Pod słońce było

Wio­sna, lato, jesień, zima, zima, zima. Życie jest cią­głym pla­gia­to­wa­niem życia.
– Nie widzia­łeś moje­go męża? Nie ma go w domu od tygo­dnia.
Poki­wa­łem gło­wą, że nie, i po raz kolej­ny zaczą­łem szu­kać, naj­praw­do­po­dob­niej pija­ne­go, Kopar­ko­we­go. Alko­ho­lo­wy amok zwy­kle pro­wa­dzi go do lasu, a reszt­ki roz­sąd­ku każą mu się poło­żyć w widocz­nym miej­scu. Tym razem zaczął umie­rać, leżąc w rowie. Śnieg wokół nie­go był cie­pły. Czu­łem nie­chęć, żeby go dotknąć. Śmierć jest bar­dziej real­na w tych, któ­rzy jesz­cze żyją. W szcze­gól­no­ści dla gra­ba­rza.
Śli­zga­łem się za dwie oso­by. Prze­wie­szo­ny przez moje ramię Kopar­ko­wy beł­ko­tał coś o tym, że nigdy po alko­ho­lu się nie porzy­gał.
W szpi­ta­lu powie­dzie­li mi, że miał dużo szczę­ścia.
Jego żona nie była zado­wo­lo­na.
Ja w całej tej sytu­acji uczest­ni­czy­łem bier­nie, patrząc na bia­łe kafle, któ­re są zawsze w miej­scach, gdzie trze­ba coś szyb­ko dopro­wa­dzić do porząd­ku.
Bia­łe kafle są jesz­cze w rzeź­ni i mle­czar­ni.

Powo­dem dzia­ła­nia gra­ba­rza jest ogra­ni­czo­ne nie­bo i nie­ogra­ni­czo­na zie­mia.

– Tej zimy umar­ło wyjąt­ko­wo mało osób – powie­dział pro­boszcz, któ­ry prze­cho­dząc obok cmen­ta­rza, zawsze zaglą­dał, żeby spraw­dzić, co robię.
Tej zimy nie robi­łem pra­wie nic. W naj­bar­dziej odda­lo­nym naroż­ni­ku nekro­po­lii usta­wi­łem tar­czę i ćwi­czy­łem strze­la­nie z dal­szych odle­gło­ści.
– Mając dzie­więć­dzie­siąt­kę na kar­ku, stwier­dzi­łem, że umie­ra­nie przez tyle lat jest bar­dzo wygod­ne. Do wie­lu rze­czy moż­na się spo­koj­nie przy­go­to­wać.
Pro­boszcz rze­czy­wi­ście zawsze wyglą­dał na pogo­dzo­ne­go ze sobą i kie­dy był goto­wy do tego, żeby mówić napraw­dę mądre kaza­nia, kuria wysła­ła go na eme­ry­tu­rę.
Był jedy­nym moim kibi­cem i zawsze pod­kre­ślał, że pięk­nie fur­ko­czą te moje strzał­ki.

Nic­nie­dzia­nie się wpro­wa­dzi­ło mnie w stan fru­stra­cji. Idąc przez góry do Arnie­go, posta­no­wi­łem, że mu to powiem. Powiem mu, że wkur­wia mnie ta sytu­acja, że nie strze­lam lepiej, że postę­py przy­cho­dzą za wol­no, że w tym momen­cie chciał­bym i powi­nie­nem być mistrzem świa­ta.
– Filip, spo­koj­nie. Sta­jesz się mistrzem w momen­cie, kie­dy znaj­du­jesz swo­je­go mistrza. Złość jest bra­kiem cier­pli­wo­ści do dzia­ła­nia. Złość jest bra­kiem cier­pli­wo­ści na miłość.
Skąd on zawsze wie, jakie chcę zadać pyta­nie. I jesz­cze ta cho­ler­na filo­zo­fia dosko­na­le dopa­so­wa­na do kawał­ka naprę­żo­ne­go drew­na i sznur­ka. I jesz­cze w te wszyst­kie okrą­głe zda­nia, któ­re mówi, jest wmie­sza­ny cho­ler­ny cze­ski spo­kój. Nic dziw­ne­go, że Pola­cy tęsk­nią do tego, żeby być huza­ra­mi, w któ­rych życiu zawsze coś się dzie­je. Zawsze fur­ko­czą pió­ra za ple­ca­mi.

– Dzi­siaj będzie­my strze­lać z zamknię­ty­mi ocza­mi.
I zno­wu zaczy­na­my od począt­ku. Ręka łucz­na luź­na, spiąć łopat­ki, zako­twi­czyć strza­łę i pra­sk­nąć po cze­sku lub bum­snąć ją po pol­sku.
– Zbyt dużo mówisz, Filip – stwier­dził Arni.
Tego dnia dowie­dzia­łem się tak­że, że nie oddy­cham, tyl­ko jestem cią­gle zapo­wie­trzo­ny.

– Sku­pia­nie się na pro­ble­mach nie roz­wią­zu­je ich. Rozu­miesz, co mam na myśli?
Pol­ska husa­ria kiw­nę­ła gło­wą, że rozu­mie, i ruszy­ła w dro­gę powrot­ną do domu.

