Zapowiedź z Biura / Katarzyna SZWEDA zemla vulgaris

29 maja w Biurze Literackim ukaże się zemla vulgaris – druga książka Katarzyny Szwedy, autorki świetnie przyjętej Bosorki. To pierwsza publikacja z tegorocznego naboru z projektu Wydaj książkę poetycką. Wiersze w tomie Szwedy są próbą przyjrzenia się prowincjonalnej Galicji oczami tutejszych „kowbojów” oraz kobiet, które chcą napisać do tego easternu własny scenariusz.

29 maja w Biurze Literackim ukaże się zemla vulgaris – druga książka Katarzyny Szwedy, autorki świetnie przyjętej Bosorki. To pierwsza publikacja z tegorocznego naboru z projektu Wydaj książkę poetycką. Wiersze w tomie Szwedy są próbą przyjrzenia się prowincjonalnej Galicji oczami tutejszych „kowbojów” oraz kobiet, które chcą napisać do tego easternu własny scenariusz.

Wiatry przynoszą z zachodu okruchy całkiem nowego świata. Nowe miesza się ze starym i powstaje chaos, do którego Katarzyna Szweda próbuję ułożyć melodię: „a kiedy przyszedł do nas z zachodu wschód/ zaczęliśmy śpiewać polskie piosenki country”. Akcja książki toczy się na pograniczu polsko-słowacko-ukraińskim, terenie dawnej Łemkowszczyzny. Nie ma tu prerii i kanionów, są za to góry, doliny, rzeki, lasy i rozległe pastwiska.

Gdyby akcja typowego amerykańskiego westernu rozgrywała się właśnie tutaj, jacy byliby jego główni bohaterowie, jakie poruszano by wątki? Próba odpowiedzenia na tak postawione pytania daje możliwość nowatorskiego i świeżego spojrzenia na ten region. Ironiczne nałożenie pozornie zużytego, zewnętrznego wzorca kulturowego na lokalną materię defamiliaryzuje zastany obraz i pozwala zobaczyć go w nowym, rewitalizującym świetle.

Za czym tęsknią „wiejskie” kobiety, a za czym te „miastowe”? Do kogo są podobne, czy do swoich, czy do nie swoich matek i ojców? Czy wiejskość stała się synonimem egzotyczności? Śmierć jest tutaj przyczyną rodzinnych sporów, podziału majątków. Spory te podsycają przyjezdni, którzy skupują cudzą ojcowiznę. Swój i obcy boją się siebie nawzajem. Kobiety wpatrujące się w nurt Wisłoki wspominają przyszłość, przepowiadają przeszłość.

Ale co, jeśli rzeka jest martwa? Może tak naprawdę wpatrują się jedynie w wyschnięte koryto, którego dno wyłożone jest nieaktualnymi ideami i tradycjami? Jeśli stary język się wyczerpał, muszą zacząć tworzyć swój prywatny, i właśnie o tym jest ta książka. Zostanie ona zaprezentowana we wrześniu w Kołobrzegu podczas TransPortu Literackiego 28 – festiwalu, na którym autorka czytała wiersze już jako laureatka Połowu, a potem projektu „Pierwsza książka wierszem”.

Katarzyna Szweda to poetka i fotografka. Wychowywała się w Beskidzie Niskim na Wrzosowej Polanie. Absolwentka Uniwersytetu im. Johanna Wolfganga Goethego we Frankfurcie nad Menem. Autorka debiutanckiego tomu Bosorka (Biuro Literackie, 2020), za który została nominowana do Nagrody Literackiej im. Wiesława Kazaneckiego, Nagrody-Stypendium im. Stanisława Barańczaka oraz do Silesiusa w kategorii debiut.