Elsner wchłania świat i oddaje go w zmienionej postaci. Każdy wiersz z tej książki jest jak wykop pod nowy fundament, na którym poeta próbuje osadzić swojego bohatera, nadać mu kształt, zmusić do mówienia dorzecznych rzeczy. Ale słowo nie chce przyznać się do rzeczy, rzecz traci kształt, a fundamenty kruszeją. Zostaje pusta, lustrzana sala słów. Tak wygląda życie na antypodach.

Antypody – istoty żyjące po wewnętrznej stronie Ziemi. Tak należałoby tłumaczyć owo greckie słowo. Są to zatem byty, które ukazałyby się naszym oczom, gdyby wywrócić tę planetę na nice, gdyby ukazać podszewkę rzeczywistości. Żyją do góry nogami, a przez to są bardziej prawdziwi. Dziwny to mit, mający niewiele wspólnego z dzisiejszą, przestrzenną wykładnią pojęcia antypodów. Strach pomyśleć: pod powierzchnią świata wre życie, które jest lustrzanym odbiciem naszego. Proszę wybaczyć dygresję. Nie szukam komfortu, jaki dałoby wypowiedzenie paru okrągłych zdań o twórczości – bądź co bądź – debiutanta. Szukam podstaw do zawarcia sojuszu. Będę się więc odwoływał do intelektualnego wyjałowienia – tak samo jak znawcy literatury korzystają ze swych narzędzi badawczych: psychoanalizy czy dekonstrukcji. Elsner jawi się jednym z autorów podprogowych. Ma za sobą całe zaplecze poezji surrealistycznej. Czyni to tę poetykę w zasadzie odporną na wszelkie próby wykładu w imię jednoznacznych treści. Jak najdalszy przeto od dufnego zarzekania się, jakobym miał rozumieć wiersze Elsnera, zgadzam się tylko dociekać, co one ze mną robią. A robią wszystko i… może jeszcze troszeczkę. To, co w każdym razie mógłbym powiedzieć o Antypodach Elsnera, wynika ze skrajnego mentalnego ogołocenia: czyżby autor w ten sposób ziścił jakiś ukryty cel? Niech nawet: uczynił to nie bez wdzięku.

To poezja zamknięta w sobie, niechętna wyrwaniu się na zewnątrz.
Bohater tych wierszy ma zakneblowane usta i zatacza się we śnie – tak to widzę.
Jest zmyślony, od nikogo nie oczekuje pomocy.
Antypody to krzyk ze ściśniętego gardła.
Krótkie, bolesne zdania.
Zaszyfrowana wiadomość z drugiej strony.
Jeśli istnieje druga strona. 

Był dom, był człowiek, było lustro. Małe mieszkanko w centrum miasta, pod wiaduktem. Mieszkanie z widokiem na targowisko, na stojące kobiety kupczące warzywami, na mężczyzn gniotących w rękach tytoń, na szarpane wiatrem ubrania. Mijały pory roku, śnieg topniał, krople stukały w parapet, szczekały psy. Ptaki chodziły po błocie, pękały warstwy farby.
Był dom, był człowiek. Tu, wśród nas. Igła słońca wskazywała go, stróż rozsypywał piach.
Był człowiek, miał imię. Potrafił je zmieniać.
Był człowiek. Miał ból.
Potrafił go nazwać. 

Bezpretensjonalna prostota tej poezji onieśmiela. Prostota w najlepszym, najbardziej szlachetnym znaczeniu tego słowa. Poezja szczera i mimo wszystko skromna. A także: precyzyjna, konkretna i dobitna. Kamuflaż zataczającego się po pijaku twardziela, chroniącego swoją wrażliwość przed obcymi. “Czasami ktoś tutaj puka – patrzę wtedy / w szczelinę pomiędzy cegłami”.

Absurdalnie zaciśnięte pięści tych wierszy. Lakoniczność konfesji. Wojaczek bawi się w Krynickiego? Berryman bawi się w Bonowicza? Piosenki języka za zębami. Pewnie, że weltschmerz. Ale całkiem wysokiej próby.

Sławomir Elsner w Antypodach to poeta precyzyjny i pewny swoich kreatorskich, demiurgicznych gestów, poeta – jak wszyscy nieźli poeci – subtelnie i elegancko przesadny, a przy tym poeta w ciekawy, powiedziałbym nawet, że urokliwy sposób – dekadencki.

Osobność, inność – te słowa przychodzą do głowy podczas lektury poezji Elsnera. Jest ona jak labirynt, który kusi do wtargnięcia w głąb. Te tajemnicze, zwrócone ku sobie i wzajemnie oświetlające się minifabuły mają w sobie coś z mrocznego mitu. Żyjący na pograniczu snu i jawy, ascetyczny podmiot bardziej przypomina humanoidalną hybrydę niż człowieka. Ludzkie są jego uczucia, zwłaszcza niespełniona miłość – cicha bohaterka tych tekstów.
Wojciech Bonowicz, któremu poeta zadedykował “Tego człowieka”, porównał wiersz do kamienia, który trzeba otworzyć. Zapraszam, otwierajcie “kamienie” Elsnera.

