu laty Dycki wynalazł siebie i swój wiersz. Pokazał się światu w gotowej, ekskluzywnej formie, by następnie przez dekady tę formę szlifować. Sporządził listę traum (śmierć, szaleństwo, choroba, samotność, tożsamość, odrzucenie, gorszość) i oddał je tekstowi”.
Urodzony w Wólce Krowickiej koło Lubaczowa poeta jest laureatem Nagrody im. Kazimiery Iłłakowiczówny, Nagrody im. Józefa Czechowiczka oraz Hubert Burda Preis. Dwukrotnie zdobył Nagrodę Literacką Gdynia (za tomy Dzieje polskich rodzin oraz Piosenka o zależnościach i uzależnieniach). W 2009 roku uhonorowany Nagrodą Literacką Nike (także za Piosenkę o zależnościach i uzależnieniach) a trzy lata później Silesiusem za najlepszą książkę 2011 roku (za tom Imię i znamię).
Nominowanych i laureatów wybrało jury w składzie: Andrzej Zawada (przewodniczący), Anna Kałuża, Tomasz Kunz, Karol Maliszewski, Joanna Orska i Adam Poprawa. Gest nominowanych debiutantów z zeszłego roku (Macieja Bobuli, Michała Domagalskiego i Janka Rojewskiego), którzy jeszcze przed ogłoszeniem werdyktu zadeklarowali równy podział nagrody poskutkował wprowadzeniem zmian w regulaminie. Od tego roku wszyscy nominowani autorzy otrzymają gratyfikację finansową w wysokości 5000 złotych. Gratulujemy wszystkimi nominowanym i laureatom.
Zobacz nagrody dla autorów i książek opublikowanych nakładem Biura Literackiego.