BiuLetyn nr 5/2026: Odsiecz 2026

Jesień w Biu­rze Lite­rac­kim zaczy­na się od ksią­żek, któ­re przy­no­szą nowe spoj­rze­nia na język, emo­cje i codzien­ność. Justy­na BARGIELSKA w naj­bar­dziej doj­rza­łej i poru­sza­ją­cej odsło­nie, Jon FOSSE w awan­gar­do­wym poema­cie sce­nicz­nym, Michał JANIK – języ­ko­wo nie­po­kor­ny, pełen prze­wrot­nych obser­wa­cji codzien­no­ści – oraz Amy LOWELL, mówią­ca zadzi­wia­ją­co współ­cze­snym gło­sem. To spo­tka­nie róż­nych tra­dy­cji lite­rac­kich, któ­re mają odwa­gę prze­kra­czać gra­ni­ce.

W biBLio­te­ce dwa wywia­dy towa­rzy­szą­ce pre­mie­rom. „Jeśli zabi­ję się dzi­siaj, nie zoba­czę, co może stać się jutro” – szcze­ra, nie­oczy­wi­sta roz­mo­wa autor­ki „Kub­ka na tsu­na­mi” z Artu­rem BURSZTĄ. „Śmierć przyj­dzie z przy­szło­ści sko­kiem” – mówi Michał JANIK w roz­mo­wie z Jaku­bem PSZONIAKIEM. O pacz­ko­ma­tach peł­nych świa­tów, sko­kach w prze­szłość i przy­szłość, o języ­ku więk­szym niż jed­nost­ka i o wier­szu jako jedy­nej moż­li­wej dro­dze wyj­ścia do ludzi.

Nata­lia RYBCZAK w pierw­szej recen­zji książ­ki „Kubek na tsu­na­mi” poka­zu­je, jak nowy tom Bar­giel­skiej zamie­nia codzien­ne deta­le w zapis opo­ru wobec bólu i prze­mi­ja­nia. Gdy świat się wali, Alek­san­dra KASPRZAK sia­da na sede­sie i scrol­lu­je Insta­gram. Rol­ki mie­sza­ją tra­ge­dię z kot­ka­mi, woj­ny z mema­mi, życie z rekla­mą zawiesz­ki do kibla. I pyta: co dziś może lite­ra­tu­ra, sko­ro social media sta­ły się wła­snym wie­lo­wąt­ko­wym, pię­cio­wy­mia­ro­wym cza­so­pi­smem?

„Amy Lowell była zmy­sło­wa w wier­szach i w życiu” – pisze Joan­na MĄKOWSKA. W swo­im ese­ju poka­zu­je Lowell jako poet­kę, któ­ra nie bała się eks­pe­ry­men­tu, wal­czy­ła o widzial­ność kobiet, a przy tym potra­fi­ła zamie­nić krót­kie obra­zy w nie­zwy­kle inten­syw­ne doświad­cze­nie zmy­słów. Karo­li­na Fel­berg sta­wia moc­ne tezy: współ­cze­sna lite­ra­tu­ra odrzu­ca męsko­cen­trycz­ny mit boha­te­ra, scho­dzi z pie­de­sta­łu, mówi NIE opre­sji oraz eko­no­micz­nym i kul­tu­ro­wym naci­skom.

War­to też zna­leźć czas na pre­mie­ro­we mate­ria­ły fil­mo­we, m.in. deba­tę „Zoom Poland” popro­wa­dzo­ną przez Olę Olszew­ską z udzia­łem Iza­ry Gar­cí Rodrígu­ez, Juana Insua, Mat­thia­sa Knie­pa, Simo­ne Schröder, Hen­dri­ka Trat­sa­ert. Inau­gu­ru­je­my też pre­zen­ta­cję fil­mów z festi­wa­lu „Po Stro­nie Kul­tu­ry”. Na począ­tek – roz­mo­wy o sile, któ­ra rodzi się ze wspól­no­ty, oraz peł­ny zapis kon­cer­tu Dylan.pl. Publicz­ność w Stro­niu Ślą­skim usły­sza­ła zarów­no kla­sy­ki, jak i mniej zna­ne pereł­ki.

Jesz­cze tyl­ko do 31 paź­dzier­ni­ka 2025 roku (do godz. 23:59) przyj­mu­je­my pro­po­zy­cje dru­gich i kolej­nych ksią­żek – poetyc­kich, pro­za­tor­skich, ese­istycz­nych i trans­la­tor­skich – któ­re mogą uka­zać się już w ramach przy­szło­rocz­ne­go festi­wa­lu Biu­ra Lite­rac­kie­go. Dru­gi ter­min nabo­ru, któ­ry kon­ty­nu­uje tra­dy­cje „Odsie­czy”, potrwa do 31 stycz­nia 2026 roku i będzie doty­czył dal­sze­go pla­nu wydaw­ni­cze­go na sezon 2026/2027.

O wszyst­kich pre­mie­rach, wspo­mnia­nych tek­stach, deba­tach oraz nabo­rach Biu­ra Lite­rac­kie­go, któ­re zamie­nia­ją pisa­nie w real­ne dzia­ła­nie, moż­na posłu­chać w dwóch kolej­nych odcin­kach Stro­ny A, stro­na B – w nr 122 „Wydaj kolej­ną książ­kę” i nr 123 „Wydaj debiu­tanc­ką książ­kę”. Wkra­cza­my w czwar­tą deka­dę z misją odkry­wa­nia, bada­nia i eks­plo­ro­wa­nia gra­nic lite­ra­tu­ry. Moc­no, inten­syw­nie i mamy nadzie­ję, że cie­ka­wie.