Słowo wstępne

FRANCIS PONGE

PIÈCES (1962)
Koń / Le cheval
Morela / L’abricot
Figa (suszona) / Figue (sèche)
Koza / La chèvre
Słońce zawieszone w otchłani / Le soleil placé en abîme

PROÈMES (1948)
Zabawa w berka / A chat perché

CLAUDE ROY

A LA LISIÈRE DU TEMPS (1984)
Beztroskie czasy / Les temps légers
Przyjaciel / Un ami
Nic do oclenia / Rien à déclarer
Sen / Un rêve
Odrobina rzeczywistości / Le peu de réalité
Zagubiony ogród / Le jardin perdu
Płomyczek / La petite flamme
Niespodzianka spodziewana / Surprise possible
Naprawdę mam czas / J’ai bien le temps
Pogoda na dzisiaj / Le temps qu’il fait
Krętaczka / Tourneterre
Na zewnątrz Wewnątrz / Dehors Dedans
To ty / C’est toi

LE NOIR DE L’AUBE (1990)
Nietoperz / La chauve-souris
Lustro / Le miroir
W hołdzie dla Su Dungpo / En hommage à Su Dungpo

PHILIPPE JACCOTTET

POÉSIE (1946–1967)
[Słomka bardzo wysoko] / [Une paille très haut]
[Idę] / [Je marche]
[Różowa czapla na horyzoncie] / [Une aigrette rose à l’ horizon]
[Oko] / [L’oeil]
[Wszelki kwiat należy do nocy]
/ [Toute fleur n’ est que de la nuit]
[Mało obchodzi mnie początek świata]
/ [Peu m’importe le commencement du monde]
[Nie chcę więcej przystawać] / [Je ne veux plus me poser]
[Owoce coraz bardziej niebieskie]
/ [Fruits avec le temps plus bleus]
[Ziemia całkiem widzialna] / [La terre tout entière]
[Czym jest spojrzenie?] / [Qu’est-ce que le régard?]
[Trudno mi wyrzec się obrazów]
/ [J’ai de la peine à renoncer aux images]
Świt / Aube

LEÇONS (1977)
[Dawniej] / [Autrefois]
[Chciałbym już tylko oddalić]
/ [Je ne voudrais plus qu’éloigner]
[Już przestał oddychać] / [Plus aucun souffle]

CAHIER DE VERDURE (1990)
Po stopniach, coraz wyżej / Sur les degrés montants
Czereśnia / Le cérisier

JEAN-PIERRE FAYE

COULEURS PLIÉES (1965)
[Wiatr rzuca nam w twarz] / [De face le vent jeté]
[Coś trzeszczy przy samej ziemi]
/ [Là, le son crépite au ras de la terre]
[i to co jest ze sobą w zmowie]
/ [et c’est cela même qui s’entend]
[Krzyki czy słowa wciąż są przerywane]
/ [Cris ou paroles sont interrompus]

LE LIVRE DE LIOUBE (1992)
[sama ziemia rysuje te góry wysokie]
/ [la terre dessine les hautes montagnes]

GUERRE TROUVÉE (1997)
[wojna to ciało ale wywrócone]
/ [la guerre c’est le corps mais mis à l’envers]
[żaden dzień nie jest tak niebezpieczny]
/ [il n’est de journée plus dangéreuse]
[I Minka opowiada: kiedyś]
/ [J’ entendrai Minka me dire: autrefois]
[A oto co opowiedział Vuk-wilk] / [Au dire de Vuk-le loup]
[przycichła wojna upłynął już tydzień]
/ [occultée la guerre. ce qui a tué]
[zawieszenie broni przeraźliwe]
/ [le suspens de l’arme terrible comme]
[Wieje wieje grozą i śmiercią]
/ [Souffle souffle affre du vent de mort]

LE LIVRE DU VRAI (1992)
[złoto które czytam w tobie] / [car l’or que je lis en vous]
[twoje miody pokrewne] / [ton miel voisin]
[widzę jej twarz] / [je vois son visage]
[oko zastygłe oko głębokie] / [l’oeil fixe]
[ona jest nawiedzeniem] / [oú il est même au sommeil]
[ciało serce jest prawdą] / [corps coeur est vérité]
[przyjaciółko która jesteś innym mną]
/ [amie qui êtes mon autre]
[i on jej mówi] / [et il lui dit]
[opowieść o tej] / [le conte de celle]

