świnia jest najlepszym pływakiem

10/01/2021 liryka

Pierwsza w Polsce książka Todorovicia – najważniejszego serbskiego poety awangardowego. Autor łączy w swej twórczości konceptualizm, poezję konkretną, komputerową, permutacyjną, przedmiotową i gestualną, odnawia też tradycje dadaizmu i surrealizmu. W skład tomu wchodzą przetłumaczone przez Kingę Siewior i Jakuba Kornhausera wiersze tworzone z gotowych, przechwyconych z różnych stron materiałów, wiersze-hybrydy i wiersze-instrukcje, które brzmią jak ogłoszenia płynące z dworcowych głośników, przefiltrowane przez anachroniczne zeszyty ćwiczeń i katalogi reklamowe. Do tego rozsypane i ułożone na nowo w duchu awangardowej dezynwoltury. Poeta okazuje się tu bacznym, a zarazem niepozbawionym zdystansowanego dowcipu, obserwatorem i krytykiem współczesności. 

 

belka_2

Autor
Miroljub Todorović
Wydawca
Biuro Literackie
Miejsce
Stronie Śląskie
Wydanie
1
Data wydania
2020-03-23
Gatunek
Liryka
Seria
Poezje
Ilość stron
72
Format
162 x 215 mm
Oprawa
miękka
Projekt okładki
Marianna Sztyma
Projekt opracowania graficznego
Artur Burszta
ISBN
978-83-66487-08-6
spis treści

PRZEPIS NA ZAPALENIE WĄTROBY

 

to jest rodzaj prazwierza

gra w chińskiego jedwabnika

co pozwala człowiekowi

dezynsekcją i deratyzacją

pedagog policyjny

recepta na zapalenie wątroby

przepraszam nie jestem stąd

moje armie napierają

dyplomowany asfalciarz

zamieniam się w karalucha

 

 

ŚWINIA JEST NAJLEPSZYM PŁYWAKIEM

 

świnia jest najlepszym pływakiem

obywatelom naszej ojczyzny

i dla wegetarian pieprz

nigdy nie grałem w hokeja na trawie

w belgradzie trocki

zamarzanie albo pingwiny

pańską kobietę uduszono

narzędzia rolnicze

proszę pozwolić mi urodzić dziecko

nawet na miesiąc nie wolno mi

 

NA JUŻ ŚWIEŻE RYBY

 

wciąż jeszcze mam rewolwer

 

 

GOLĘ SIĘ WYŁĄCZNIE ŻYLETKAMI SILVER

 

chcę zostać bębnem

dlaczego pański pies

golę się wyłącznie żyletkami silver

czy jest pan zainteresowany kupnem

naszym jedynym przyjacielem była papuga

 

 

ABC MIROLJUBA TODOROVICIA

 

abc miroljuba todorovicia

spójrzcie na instrukcję

miroljub todorović nie działa

o każdej porze dnia i nocy czeka na was cieplutki miroljub todorović

miroljub todorović zajmuje skrajnie subiektywne pozycje

miroljub todorović zdejmuje was z wieszaka

dam wam przepis na panierowanego miroljuba todorovicia

 

 

ZUPA Z MÓZGU

 

odchody

talerz z termometrem

kieszeń

pot

jelito

pchła

kruk

owca

bóbr

odkurzanie książek

mary lou

zupa z mózgu

ból brzucha

natychmiast

już tu jestem

bo jeśli

nie idzie

nie rozumiem

odkryłem

w czasie nagłych burz

w zimnych więzieniach stanu ohio

zstąpi pośród nas jezus znienacka

 

Posłowie (Jakub Kornhauser)

opinie o książce

W sygnalizmie Todorovicia tekst poetycki pozostaje przede wszystkim performansem – sam zapis tego, co w gruncie rzeczy jest „wierszem wizualnym” czy też „gestualnym”, pozostaje raczej dokumentem aktu twórczego, inaczej niedostępnego dla nieobecnego w trakcie „przedstawienia poezji” czytelnika. (…) Dla Todorovicia – podobnie jak dla poetów konkretystów i konceptualistów – materialny aspekt tekstu pozostawał zasadniczym elementem jego sztuki, co nie wykluczało tworzenia w tradycyjnej materii poetyckiej. (…) Wiersze z wyboru Jakuba Kornhausera i Kingi Siewior – specjalizującej się w awangardowej poezji krajów byłej Jugosławii – stanowią więc realizację tradycyjnie rozumianych form: „papierowych” i posługujących się linearnym zapisem, z podziałem na wersy i strofy. Wyróżniają się jednak przy tym wszystkimi cechami, jakie łączyć można z poezją performatywną – „wydarzającą się” w przypadku wiersza na papierze dzięki odbiorczej pracy czytelnika.

Joanna Orska

Twórczość poetycka Miroljuba Todorovicia jest zjawiskiem wielorodnym i wielokształtnym. Na mapie współczesnej literatury serbskiej pełni funkcję zwornika odkryć międzywojennej awangardy i manifestacji sztuki konceptualnej, w tym poezji konkretnej, lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Serbski nadrealizm (Marko Ristić, Dušan Matić) i postdadaistyczny w wyrazie hipnizm (Oskar Davičo) nadały poetyce Todorovicia rozpędu i poprowadziły ją w stronę eksperymentów z jukstapozycją, swobodnymi skojarzeniami i purnonsensowym humorem. Ruchom konkretystycznym natomiast zawdzięcza ona zainteresowanie kombinatoryką, typografią i wizualnością tekstu, a szerzej – nauką i naukowością. Do tych inspiracji należy dodać jeszcze nadzwyczaj częste korzystanie z języka mediów, potocyzmów i form użytkowych.

Jakub Kornahuser

teksty i materiały o książce w bibliotece