Ludzie ze Stacji: wprowadzenie

W tym roku odbędzie się 25. edycja festiwalu, którego legnickie początki sięgają 1996 roku. Impreza miała być tylko odskocznią od głównych obowiązków Artura Burszty, który do „Małej Moskwy” trafił nie dla literatury, a w celu utworzenia nowej instytucji kultury. W kolejnych latach Fort, a następnie Port (przeniesiony w 2004 roku do Wrocławia) wpływał na losy autorów i autorek, ułatwiał literacki start debiutantkom i debiutantom, inicjował wydawanie książek (od piętnastu do pięćdziesięciu w każdym roku), gościł poetów i prozaików z różnych stron świata, uruchamiał kolejne projekty i programy literackie, które edukowały uczniów oraz studentów i wciągały w literaturę przedstawicieli innych dziedzin sztuki. Dzięki temu impreza „robiona po godzinach”, zaczynająca jako festiwal poetycki, stała się interdyscyplinarnym wydarzeniem, z okazji którego powstawały zespoły muzyczne, spektakle, filmy, wystawy. Wiele z nich z czasem zmieniło się w autonomiczne projekty.

W 2015 roku we Wrocławiu odbyła się 20. edycja Portu Literackiego, która była okazją do podsumowań oraz zakończenia kolejnego etapu działań. Rok później impreza wróciła do Stronia Śląskiego i Siennej. Wróciła, ponieważ to właśnie tutaj, w pierwszej połowie lat 90., odbywały się Niemiecko-Polskie Spotkania Młodych Pisarzy, które następnie zostały rozwinięte w Europejskie Spotkania Młodych Pisarzy (pod taką nazwą w Legnicy odbyła się pierwsza edycja festiwalu). W nowym miejscu wszystko było inne. Od nazwy (Stacja Literatura), przez formułę nastawioną na nowe głosy z Polski i Europy, pracownie, które przejęły funkcje i zadania projektów Biura realizowanych we Wrocławiu. Nowa była też publiczność. Zniknęły gdzieś podziały, wzajemne pretensje, rywalizacje. Powstała wspólnota, która zadawała kłam złym opiniom o środowisku literackim w Polsce.

Z okazji 25-lecia festiwalu, a także już 5. edycji Stacji Literatura w Stroniu Śląskim i Siennej powstaje publikacja pod nazwą Ludzie ze Stacji. Do jej powstania zaprosiliśmy uczestników kolejnych festiwali, którzy opowiadają swoje osobiste przygody z Fortem, Portem i Stacją. Kiedy się zaczęła, w jakich okolicznościach, ile znaczyła bądź nadal znaczy. Co zmienił w piszącym festiwal, co nadal mu daje. Chcemy tą publikacją podkreślić znaczenie przenosin z dużego do małego miasta. Czy po 5 latach można już powiedzieć, że była to dobra decyzja? Jak sprawdziło się to miejsce i jak wpływa na historię festiwalu? Ważne są też dla nas osobiste przeżycia związane z wydawanymi na festiwal książkami oraz twórczością prezentowanych tutaj autorów. Ciekawi nas znaczenie pracowni i towarzyszących imprezie projektów.

Najciekawsze teksty, o których myślimy bardziej jako o małych reportażach, impresjach czy wręcz opowieściach, zaprezentujemy w Magazynie Literackim „biBLioteka”, a następnie w specjalnej publikacji. Każdemu tekstowi w książce towarzyszyć będzie fotograficzny portret autorstwa Maksymiliana Rigamontiego. W ten sposób powstanie unikatowa publikacja, będąca z jednej strony albumem, a z drugiej napisaną wspólnie kroniką. Nie chcemy świętować kolejnymi wspominkami, albumami z fotografiami z pamiętnych wydarzeń. Ważniejsze są dla nas dzisiaj Wasze osobiste relacje, opowieści i teksty, które odnoszą się do tego, co festiwal zmienił i zmienia w każdym z nas. Po przeprowadzce festiwalu do Stronia Śląskiego uczestnicy znowu stali się dla nas najważniejsi. I to na nich chcemy oprzeć nasz jubileusz. A jeśli okaże się, że to będzie ostatnia edycja festiwalu, wówczas Ludzie ze Stacji będą wspaniałą pamiątką tego, co nie miało prawa się udać, a jednak się udało!

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury