BiuLetyn nr 04/2026: Kadry literatury

„Ską­deś ty, ‘Pod­cie­pie’”? – pyta w swo­jej lau­da­cji Prze­my­sław Owcza­rek. O książ­ce Kuby Woj­ta­li pisze jako o moc­nym debiu­cie: niby reali­stycz­nym, pod­szy­tym tajem­ni­cą i osa­dzo­nym w ślą­skim Leben­swel­cie, a jed­no­cze­śnie prze­ła­mu­ją­cym tabu i opo­wia­da­ją­cym o potrze­bie miło­ści, akcep­ta­cji oraz zro­zu­mie­nia. „Pod­ciep” to pat­chwork opo­wia­dań, w któ­rych codzien­ność pęka, a nie­sa­mo­wi­te sączy się wprost z folk­lo­ru i współ­cze­snych rela­cji.

Czy­ta­nie jest jak cegła – mało spek­ta­ku­lar­ne, ale bez nie­go nie powsta­nie żad­na budow­la wspól­no­ty i cywi­li­za­cji. Maria Deskur w swo­im gło­sie do deba­ty „Gra­ni­ce lite­ra­tu­ry” przy­po­mi­na, że lite­ra­tu­ra jest jed­no­cze­śnie sztu­ką, przed­mio­tem han­dlu i narzę­dziem roz­wo­ju. Best­sel­ler nie musi być kom­pro­mi­sem, a powszech­ność nie jest zagro­że­niem – to poten­cjał, któ­ry może wspie­rać nasze myśle­nie, kre­atyw­ność i wspól­no­tę.

W biBLio­te­ce star­tu­je też nowy pod­cast Anto­ni­ny Tosiek „Tu i teraz z tłumaczem/tłumaczką”. Jej pierw­szą gości­nią była Justy­na Cze­chow­ska – tłu­macz­ka lite­ra­tu­ry szwedz­kiej, lau­re­at­ka Nagro­dy im. Wisła­wy Szym­bor­skiej (2018) za prze­kład wier­szy Linn Han­sén „Przejdź do histo­rii”, a tak­że lau­re­at­ka Nagro­dy Aka­de­mii Szwedz­kiej za war­to­ścio­wy prze­kład poezji i pro­zy na język obcy. Punk­tem wyj­ścia do roz­mo­wy była książ­ka Idy Bör­jel „Tele­fon do domu”.

Ruszył też nabór do pro­gra­mu „Kadry lite­ra­tu­ry 2026”. To nie staż, ale nowa­tor­ski pro­gram szko­le­nio­wy, dają­cy uni­kal­ne kom­pe­ten­cje, sieć kon­tak­tów i wej­ście do śro­do­wi­ska współ­two­rzą­ce­go lite­ra­tu­rę. Pro­gram łączy pra­cę kon­cep­cyj­ną z prak­tycz­ną nauką narzę­dzi oraz roz­wią­zań sto­so­wa­nych w real­nych pro­jek­tach wydaw­ni­czych, pro­mo­cyj­nych i lite­rac­kich. Zobacz­cie od środ­ka, jak dzia­ła świat ksią­żek oraz festi­wa­li – i dołącz­cie do gro­na osób, któ­re piszą przy­szłość lite­ra­tu­ry.

Kolej­na nowość 31. sezo­nu Biu­ra Lite­rac­kie­go – deba­ta „Zoom Poland”. Czy współ­cze­sna pol­ska lite­ra­tu­ra ma szan­sę wybrzmieć za gra­ni­cą? Autor­ką pierw­szej reko­men­da­cji jest Agniesz­ka Wali­gó­ra, któ­ra zamiast jed­ne­go nazwi­ska pro­po­nu­je cały prze­wod­nik po nie­oczy­wi­stych wybo­rach – od sur­re­ali­stycz­nych wizji, przez moder­ni­stycz­ne powro­ty, po gło­sy poli­tycz­ne i queero­we prze­ła­ma­nia. Tekst moc­ny, wyra­zi­sty i pełen nie­spo­dzia­nek – dokład­nie taki, jakie­go potrze­bu­je ta deba­ta!

Na koniec pre­mie­ra wyjąt­ko­we­go nagra­nia sprzed lat! Port Wro­cław 2012 i trzech zna­ko­mi­tych poetów: Tade­usz Pió­ro, Mar­cin Sen­dec­ki i Euge­niusz Tka­czy­szyn-Dyc­ki. Razem z nimi ich gło­śne książ­ki: „O dwa kro­ki stąd”, „Farsz” oraz „Imię i zna­mię”. Posłu­chaj­cie, jak wyglą­da­ły festi­wa­lo­we czy­ta­nia sprzed trzy­na­stu lat – gło­sy, któ­re do dziś wyzna­cza­ją rytm pol­skiej poezji. I bądź­cie z nami. W kolej­ny tygo­dniu pozna­my czte­ry paź­dzier­ni­ko­we książ­ko­we pre­mie­ry!