TransPort Literacki 30: Podsumowanie
Między 8 a 11 maja w Kołobrzegu i Rogowie odbyła się trzydziesta edycja festiwalu Biura Literackiego. Dawny Fort, Port, Stacja, a obecnie TransPort Literacki – to jedno z najbardziej wyjątkowych wydarzeń kulturalnych w Polsce, które od niemal trzech dekad redefiniuje sposób myślenia o literaturze, autorach i czytelnikach. Jego fenomen polega nie tylko na ponadprzeciętnym jak na polskie warunki „długim trwaniu”, ale także na zdolności do ewolucji i dostosowywania się do zmieniającego się świata.
Na cztery dni Kołobrzeg i Rogowo znów stały się literackim centrum Polski i Europy. Trzydziesta edycja TransPortu Literackiego przyciągnęła ponad 50 autorek i autorów, tłumaczek i tłumaczy, redaktorek i redaktorów, dyrektorek i dyrektorów festiwali literackich z całej Europy oraz około 300 uczestników zajęć. Wspólne czytania, spotkania, koncerty i rozmowy odbywały się pod hasłem „Wysoko, głęboko”, a premierowe książki, europejskie debaty i nowe projekty potwierdziły rangę wydarzenia. W Kołobrzegu i Rogowie w ciągu czterech dni zrealizowano kilkadziesiąt wydarzeń i blisko 400 godzin zajęć, które ukazały literaturę jako przestrzeń doświadczenia, rozmowy i wspólnoty.
Na scenie Regionalnego Centrum Kultury odbyły się czytania z ponad dwudziestu premierowych książek, w tym autorów i autorek z Polski: Jakuba BELINY-BRZOZOWSKIEGO, Jerzego JARNIEWICZA, Krzysztofa JAWORSKIEGO, Magdaleny GENOW, Aleksandry GÓRECKIEJ, Adama JAWORSKIEGO, Aleksandry KASPRZAK, Piotra MATYWIECKIEGO, Joanny MUELLER, Laury OSIŃSKIEJ, Przemysława OWCZARKA, Marcina SENDECKIEGO, Krzysztofa SIWCZYKA, Piotra SOMMERA, Jakuba PSZONIAKA, Antoniny TOSIEK, Miry SUCHOWIEJKO, Macieja WNUKA, Łukasza WOŹNIAKA i Bohdana ZADURY. Polskiej i międzynarodowej publiczności zaprezentowali się także autorzy i autorki projektu „Tu i teraz”: Marta Carnicero Hernanz, Ida Börjel, Perrine Le Querrec i Serhij Żadan (online). Obecna była także tajwańska autorka książek dla dzieci Ni Shao, która spotkała się z młodymi czytelnikami. Wszystkim wydarzeniom towarzyszyła muzyka Antoniny Car.
Na finałowym koncercie, który odbył się po sobotnich „Rozmowach na koniec”, poznaliśmy laureata nagrody Coffeedesk „Koło brzegu poezji i prozy 2025” przyznawanej przez kołobrzeską młodzież za najlepsze festiwalowe czytanie. Została nim: Adam Jaworski. Uczestnicy debatowali też z dyrektorkami i dyrektorami sześciu europejskich festiwali w ramach projektu „Zoom Poland” oraz osobami prowadzącymi zajęcia w pracowniach kreatywnych. Od czwartku do niedzieli w Rogowie funkcjonowały 24 pracownie, w których uczestnicy i uczestniczki rozwijali swoje teksty – poetyckie, prozatorskie, scenariuszowe, dramatyczne, przekładowe oraz piosenkowe – pod okiem doświadczonych autorek i autorów. Pracownie były prowadzone m.in. przez Iwonę BASSĘ, Justynę Jaworską, Tomka Lipińskiego, Natalię MALEK, Dariusza Suskę, Jakuba Skurtysa i wielu innych twórców związanych z Biurem Literackim. Były to zarówno zajęcia dla finalistów i finalistek „Połowu”, jak i dla osób rozpoczynających swoją drogę literacką. Zajęcia odbywały się w hotelowych salach, ale również w plenerze, na plaży i w otoczeniu nadmorskiej przyrody, co dodatkowo sprzyjało twórczej pracy i integracji uczestników.
Festiwal, zorganizowany mimo ograniczonego budżetu, udowodnił, że TransPort Literacki to nie tylko jedno z najważniejszych wydarzeń literackich w Polsce, ale też wspólnota i realna przestrzeń rozwoju dla literatury. Jego realizacja była możliwa dzięki wsparciu: Kreatywnej Europy, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, Miasta Kołobrzeg, a także Ministerstwa Kultury Tajwanu, Institut Ramon Llull, Instytutu Cervantesa, Instytutu Francuskiego, Węgierskiego Centrum Kultury, Swedish Arts Council oraz Ambasady Szwecji. Wydarzenie wspierali organizacyjnie także Regionalne Centrum Kultury w Kołobrzegu, Instytut Adama Mickiewicza w ramach Polskiej Prezydencji w Radzie UE i Dealerzy Kultury. Partnerami wydarzenia byli ponadto: Hotel Shellter Resort & SPA, Coffeedesk, PKS Gryfice, Pufa Design oraz DG Light & Sound.
Posłuchaj audycji o tegorocznym festiwalu
Dołącz do TransPortowej grupy