[…] to zbiór wierszy staroświeckich i nowoczesnych w jednym, brutalna niejednokrotnie konfrontacja wielkich tematów poezji romantycznej z nieco mniejszymi kwestiami, poruszanymi przez współczesnych poetów polskich; spotkanie autora, wykorzystującego jak najmniejszą liczbę słów, nieliczne środki poetyckiego obrazowania i surowe oceny rzeczywistości, z przeżywanymi przez niego emocjami i doświadczeniami, o których przecież można by mówić bez końca.

Minęło blisko 5 lat od tego debiutanckiego tomu. Jednak nie sposób jest nie wracać do niego, w dodatku z coraz większym zadziwieniem. Mistrzostwo Elsnera zbudowane jest na wielu aspektach: konkretyzacja, swojego rodzaju (przystępna?) hermetyczność, osobność ale dla mnie głównie prawda.

(…) olśnienie przyszło wtedy, gdy do ręki wziąłem Antypody (…). I z każdą kolejną lekturą jestem coraz bardziej zdziwiony tym, że można się tak zadomowić w poezji, która na dobrą sprawę jest poezją zupełnego wydziedziczenia, poezją, w której podskórnie tkwi głębokie poczucie absurdu (rodem z Kafki czy francuskich egzystencjalistów), ale też przenikliwa ironia i dystans. Cały ten spektakl jest z jednej strony groteskowy, z drugiej – tragiczny, a człowiek odgrywający w nim główną rolę nie może być niczego pewien, ani siebie samego, ani tego “kto kogo odzwierciedla”. 

Historia Elsnera jest dla mnie współczesną baśnią, gdzie rządzi chłód, a niema bohaterka – miłość, leży gdzieś w szklanej trumnie otoczonej lustrami i sforą ujadających psów. Bohater zaczyna od końca i uporczywie szuka początku. I chociaż nie jest pogodzony z losem, bo jeszcze się rusza, to sprawia takie wrażenie. Potęguje je niesamowita precyzja słowa, siła języka jakim się posługuje Elsner. Jak mistrzowie architektury modernizmu zostawia to, co niezbędne, uzyskując piękno. Łączy to ze znaczeniami i obrazami, które otwierają nowe szczeliny, przestrzenie będące poezją, i puentuje bezbłędnie, robiąc węzełki i supły. (…) Książka wybitna. Miło będzie po dłuższym czasie znów do niej zajrzeć i przekonać się, że nadal działa.

Ujęte w tytule Antypody sugerują: dwubiegunowość, symetrię, odbicie. Zdają się one nakreślać krąg zagadnień poetyckiego świata Sławomira Elsnera. Poeta, operując stałymi motywami (śniegu, piasku, słońca, piwnicy, rdzy, wody….), stopniowo rozjaśnia sens przedstawianych metafor. Jednocześnie konsekwentnie utrzymuje całą treść w atmosferze sennego zaćmienia. Światło i ciemność, wnętrze i to co na zewnątrz, sfera profanum i sfera sacrum to tylko przykłady dwoistości, które w całości tomu ścierają się jakby w pewien, absurdalny taniec.

Kiedy tylko zabrzmi mi w głowie fraza “kocham cię,/ ale nie wiem gdzie mieszkasz./Ta odległość nas dzieli”, od razu sięgam po Antypody Sławomira Elsnera. W tym wypadku wiersze wypowiadają się najczęściej jako “ja”, przez co czytelnik może dopasować do niego własną osobowość i historię. Ułatwia to również język, który, rozsiany przerzutniami, tworzy konstelacje wieloznaczeniowe i okazuje się jedynie pozornie prosty. Z przyjemnością chowam się w tematyce tak codziennej i znajduję w niej nowy świat.

Trudno komentować poezję, która wywołała we mnie potrzebę zamilczenia, skinienia głową, przymknięcia powiek. Jest tu ironia i dystans, jest prostota, szczerość i pokora. Elsner przedstawia nam człowieka, który się rozpada, wycofuje, gubi w poszukiwaniu tożsamości, czy próbach odnalezienia odpowiedzi na (“nieodpowiadalne”?) pytania; którego trzeba by może jakoś oswajać. Cały ten obraz zaś jawi się czytelnikowi tajemniczo, dekadencko i wciąż – prawdziwie. Mam wrażenie, że każdy znajdzie tutaj cząstkę siebie.

Język poetycki Elsnera można nazwać oszlifowanym diamentem. Starannie ważone słowa, zimne, wdzięczne i nieprzegadane wiersze. […] Wszystko w Antypodach świetnie brzmi, fonetycznie nie da się znaleźć żadnych zgrzytów, niemal jak piosenkę czyta się tą książkę. Autor nie stara się zabłysnąć jakimiś chwytami słownymi, nie robi sztuczek. Jego język jest prosty i odważny, unikający efekciarstwa, skupiający się na tym, co dla tekstu jest najważniejsze, w tym przypadku: na treści, obrazach, uczuciach. […] Wszystkim, którzy szukają czegoś zupełnie świeżego w postmodernistycznej młodej poezji polskiej, polecam Antypody – dojrzałe dziecko dojrzałego autora.