JACQUES DUPIN

GRAVIR (1963)
Królestwo minerału / Le Règne minéral
Z braku serca / Le coeur par défaut
Pragnienie / La soif
Inicjał / L’ Initiale
Cierpliwość / La Patience
Po burzy / La Herse
[Języku z czarnego chleba i źródlanej wody]
/ [Langue de pain noir et d’eau pure]

L’EMBRASURE (1969)
[Jest cięższa o swoją nagość] / [Plus lourde d’ être nue]
[Próg jej rozszeptanego ciała]
/ [Seuil de son corps murmurant]
[Wybity w kilku słowach] / [Ouverte en peu de mots]
[Doświadczenie nie znające miary]
/ [Expérience sans mésure, excédante]
[Nie wolno mi przystanąć] / [Il m’est interdit de m’arrêter]
[Nie wymkniesz mi się] / [Tu ne m’ échapperas pas]
[Zaczynać tak, jakby się chciało]
/ [Commençer comme on déchire]
[Nim zacznie pisać] / [Il respire avant d’ écrire]
[Marzą ci się żywe ryby] / [Tu les désires, ces poissons]

DEHORS (1975)
[Rozumieć albo czuć] / [Entendre, ou sentir]
[Nie zawrócimy z drogi] / [Nous ne reviendrons pas]

ECHANCRÉ (1991)
[Pisać na czubkach palców] / [Ecrire sur la pointe du pied]
[Pisać od zawsze] / [Ecrire depuis toujours]
[Pisać z dala od siebie] / [Ecrire loin de soi]
[Pisanie wystawia na próbę] / [Ecrire éprouve]
[Pisać bez punktu oparcia] / [Ecrire sans point d’ancrage]
[Pisać między mackami tej tysiącletniej tarantuli]
/ [Ecrire entre les pattes de cette tarentule millénaire]
[On, słowik w majowej nocy]
/ [Lui, le rossignol, une nuit de mai]
[Stary Algierczyk, analfabeta]
/ [Un vieil Algérien perdu, analphabète]

LE GRÈSIL (1996)
[Pszczoły otwierające] / [Abeilles ouvreuses]
[Mam cztery lata] / [J’ai quatre ans la mort du père]
[Więzienie/ dla wariatów] / [La prison/ des fous]

MICHEL DEGUY

FRAGMENT DU CADASTRE (1960)
[Szukaj szukaj prawdy] / [Cherche cherche la vérité]
[Słońce, naczynie żarliwe, skąd bierze początek]
/ [Soleil, pot de braise où prend racine]

POÈMES DE LA PRESQU’ÎLE (1962)
Zdrajca / Le traître

BIEFS (1964)
[Ilekroć poddaje regułom jedność swego życia]
/ [Chaque fois qu’il fige l’ unité]

OUÏ DIRE (1966)
[Człowiek niewidzialny] / [Homme invisible]
[Gdy wiatr plądruje wioskę] / [Quand le vent pille le village]
[Drzewo oświetla skroń nieba] / [L’arbre éclaire les tempes]
[Dni nie są policzone] / [Les jours ne sont pas comptés]
[To był mglisty dzień] / [C’ était par un jour de brume]
[Pomyśl o możnych z pałaców]
/ [Songe aux grands des palais]
[Być może był to dzień sądu]
/ [Peut-être était-ce jour du jugement]
[W mojej krainie drzewa stają w kręgu]
/ [Il apparaît dans mon pays que les arbres font cercle]

DONNANT DONNANT (1981)
[Miłość jest silniejsza niż śmierć mówicie]
/ [L’amour est plus fort que la mort]
Iaculatio tardiva

AUX HEURES D’AFFLUENCE (1993)
[Tam gdzie Sekwana rozległa jak stadion]
/ [Là où la Seine est large comme un stade]
[Ogromne cmentarze profanowane przez reaktory]
/ [Grands cimetières profanés par les réacteurs]
[W Pretorii jest uniwersytet, na którym się studiuje]
/ [Il y a une université par correspondance à Pretoria]
[Nazywam muzą Wenecję] / [J’appelle muse Venise]
[6 godzina rano w Leningradzie]
/ [6 heures du matin à Leningrad]

FIGURATIONS (1969)
[Wspomnienie sukni którą się nosiło]
/ [Le souvenir de robe qu’ on s’ était mise]

