recenzje / KOMENTARZE

Łapki szczęścia

Adam Kaczanowski

Autorski komentarz Adama Kaczanowskiego, towarzyszący premierze książki Zabawne i zbawienne Adama Kaczanowskiego, która ukazała się w Biurze Literackim 20 stycznia 2020 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Przedmiot rozmowy

Powiedz­my, że uro­dzi­łeś się sto lat za póź­no
albo sto za wcze­śnie albo zupeł­nie bez sen­su
i to wła­śnie czy­ni cię stu­pro­cen­to­wym dziec­kiem swo­jej epo­ki.
Czy przed­mio­tem naszych roz­mów musi być zło­śli­wość ludzi mar­twych,
pół­mar­twych i pół­ży­wych?
Zatrzy­maj­my się przy auto­ma­tach.
Sto­jąc przy nich, doro­śli do nicze­go nie doro­śli, dzie­ci nie wie­dzą
z kolei co to dzie­ciń­stwo, tym­cza­sem auto­mat oszu­ka każ­de­go
na kil­ka monet.
Wygry­wa tyl­ko kasy­no? Śmiech.
Wygry­wa tyl­ko bank? Śmiech, śmiech.
Nie ma cze­goś takie­go, jak wygra­na.
Więc kłó­ci­my się o nic.
Czy przyj­dzie rewo­lu­cja?
Czy apo­ka­lip­sa pomo­że?
Są fir­my, któ­re wycią­ga­ją z ludzi pie­nią­dze,
czę­ści z tych firm poma­gam
i dosta­ję za to kasę,
któ­rą potem wycią­ga­ją ode mnie inne fir­my
a cza­sa­mi nawet te same. To się nazy­wa koło for­tu­ny?
Śmiech.
Jeśli wróg jest zawsze kil­ka kro­ków przede mną,
jeśli jest we mnie a jego oddech wciąż czu­ję na kar­ku,
co mam robić?
Sta­nąć, zamrzeć w bez­ru­chu?
Chciał­bym powie­dzieć, o nie, nie gadaj ze mną w ten spo­sób,
bo ja nie jestem ludz­ko­ścią.
Jestem kamie­niem, któ­re­go nie poru­szy
żaden wstrząs czy upa­dek,
ale nie, to też nie­praw­da.
Jestem kamie­niem, któ­re­go poru­sza­ją
kro­ki każ­de­go prze­chod­nia.
Jak naj­le­piej nazwać to uczu­cie?
Nazy­wa się: nie mam uczuć.


Przed­miot roz­mo­wy pisa­łem pod­czas ferii zimo­wych, na począt­ku 2019 roku. Poje­cha­li­śmy ze zna­jo­my­mi i dzieć­mi na nar­ty do apar­ta­men­tów Czar­na Góra. Moja cór­ka była na base­nie, ja cze­ka­łem na nią, sie­dząc przy sali zabaw, tuż obok auto­ma­tu na zabaw­ki, któ­ry poprzed­nie­go dnia ograł nas kil­ka razy. Usta­wio­na przez nas łap­ka (to dość zabaw­ne, że coś, co po angiel­sku nazy­wa się „pazu­rem” (claw machi­ne), po pol­sku zyska­ło nazwę „łapek szczę­ścia”) pod­no­si­ła maskot­ki i natych­miast roz­luź­nia­ła się, upusz­cza­jąc naszą zdo­bycz. Podob­no z łap­ką szczę­ścia da się wygrać, a nawet ją oszu­kać, są tacy szczę­ścia­rze, zer­k­nij­cie tutaj. Oszu­stwa nie­któ­rych maszyn są do roz­pra­co­wa­nia, a z arty­ku­łów, któ­re na ten temat prze­czy­ta­łem, z pew­no­ścią do jakie­goś przy­szłe­go wier­sza ukrad­nę fra­zę „I always play in the desert”.

