Małe święto

Pokolenie „bruLionu” pojawiło się w momencie najlepszym z możliwych: wszystkie okoliczności sprzyjały temu, żeby zadebiutowało z hukiem. Jeszcze się poezją interesowano, jeszcze mowiono o niej w telewizji, pisano w codziennych gazetach, jeszcze były literackie tygodniki i dwutygodniki. „BruLionowcy” wykorzystali tę szansę – ale tylko dlatego, że byli naprawdę utalentowani, to znaczy napisali dostatecznie dużo dobrych wierszy.

Najważniejszą cechą debiutów z lat 1990-1995 była ich wielobarwność. Etykiety „o’haryzm”, „klasycyzm” troszkę tę wielobarwność przesłoniły. Ale takie prawo etykiet. Wzięły się one zresztą z wewnętrznych polemik. Było, minęło. Żaden wiersz nie stanie się lepszy przez to, że będzie postrzegany jako „barbarzyński” lub „klasycyzujący”. Termin „o’haryzm” był o tyle użyteczniejszy, że przynajmniej wskazywał, iż nawet ci „bruLionowcy”, których uważano za buntowników, nie wzięli się znikąd; że wchodzili przez drzwi, które ktoś inny uchylił. Nie byli spoza tradycji, mieli po prostu inną tradycję.

Sytuacja dzisiejszych debiutantów jest nieporównywalna z tamtą; dziś mediów głównego nurtu poezja nic już prawie nie obchodzi. Można planować rozmaite mordy założycielskie, prowokować, wymyślać antynagrody – oddźwięk jest mizerny. Normalność to obojętność – czyżbyśmy tego nie wiedzieli? Przypominam sobie siebie z połowy lat 90. Publikuję w „Nowym Nurcie”, z czasem wchodzę nawet do zespołu. Każdy numer tego pisma, zgrzebnie przecież wydawanego, ale dostępnego w kioskach, był małym świętem. A jednocześnie było jakoś oczywiste, że to święto nie potrwa długo. Że poezja, choćby nie wiem jak intrygująca, zacznie powoli znikać z publicznego widoku.

Nic w tym dziwnego i tekst mój nie jest lamentem. Jeżeli ktoś myśli o swoim życiu w kategoriach spektakularnego sukcesu, nie powinien zajmować się literaturą. Lub przynajmniej oprócz literatury powinien zajmować się czymś innym.

„BruLionowcy” i ich rówieśnicy z hukiem wkroczyli na scenę i już tam zostali, nawet jeśli dziś pada na tę scenę niewiele światła. Sprawdzianem każdego literackiego pokolenia są kolejne książki. Spójrzmy tylko na miniony rok. Autorom z szeroko rozumianego pokolenia „bruLionu” zawdzięczamy co najmniej kilka znakomitych tomów: Do szpiku kości Krzysztofa Jaworskiego, Jeden Marcina Świetlickiego, Porumb Miłosza Biedrzyckiego, Rozmowy z głuchym psem Darka Foksa, Wanna Hansenów Grzegorza Wróblewskiego. Do tego dodajmy jeszcze przekład cyklu wierszy Audena (W podziękowaniu za siedlisko) dokonany przez Dariusza Sośnickiego i Zebrane Marcina Barana. Mało?