GISANTS (1985)
Luna braci Lumière / La lune des Lumière
Pierwszego Maja / Premier Mai
Stele nagrobne / Gisants
E w O / E dans l’O
[teraźniejszość wszystko/ porywa]
/ [tout emporte/ le présent]

BERNARD NOËL

EXTRAITS DU CORPS (2002)
Kontra-śmierć (fragment) / Contre-mort (fragment)
[… słowa dogorywają] / [… les mots crèvent]
[Niekiedy, cała zawartość] / [Quelquefois, la chair du thorax]
[Ta biel, która czasem tryska]
/ [Cette blancheur, qui parfois, fuse]
[Śnieg miękki. Czuły śnieg] / [Neige molle. Tendre neige]
[Na początku oko] / [Au commencement, l’ oeil]
[przestrzeń opada] / [l’espace tombe]
[Jest góra i jest dół] / [Il y a un haut, un bas]
[Jakieś gesty, ale jeszcze liczniejsze]
/ [Des gestes, mais en plus grand nombre encore]
[Zrodzony z dziury] / [Né du trou]
[Pragnę, lecz nic nie napoi] / [Aucun désir n’ embue]
[Między moją powłoką a kośćmi] / [De ma peau à mes os]

LE PASSANT DE L’ATHOS (1997)
[słowo w pobliżu serca] / [un mot cherche mon coeur]
[anioły sześcioskrzydłe]
/ [aucun corps là-haut chez les anges]
[wyrwać go z oczu przenieść] / [l’arracher de mes yeux]
[przewiany bryzą]
/ [assis dans la fraicheur]
[zwyczajnie szczyt góry] / [très ordinaire un pic]
[słowa obyć się mogą bez rzeczy] / [les mots se passeraient]
[zniknął w chmurach] / [il a disparu dans les nuages]
[dookoła ruiny] / [la ruine alentour]
[ile czasu potrzeba] / [combien de temps faut-il]
[poniedziałek środa piątek]
/ [le lundi le mercredi le vendredi]
[jest tutaj masywny] / [il est là massif]
[trzeba/ czy nie trzeba] / [faut-il]
[fala za falą bije] / [vagues par vagues]
[światło dnia kładzie] / [le jour met un peu d’ombre]
/ [le poème se fout de l’égalité]
Poitiers
Lizbona / Lisbonne

MARIE-CLAIRE BANCQUART

MÉMOIRE D’ABOLIE (1978)
Testament / Testament
Bóg / Dieu

PARTITION (1981)
Gwiazda / L’Etoile
Głupiec / Le Fou

OPPORTUNITÉ DES OISEAUX (1984)
Krótkowzroczni / Myopes

OPÉRA DES LIMITES (1988)
Pytanie / Question
Zaledwie / A peine
Później / Plus tard
Choroba / Maladie
Starość / Vieillesse

DANS LE FEUILLETAGE DE LA TERRE (1994)
Zdarzenie / Accident
Lascaux
Wenecja / Venise
Schody / L’escalier
Komentarz do obrazu / Dit d’érudit
Chodź, Boże / Viens, le Dieu

ANAMORPHOSES (2003)
[Włókna minut] / [Les fibres des minutes]

HENRI MESCHONNIC

NOUS LE PASSAGE (1990)
[im bardziej się zmieniam] / [plus je change]
[jeśli spojrzenie całuje] / [si le regard fait l’ amour]
[opowiadano mi że gdzieś na końcu świata]
/ [on m’a parlé d’ un bout du monde]
[Nie ma już kamieni na żydowskim cmentarzu w Radomiu]
/ [il n’y a plus de pierres au cimetière juif de Radom]
[mój ojciec był] / [mon père était]
[zmarli których nosimy] / [les morts que nous avons]
[na dworcu kolejowym dwa zegary]
/ [dans une gare où deux horloges]
[miłość jest kulista jak ziemia]
/ [l’amour est rond comme la terre]

COMBIEN DE NOMS (1999)
[kamienie oczekują przeszłości]
/ [les pierres attendent le passé]
[żywi/ jesteśmy wszystkim co pozostało]
/ [vivants/ nous sommes tout ce qui reste]
[wichura zerwała] / [un vent très fort]
[nie mówię do wszystkich] / [je ne parle pas au monde]
[wolna od kamieni] / [libre de pierres]
[pochowano tu cmentarz] / [on avait enterré un cimetière]
[tak długo szedłem że] / [j’ai tellement marché]
[słowa nie znają niedzieli]
/ [les mots n’ont pas de dimanches]
[tak słów mi nie brakuje] / [oui/ c’est moi/ qui manque]
[gdy żyję jestem bez wieku] / [quand je vis, je n’ ai pas d’âge]