Naj­za­baw­niej­szym wspo­mnie­niem z tam­te­go wyjaz­du jest jed­nak gra w bilard. Stół znaj­du­je się rów­nież bar­dzo bli­sko łapek szczę­ścia, w sali gier. Gra­li­śmy na zmia­nę, trzech ojców, ja, Piotr i Łukasz. Nasze cór­ki sza­la­ły gdzieś dooko­ła. W któ­rymś momen­cie moja Alba dołą­czy­ła do bilar­da, wpro­wa­dza­jąc wła­sne zasa­dy gry. Bie­ga­ła wokół sto­łu i liczy­ła, ile razy nas okrą­ży w cza­sie, gdy my gra­my. Co chwi­lę zatrzy­my­wa­ła się, ogła­sza­ła swój wynik i za każ­dym razem było to zwy­cię­stwo. Zgod­nie z jej zasa­da­mi, zawsze wygry­wa­ła. Było w tym coś z Ali­cji w Kra­inie Cza­rów.

Pierw­sza wer­sja wier­sza róż­ni się od tej, któ­ra zna­la­zła się w książ­ce. Moż­na ją prze­czy­tać tutaj.

Nastą­pi­ła w nim klu­czo­wa zmia­na: w pierw­szej wer­sji pisa­łem o wro­gu kil­ka kro­ków przede mną i tuż za mną. W osta­tecz­nej wer­sji doszedł jesz­cze wróg we mnie.

To dość zabaw­ne, że w 2020 roku wró­cę z „Przed­mio­tem roz­mo­wy” do Czar­nej Góry.

O autorze

Adam Kaczanowski

ur. się w 1976 r. Raczej pisarz, trochę performer. Człowiek-małpa, Calineczka, klaun, laureat Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius, nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia. Autor dziesięciu książek z wierszami i czterech z prozą. Poznaniak, mieszka w Warszawie.

Powiązania

Współczesna powieść łotrzykowska: Marcin Czerniawski, Łobuzy

recenzje / IMPRESJE Adam Kaczanowski

Impre­sja Ada­ma Kacza­now­skie­go na temat pro­zy Mar­ci­na Czer­niaw­skie­go, lau­re­ata pro­jek­tu „Połów. Pro­za­tor­skie debiu­ty 2022”.

Więcej

Bo kręci ich co innego

debaty / ankiety i podsumowania Adam Kaczanowski

Odpo­wie­dzi Ada­ma Kacza­now­skie­go na pyta­nia Tade­usza Sław­ka w „Kwe­stio­na­riu­szu 2022”.

Więcej

Błądzę i chcę dalej błądzić

recenzje / IMPRESJE Adam Kaczanowski

Impre­sja Ada­ma Kacza­now­skie­go na temat pro­zy Karo­li­ny Kra­sny, lau­re­at­ki pro­jek­tu „Połów. Poetyc­kie / Pro­za­tor­skie debiu­ty 2022”

Więcej

Długo po zakończeniu

recenzje / IMPRESJE Adam Kaczanowski

Impre­sja Ada­ma Kacza­now­skie­go na temat pro­zy Ali­cji Sawic­kiej, lau­re­at­ki pro­jek­tu „Połów. Pro­za­tor­skie debiu­ty 2021”.

Więcej

Smutny i zachwycony

recenzje / ESEJE Adam Kaczanowski

Impre­sja Ada­ma Kacza­now­skie­go na temat pro­zy Bar­ba­ry Frą­czyk, lau­re­at­ki pro­jek­tu „Połów. Pro­za­tor­skie debiu­ty 2021”.

Więcej

Zupełnie jak nigdy

recenzje / ESEJE Adam Kaczanowski

Impre­sja Ada­ma Kacza­now­skie­go na temat pro­zy Mir­ka Kuli­sza, lau­re­ata pierw­szej edy­cji Poło­wu pro­za­tor­skie­go.

