Esther KINSKY: Nad rzeką

Nakładem Biura Literackiego ukazała się nominowana do prestiżowej nagrody Deutscher Buchpreis powieść Nad rzeką pisarki, poetki i tłumaczki Esther Kinsky. Autorką przekładu książki jest znawczyni literatury niemieckojęzycznej Sława Lisiecka.

Nakładem Biura Literackiego ukazała się właśnie nominowana do prestiżowej nagrody Deutscher Buchpreis powieść Nad rzeką pisarki, poetki i tłumaczki Esther Kinsky. Autorką przekładu książki jest znawczyni literatury niemieckojęzycznej Sława Lisiecka. To pierwsza propozycja książkowa Kinsky prezentowana polskiemu czytelnikowi i kolejna pozycja Biura z cyklu “Proza z Europy”.

Wydana w Niemczech w 2014 roku powieść Nad rzeką jest najważniejszą książką Esther Kinsky. To subtelny, poetycki zapis wędrówki wzdłuż brytyjskiej rzeki Lei, przypominający – z jednej strony – wyrafinowane konstrukcje językowe Herty Müller, z drugiej natomiast urzekający melancholijnym nastrojem spod znaku W.G. Sebalda. W swojej powieści autorka koncentruje się na rzeczach i zjawiskach narażonych na rozpad, opisuje to, co nieuchwytne.

“Legendami o świecie widzialnym i niewidzialnym (choć dobrze zapamiętanym) dzieli się z nami dziewczyna z aparatem fotograficznym, zafascynowana światem sprowadzonym do dwóch wymiarów, zmatowiałym i czarno-białym. Nie jest narratorką w ścisłym znaczeniu tego słowa. Nie tyle opowiada, co zatrzymuje wzrok na fragmentach rzeczywistości, które stają się w końcu częścią jej wewnętrznego pejzażu i życia, a następnie częścią życia czytelnika” – pisze o książce Jacek Gutorow.

Poprzez rezygnację z dialogów i szerokiego planu fabularnego Kinsky zwraca się w stronę prywatnych, wyciszonych, ale też uniwersalnych refleksji, sugerując przy tym, że literatura – jako medium pamięci – może stać się swego rodzaju kluczem do nieśmiertelności. Jej opisy, chociaż precyzyjne, nie tracą nic z lirycznego polotu. To osobliwe balansowanie na krawędzi różnych rejestrów sprawia, że “Z biegiem rzeki” jest pozycją wyjątkową.

W Polsce Esther Kinsky do tej pory była znana przede wszystkim z pasji do literatury polskiej. Na język niemiecki autorka Nad rzeką tłumaczyła takich wybitnych twórców, jak Miron Białoszewski, Ryszard Krynicki, Magdalena Tulli czy Olga Tokarczuk. Za przekład powieści “Dom dzienny, dom nocny” została w 2002 roku wespół z polską pisarką uhonorowana prestiżową nagrodą Brücke Berlin 2002.

Pytana niegdyś o swoją fascynację polską oraz – szerzej – wschodnioeuropejską literaturą Esther Kinsky odpowiedziała: “Kiedyś, jeszcze w szkole, wpadła mi w ręce książka Brunona Schulza Sklepy cynamonowe. Przeczytałam ją jednym tchem i odtąd istniał dla mnie tylko taki świat”. Echo tych literackich inspiracji da się wyczuć również w jej własnej twórczości prozatorskiej i poetyckiej, w której drąży meandry zbiorowych oraz indywidualnych tożsamości.