JE N’AI PAS TOUT ENTENDU (2000)
[noce/ rzadko są nocami] / [les nuits/ sont rarement des nuits]
[ta woda] / [c’est une eau]
[tak blisko] / [si proches]
[to prawda/ niewiele wiem] / [vrai je ne sais plus grand-chose]
[z zamkniętymi oczami] / [les yeux fermés]
[nieskończoność/ to proste] / [l’infini/ c’est simple]
[niosę noc] / [je porte une nuit]
[historia jest wtedy historią]
/ [une histoire n’est pas une histoire]

PUISQUE JE SUIS CE BUISSON (2001)
[nie zawsze jestem sobą] / [je ne suis pas toujours moi]
[nie wiem czym wczoraj] / [je ne sais pas ce que hier]
[iść to także płonąć] / [marcher aussi c’est brûler]

INFINIMENT À VENIR (2004)
[także odgłosy śmiechu/ pozostały]
/ [il y a aussi des rires qui restent]
[chodzimy po umarłych słowach]
/ [on marche sur des mots morts]
[nie mogę się doliczyć swoich twarzy]
/ [je ne peux plus compter mes visages]

JACQUES ROUBAUD

Є (1967)
[bogactwo swoje znajdziesz w najbardziej oddalonych słowach]
/ [tu trouveras ton bien dans les plus éloignés des mots]
[w tym języku nie da się wypowiedzieć prerii]
/ [dans cette langue on ne sait pas dire prairie]
[dajcie mi fale nanoszące przeszłość]
/ [donnez-moi des ondes porteuses du passé]
[białe zostaje białe] / [le blanc reste blanc]
[Należę do nerwów ulic]
/ [J’appartiens aux nerfs des rues]
[Należę do palca który wygrywa]
/ [J’appartiens au doigt qui frappe]
[białe]
pole łubinu / champs de colza
[słońce szum] / [soleil bruit]

QUELQUE CHOSE NOIR (1986)
1983: Styczeń. 1985: Czerwiec
/ 1983: Janvier. 1985: Juin
Przybój / Battement
Rankiem / Au matin
Medytacja zmysłów / Méditation des sens
Pornografia / Pornographie
Śmierć rzeczywista i nieustająca / Mort réelle et constante
W przestrzeni najmniejszej / Dans l’espace minime
Ostateczności / Fins
[Nic] / [Rien]
Pędzel świetlisty / Pinceau lumineux

LA PLURALITÉ DES MONDES DE LEWIS (1991)
Wiersz przygotowawczy / Poème de préparation
Pamięć / Mémoire

LA FORME D’UNE VILLE CHANGE PLUS VITE,
HÉLAS, QUE LE COEUR DES HUMAINS (1999)
Sacré-Coeur!
Dobrana para / Un couple uni
Kitty O’Schea

EMMANUEL HOCQUARD

ELÉGIES (1990)
Elégie 4 / Elegia czwarta (fragment)
Elégie 5 / Elegia piąta (fragment)
Elégie 6 / Elegia szósta (fragment)
Elégie 7 / Elegia siódma (fragment)

THÉORIE DES TABLES (1992)
[Wyspa nazywa się niewidzialna]
/ [Le nom d’ une île: invisible]
[Nazywasz się niewidzialna] / [Ton nom est: invisible]
[Wierszu, nie jesteś kwadratem z linii]
/ [Poème, tu n’es pas un carré de lignes]
[To jest fotografia] / [Ceci est la photographie]
[Mówisz ty mnie nie widzisz] / [Tu dis tu ne me vois pas]
[Mówisz teraz] / [Tu dis maintenant]

L’INVENTION DU VERRE (2003)
6 [Hałas. Zakładając] / 6 [Rumeur. A supposer]
7 [Oto szkło. Rozziew] / 7 [Il y a le verre. L’ hiatus]
10 [Między liczbą pojedynczą a mnogą]
/ 10 [Entre singulier et pluriel il y a féminin]

LILIANE GIRAUDON

LA RÉSERVE (CHRONIQUES) (1984)
[być może zwątpienie w rzeczywistość]
/ [peut-être un doute sur la réalité]

