Groteska podszyta lękiem

Flash fiction jako krótka forma literacka, w moim rozumieniu tego gatunku, pozwala w skondensowanej formie ukazać fragment przemyśleń, emocji, doświadczeń czy portretów pokazywanych bohaterów. Długość tekstu i stosunkowo krótki czas obcowania czytelnika z narratorem opowiadań są ściśle związane z fragmentarycznością. Nie da się w ten sposób ukazać sumy życiowych doświadczeń, która mogłaby tłumaczyć niektóre wydarzenia i wypowiedzi ukazane w tekście. Takie niedopowiedzenia dają wiele możliwości interpretacji. Czy dana postać kłamie? Na ile szczere są jej intencje? Czy celowo prezentuje swoją historię w konkretnym kształcie? A jeśli tak, to z jakiego powodu to robi? Chciałbym, żeby ukazane w moich opowiadaniach postacie były niejednoznaczne, żeby ich opowieść pozostawała tylko urywkiem, fragmentem, wyimkiem większej całości.

Często pokazuję w moich utworach ludzi w momentach kryzysu. Dodatkowo wybieram narrację pierwszoosobową, która nadaje tekstowi charakter spowiedzi, prywatnego wyznania. Chciałbym, żeby dzięki temu relacja czytelnika z tekstem również stała się bardziej intymna. Osoba zwracająca się wprost do odbiorcy obnaża przed nim część siebie i dzieli się swoją porażką, skrytym marzeniem, koszmarem sennym albo wewnętrznymi przemyśleniami. Staram się uwypuklać pokazywane emocje, dlatego wplatam w wypowiedzi bohaterów elementy języka potocznego, błędy językowe, powtórzenia czy nieścisłości. Tworzy się w ten sposób momentami absurdalna relacja, w niektórych wypadkach zarysowana bardzo delikatnie, w innych wewnętrzne sprzeczności są znacznie bardziej widoczne. Wychodząca na pierwszy plan groteska pozwala mi zwrócić uwagę na status danego problemu w rzeczywistości, już bez otoczki humoru i żartu. Poruszam takie tematy, ponieważ chcę zwrócić uwagę na to, czym mogą być współcześnie praca i stres, zadać pytanie o to, jak kultywować pamięć, dbać o relacje rodzinne i ich wpływ na dorosłe życie, w tym na duchowość człowieka.

Za element wspólny moich opowiadań mógłbym uznać pesymizm i poczucie bezradności, rozgoryczenia. Te emocje, których dopatruję się w bohaterach flash fiction, leżą u podstaw ich wyznań, a jeśli nie wypływają z nich samych, są zawarte w świecie przedstawionym. Ich źródłem jest zagubienie, uczucie niepokoju w związku z kryzysami ekonomicznymi, ekologicznymi, prywatnymi porażkami, wszystkim, co sprawia, że aby zrozumieć świat wokół nas, sięgamy w głąb siebie.

Momenty, w których świat otaczający bohaterów wywołuje wrażenie, jakby sprawował nad nimi kontrolę, stawiał ich jedynie w roli przedmiotów, są zalążkami wewnętrznego buntu, poczucia obcości, syzyfowej walki z rzeczywistością. Opisywanym postaciom rzeczy się „przydarzają”, nie są rezultatem ich własnych działań. Jedni się temu całkowicie poddają, konformistycznie płyną z prądem, mając świadomość własnych ograniczeń, inni nieświadomie i bezrefleksyjnie odgrywają rolę trybików w mechanizmie, który pozostaje poza ich kontrolą.

Celem pokazania takiego stanu jest stworzenie portretu podskórnych lęków, nerwic lub samotności. Zgodnie z tym założeniem lektura, poza warstwą humorystyczną, powinna przynieść refleksję nad drugą stroną tego medalu – narastającym, czasem niewidocznym na pierwszy rzut oka, uczuciem niepokoju. Pozostawiam do oceny czytelnika, na ile moje założenia udało się spełnić. Niezależnie od rezultatu cieszę się z możliwości zaprezentowania swojej twórczości.