recenzje / IMPRESJE

Początek pięknej historii

Jakub Winiarski

Recenzja Jakuba Winiarskiego z arkusza Poprawiny Julii Szychowiak.

Biuro Literackie

Tajemniczo i dramatycznie zaczyna się debiutancki arkusz Poprawiny Julii Szychowiak, na który składa się – jak w całej tej arkuszowej serii – piętnaście wierszy. Tajemniczo i dramatycznie brzmi w moich uszach wyznanie z wiersza “Skraje, brzegi”: “Jestem bardzo kobietą, nie da się zapomnieć./ Swoją matką. I córką. Gdybym była mężczyzną,/ wkładałabym jej do ręki nóż przed wyjściem.// Żoną, która nigdy mnie nie kochała i jej otwartymi/ ustami. Śliną na poduszce, włosem na ręczniku./ Znamieniem na ciele.// Mogłabym być rzeką. Ile razy byś nie wszedł,/ nie zdążysz mnie wypić, nim muł opadnie”. W takich wierszach, jak ten cytowany, jest wszystko: uczucia mocne i skomplikowane, pragnienia i lęki wręcz niemożliwe do wyrażenia w innej formie; jest pełnia poezji. Dobry to arkusz, bo takich tekstów jest tutaj więcej. Na przykład liryk “Bezwiednie”: “Ta starość jest nieuleczalna, jest/ śniegiem, który zgarniasz z twarzy./ Oddycham na oślep.// boję się tego całego zanikania, ceremoniałów/ snu i zamkniętych powidoków nie dla każdego./ Więc skrywam się za podziałami, liniami,// twoimi dłońmi, tak po prostu, próbuję”. Tu również, jak dla mnie, bezbłędnie: proste komunikaty, pozornie proste (gdyż wszystko, co komunikuje poezja, jest tylko pozornie proste) – a z tego zbudowany mały kosmos ciała, lęku, snu; motywy stare jak świat, a jednak zebrane tu w tekst, który mówi to, co powinien. Wydaje mi się, że Julia Szychowiak w pięknym stylu dogoniła Poprawinami czołówkę Biura Literackiego, doszlusowała do koleżanek Podgórnik, Wolny-Hamkało, Nowakowskiej, w cuglach biorąc Sumarę (o znakomitych Mueller, Radczyńskiej czy Kuciak nie wspominam, bo to inna stylistyka, inna tradycja, słowiarstwo osobne i nieporównywalne z tym, co piszą autorzy Biura Literackiego).

Julia Szychowiak pokazała Poprawinami, że stać ją na opowiadanie o sobie w taki sposób, by granica między wyrażalnym i niewyrażalnym niemal zatarła się. Ktoś, kto potrafi napisać: “Sypiając z niektórymi, rezygnuję ze wszystkich.”; ktoś, kto potrafi już grozić, a jednocześnie pokazać, że uznaje też swoją naturalną dla danej chwili słabość, kto pisze: “Strzeżcie się/ wy i wy. I wy! Idę bez tarczy, z odkrytą głową,/ z kulawymi wersami.”; ktoś, kto wyczuwa świat do tego stopnia, że umie odnotować i to: “Ranne niebo będzie jak deska, z której można/ usłyszeć pukanie tętna. Jakby się słyszało/ pieśń, co zagląda do środka.” – taki ktoś – na przykład Julia Szychowiak – godny jest zauważenia, docenienia, lektury. Ponieważ miałem przyjemność poznać zamkniętą, napiętą, czujną do granic Julię osobiście, ponieważ na jej wiersze nakłada mi się obraz jej samej, jaką ją kilka razy widziałem, jestem o rozwój jej olbrzymiego talentu spokojny. I na koniec jeszcze bardziej osobiście niż zazwyczaj napiszę: Julka, gratuluję Ci tego arkusza. To już jest prawdziwa książka, której przed nikim nie musisz się wstydzić. Na Twój nowy, na pewno już obszerniejszy zbiór będę czekać, wierząc i wiedząc, że nie zawiedziesz. Poprawiny to bez wątpienia początek bardzo pięknej literackiej historii.

O AUTORZE

Jakub Winiarski

Urodzony w 1974 roku. Poeta, prozaik i krytyk literacki. Wykładał gościnnie w Studium Literacko-Artystycznym na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Od 2010 roku redaktor naczelny miesięcznika "Nowa Fantastyka". Mieszka w Warszawie.

powiązania

Rzeczy, a nie idee

recenzje / ESEJE Jakub Winiarski

Recenzja Jakuba Winiarskiego książki Spóźniony śpiewak Williama Carlosa Williamsa w przekładzie Julii Hartwig, wydanej w Biurze Literackim w 5 stycznia 2009 roku, a w wersji elektronicznej 10 kwietnia 2019 roku.

WIĘCEJ

W literaturze zawsze zostaje się w tyle

wywiady / O KSIĄŻCE Jakub Winiarski Roman Honet

Rozmowa Jakuba Winiarskiego z Romanem Honetem, towarzysząca premierze książki ciche psy, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 21 sierpnia 2017 roku.

WIĘCEJ

Subtelność przesady, urok dekadencji

recenzje / ESEJE Jakub Winiarski

Recenzja Jakuba Winiarskiego z książki Antypody Sławomira Elsnera.

WIĘCEJ

O znikomości wspólnych mianowników

recenzje / ESEJE Jakub Winiarski

Recenzja Jakuba Winiarskiego z książki Bez stempla Piotra Kępińskiego.

WIĘCEJ

Ten stary szelma, Larkin

wywiady / O KSIĄŻCE Jacek Dehnel Jakub Winiarski

Rozmowa Jakuba Winiarskiego z Jackiem Dehnelem i Jerzym Jarniewiczem o książce Zebrane Philipa Larkina, wydanej nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Stawiając na śpiące pąki

recenzje / ESEJE Jakub Winiarski

Recenzja Jakuba Winiarskiego z książki remont poranka Reinera Kunzego.

WIĘCEJ

Czternaście poetyk

recenzje / ESEJE Jakub Winiarski

Recenzja Jakuba Winiarskiego z antologii poezji francuskiej Na szali znaków w wyborze i przekładzie Krystyny Rodowskiej.

WIĘCEJ

Pierwiastek niewyjaśnienia. Kilka myśli przy Świecie nie scalonym

recenzje / ESEJE Jakub Winiarski

Recenzja Jakuba Winiarskiego z książki Świat nie scalony Kacpra Bartczaka, wydanej w Biurze Literackim 2 listopada 2009 roku.

WIĘCEJ

Co zgrzyta w języku miłości?

recenzje / ESEJE Jakub Winiarski

Recenzja Jakuba Winiarskiego z książki Makijaż Jerzego Jarniewicza.

WIĘCEJ

Transfer wieczności w mainstream

recenzje / ESEJE Jakub Winiarski

Recenzja Jakuba Winiarskiego towarzysząca premierze książki Jacka Dehnela Ekran kontrolny, wydanej w Biurze Literackim 19 października 2009 roku.

WIĘCEJ

O ambicji oraz poezji zasłaniającej widoki

recenzje / ESEJE Jakub Winiarski

Recenzja Krzysztofa Siwczyka z książki Inne tempo Jacka Gutorowa.

WIĘCEJ

O Oddziale otwartym

recenzje / NOTKI I OPINIE Jakub Winiarski Marek K. E. Baczewski Marta Podgórnik Wojciech Brzoska

Komentarze Wojciecha Brzoski, Marka K.E. Baczewskiego, Marty Podgórnik oraz Jakuba Winiarskiego.

WIĘCEJ
O Zebranych

O Zebranych

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało Jakub Winiarski Jerzy Jarniewicz Justyna Sobolewska Maciej Robert Tomasz Majeran

Komentarze Jerzego Jarniewicza, Tomasza Majerana, Macieja Roberta, Justyny Sobolewskiej, Jakuba Winiarskiego, Agnieszki Wolny-Hamkało, Henryka Zbierskiego.

WIĘCEJ

O Cle

recenzje / NOTKI I OPINIE Anna Podczaszy Jacek Dehnel Jakub Winiarski Paweł Sarna Tobiasz Melanowski

Komentarze Anny Podczaszy, Jacka Dehnela, Tobiasza Melanowskiego, Pawła Sarny oraz Jakuba Winiarskiego, towarzyszące premierze książki Bogusława Kierca Cło, wydanej w Biurze Literackim 16 czerwca 2008 roku.

WIĘCEJ

Saga Zadury, krytyka i felietonisty

recenzje / ESEJE Jakub Winiarski

Recenzja Jakuba Winiarskiego z dwutomowej edycji Szkiców, recenzji, felietonów Bohdana Zadury, wydanej w Biurze Literackim 4 czerwca 2007 roku.

WIĘCEJ

O Brzytwie okamgnienia

recenzje / NOTKI I OPINIE Darek Pado Jakub Winiarski Julia Fiedorczuk Karol Maliszewski Kuba Mikurda

Komentarze Kuby Mikurdy, Karola Maliszewskiego, Julii Fiedorczuk, Jakuba Winarskiego i Darka Pado.

WIĘCEJ

Amnezja

dzwieki / RECYTACJE Julia Szychowiak

Wiersz z arkusza Poprawiny, zarejestrowany podczas spotkania “Połów 2007” na festiwalu Port Wrocław.

WIĘCEJ