DIVAGATION DES CHIENS (1988)
[Czy istnieją kwiaty nieszpułki?]
/ [Existe-t-il des fleurs de nèfle?]
[Marzenia senne] / [Rêves de la nuit]
[zajmować się byle czym] / [faire quoi que ce soit]
[gwałtowne i wiotkie] / [violentes et molles]
[patrzę na nie] / [je les regarde]
[o tej porze nowy] / [c’est l’heure d’un nouveau]
[tulipany] / [les tulipes]
[oto/ częściowy dokument]
/ [voici un témoignage partiel]
[krem ścierający do twarzy]
/ [une crème gommante pour le visage]
[Wszystkie szczegóły wielkości naturalnej]
/ [tous les détails grandeur nature]
[W notatce z roku 1886]
/ [Dans une note de l’année 1886]
[długi krótki wiersz] / [un large poème bref]
[przychodzą inni] / [et d’autres les nouveaux arrivés]
[powtarzanie tego samego] / [répétition du même]
[Być bukinistą w roku 1549] / [Bouquiner en 1549]
[niekiedy pył jest kolorem]
/ [parfois la poussière est une couleur]
[albowiem podróż jest zawsze]
/ [car le voyage est toujours]
[czarne ciastko] / [gâteau noir]
[codziennie] / [chaque jour]
[dziwny/ ten sposób pokazywania]
/ [étrange/ manière de montrer]

HOMOBIOGRAPHIE (2000)
[bywa że otwarcie oczu to nieprzyzwoitość]
/ [ouvrir les yeux c’est parfois indécent]
[w takim razie co począć]
/ [mais alors que faire les mots sont faits]

JEAN-MICHEL MAULPOIX

UN DIMANCHE APRÈS-MIDI DANS LA TÊTE (1984)
Anima (fragment) / Anima

NE CHERCHEZ PLUS MON COEUR (1986)
[Potrafi całymi godzinami chodzić po mieście]
/ [Il lui arrive de marcher des heures]
[To. Nikt nie wie, co to jest]
/ [Cela. Nul ne sait ce que c’ est]
[Było to któregoś wieczoru, już po szkole]
/ [Ce fut un soir après l’ école]
[Siedzą na ławce i patrzą sobie w oczy]
/ [Ceux-ci sont assis sur un banc]
[W jego sercu panuje rozgardiasz]
/ [Son coeur est en désordre]

DANS L’INTERSTICE (1991)
[Nigdzie nie znajdziesz stosownego nieba]
/ [Nulle part il n’est de ciel]
[Bezgraniczny jest smutek nieba]
/ [Le chagrin du ciel est inmense]
[Przybliżenia, szukanie na oślep]
/ [Approches, tâtonnements]

UNE HISTOIRE DE BLEU (1992)
[Wiemy ze słyszenia, że istnieje miłość]
/ [Nous connaissons par ouï-dire]
[Materia nieba ma w sobie przedziwną czułość]
/ [La substance du ciel est d’ une tendresse]
[Nie sądźcie, że cały ten błękit nie wie, co to ból]
/ [Ne croyez-pas que tout ce bleu]
[Kraniec świata jest gdzieś tutaj]
/ [Le bout du monde est près d’ici]
[Horyzont z łupków i żużlu]
/ [Horizon d’ardoise et de crassier]
[Dziewięć dni na morzu, zupełnie jak w kościele]
/ [Neuf jours sur la mer comme]
[Zostanie z nas tylko jakiś gest znikomy]
/ [Il ne subsiste qu’un geste]
[Dusza/ Tego się nie da powiedzieć inaczej]
/ [Ame/ On ne peut le dire autrement]

DOMAINE PUBLIC (1998)
[Poezja stawia opór] / [La poésie fait le mur] (fragment)

CHUTES DE PLUIE FINE (2002)
Morze w Essaouira / La mer à Essaouira
Warszawa / Varsovie

PIERRE ALFERI

SENTIMENTALE JOURNÉE (1997)
Jesteście zaproszeni / Vous êtes invités
Demon subtelności / Démon de subtilité
Obrona poezji / Une défense de la poésie
Proszę nie przerywać / Ne coupez pas

Objaśnienia
Noty autorskie
Arbitralnie i prowizorycznie
Acknowledgments
Alfabetyczny spis incipitów i tytułów