Więcej

Zabawne i zbawienne

nagrania / stacja Literatura Adam Kaczanowski

Czy­ta­nie z książ­ki Zabaw­ne i zba­wien­ne z udzia­łem Ada­ma Kacza­now­skie­go w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 25.

Więcej

Moja żabcia

recenzje / KOMENTARZE Adam Kaczanowski

Autor­ski komen­tarz Ada­ma Kacza­now­skie­go w ramach cyklu „Histo­ria jed­nej powie­ści”, towa­rzy­szą­cy pre­mie­rze książ­ki Utra­ta, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 22 lute­go 2021 roku.

Więcej

Bezsilność i drżenie

wywiady / o książce Adam Kaczanowski Jakub Skurtys

Roz­mo­wa Jaku­ba Skur­ty­sa z Ada­mem Kacza­now­skim, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Utra­ta, któ­ra zosta­nie wyda­na w Biu­rze Lite­rac­kim 22 lute­go 2021 roku.

Więcej

Utrata

utwory / zapowiedzi książek Adam Kaczanowski

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Ada­ma Kacza­now­skie­go Utra­ta, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 22 lute­go 2021 roku.

Więcej

Empatyczny sadyzm

wywiady / o książce Adam Kaczanowski Przemysław Suchanecki

Roz­mo­wa Prze­my­sła­wa Sucha­nec­kie­go z Ada­mem Kacza­now­skim, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Zabaw­ne i zba­wien­ne Ada­ma Kacza­now­skie­go, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 20 stycz­nia 2020 roku.

Więcej

Zabawne i zbawienne (2)

utwory / zapowiedzi książek Adam Kaczanowski

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Ada­ma Kacza­now­skie­go Zabaw­ne i zba­wien­ne, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 20 stycz­nia 2020 roku.

Więcej

Zabawne i zbawienne

utwory / zapowiedzi książek Adam Kaczanowski

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Ada­ma Kacza­now­skie­go Zabaw­ne i zba­wien­ne, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 20 stycz­nia 2020 roku.

Więcej

Zabawne i zbawienne

nagrania / stacja Literatura Adam Kaczanowski

Czy­ta­nie z książ­ki Zabaw­ne i zba­wien­ne z udzia­łem Ada­ma Kacza­now­skie­go w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 25.

Więcej

Empatyczny sadyzm

wywiady / o książce Adam Kaczanowski Przemysław Suchanecki

Roz­mo­wa Prze­my­sła­wa Sucha­nec­kie­go z Ada­mem Kacza­now­skim, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Zabaw­ne i zba­wien­ne Ada­ma Kacza­now­skie­go, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 20 stycz­nia 2020 roku.

Więcej

Nasze dupy, nasze dusze

recenzje / ESEJE Anna Kałuża

Recen­zja Anny Kału­ży, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Zabaw­ne i zba­wien­ne Ada­ma Kacza­now­skie­go, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 20 stycz­nia 2020 roku.

Więcej

Zabawne i zbawienne (2)

utwory / zapowiedzi książek Adam Kaczanowski

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Ada­ma Kacza­now­skie­go Zabaw­ne i zba­wien­ne, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 20 stycz­nia 2020 roku.

Więcej

Zabawne i zbawienne

utwory / zapowiedzi książek Adam Kaczanowski

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Ada­ma Kacza­now­skie­go Zabaw­ne i zba­wien­ne, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 20 stycz­nia 2020 roku.

Więcej

Dane są punkty A, B, C

recenzje / ESEJE Rafał Wawrzyńczyk

Recen­zja Rafa­ła Waw­rzyń­czy­ka, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Utra­ta Ada­ma Kacza­now­skie­go, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 22 lute­go 2021 roku.

Więcej

Nasze dupy, nasze dusze

recenzje / ESEJE Anna Kałuża

Recen­zja Anny Kału­ży, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Zabaw­ne i zba­wien­ne Ada­ma Kacza­now­skie­go, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 20 stycz­nia 2020 roku.

Więcej