Wszyst­ko skła­da się z frag­men­tów. Tak krót­kich, że naj­czę­ściej ich nie widać. Czas jest uciecz­ką w czas, bo tyl­ko wewnątrz sie­bie same­go moż­na ukryć się tak, żeby nikt nie zdo­łał cię zna­leźć. Prze­strzeń i czas mogę mie­rzyć odlo­ta­mi i przy­lo­ta­mi pta­ków, bo nie jestem filo­zo­fem, geo­gra­fem, naukow­cem, nie miesz­kam w mie­ście. Wiem, co się dzie­je tam, gdzie jestem w sta­nie dojść na pie­cho­tę. Każ­da wędrów­ka koń­czy się w miej­scu, w któ­rym wiem, że trze­ba wra­cać. Kie­dy sta­ję w takim miej­scu, patrzę na pta­ki.
– To wszyst­ko jest wzru­sza­ją­ce – mówi Kaś­ka.
Co jest wzru­sza­ją­ce? Pta­ki, miej­sca, patrze­nie, to że trze­ba wra­cać czy wszyst­ko naraz?
– To wszyst­ko jest wzru­sza­ją­ce i roman­tycz­ne. Roman­tyzm jest tak przy­jem­nie logicz­ny.
Wra­ca­my powo­li, bo dro­ga powrot­na jest dużo krót­sza.
Zno­wu zaczy­na padać. Kro­ple są na zewnątrz mięk­kie, wewnątrz twar­de. Nie ma sen­su uda­wać, że uda się uciec.

Po desz­czu przy­cho­dzi susza. Kie­dy jest gorą­co, ludzie mniej mówią, a reszt­ki sił zacho­wu­ją na dzia­ła­nie.
Zaczy­nam szu­kać miej­sca na stud­nię, a raczej ono zaczy­na szu­kać mnie. Dosto­so­wa­nie się jest osią­gnię­ciem celu. Im bar­dziej się dosto­su­jesz, tym dosko­nal­sze miej­sce odnaj­dzie cie­bie.
Woda znaj­du­je mnie tak dale­ko od domu, że będę musiał zmie­nić więk­szość pla­nów budow­la­nych. Zaczy­nam kopać. Zie­mia, pia­sek, gli­na, ska­ła. Dwa cen­ty­me­try dzien­nie, dwa mili­me­try dzien­nie. Po jakimś cza­sie wię­cej sie­dzę obok napo­czę­tej dziu­ry, niż pra­cu­ję. Mam wra­że­nie, że stud­nia mnie zako­pu­je.
Woda drą­ży wodę. „Nikt nie może jej poko­nać, ale wszyst­ko może ją zwy­cię­żyć. Ule­głe zwy­cię­ża moc­ne, mięk­kie poko­nu­je twar­de. Wszy­scy to wie­dzą, ale nikt nie ośmie­la się tak robić”.       Laozi wyko­pał co naj­mniej jed­ną stud­nię w swo­im życiu, a może sie­dział i cze­kał jak ja. Sie­dział i cze­kał na cud.
Nasze życie skła­da się z ocze­ki­wa­nia na wodę, dla­te­go tak czę­sto patrzy­my w nie­bo i poka­zu­je­my na samo­lo­ty, któ­re zawsze wyglą­da­ją tak, jak­by coś nam wpa­dło do oka.

Z jakie­go źró­dła pocho­dzi woda we mnie?

Dwa metry pod zie­mią tra­fi­łem na potęż­ny kamień. Uda­ło mi się go wycią­gnąć przy pomo­cy trzech innych osób. Teraz leży koło zaląż­ka stud­ni, bo nikt nie jest w sta­nie go prze­nieść. „Będzie dosko­na­łym miej­scem do odpo­czyn­ku”, myślę sobie.
W ten spo­sób kamie­nie znaj­du­ją towa­rzy­stwo, a póź­niej i tak z nikim nie roz­ma­wia­ją.

Dobrną­łem do momen­tu, w któ­rym stud­nia jest dziu­rą cze­ka­ją­cą, żeby ją napeł­nić. Wczo­raj zaczął napeł­niać ją śnieg. W domu było zim­no nawet wte­dy, kie­dy pali­ło się w komin­ku. Wsta­wa­łem o czwar­tej rano, żeby nie zamar­z­nąć. Roz­pa­la­łem ogień i cho­dzi­łem w kół­ko, jak na spa­cer­nia­ku. Zim­no ogra­ni­cza, jeże­li nie widać per­spek­tyw na ocie­ple­nie. I tak wła­śnie było. Po połu­dniu zasy­pia­łem na chwi­lę i kie­dy się budzi­łem, jadłem pierw­szy i zara­zem ostat­ni posi­łek, bo do skle­pu było na tyle dale­ko, że cho­dzi­łem do nie­go tyl­ko raz w tygo­dniu.
Co zro­bić, kie­dy jest zim­no?
Naj­le­piej jest wziąć przy­kład ze zwie­rząt. Moż­na zacząć jeść tłu­ste rze­czy, poło­żyć się na kil­ka mie­się­cy spać lub zamie­nić się w for­mę prze­trwal­ni­ko­wą. Tyl­ko co w tej sytu­acji będzie robi­ło dziec­ko? Wygrze­bie paty­kiem for­mę prze­trwal­ni­ko­wą, obu­dzi w cza­sie nocy polar­nej i chęt­nie się dołą­czy do jedze­nia cze­goś tłu­ste­go, o ile to będą pącz­ki. Co zwie­rzę­ta robią ze swo­imi dzieć­mi, kie­dy jest zima?

Dzień był podob­ny do dnia i, co gor­sze, noce były podob­ne do dnia. Kie­dy zatrzy­mał się zegar, posta­no­wi­łem, że muszę się zająć czymś napraw­dę poważ­nym, czymś, co pozwo­li mi prze­żyć. Żeby prze­żyć, trze­ba zmu­sić do dzia­ła­nia gło­wę. Posta­no­wi­łem napi­sać książ­kę. W zimie naj­le­piej jest pisać o jedze­niu, dla­te­go książ­ka powin­na być kuchar­ska.

Książ­ka, żeby prze­żyć.
Książ­ka z prze­pi­sa­mi na życie.

W pra­cow­ni Arnie­go pach­nie drew­nem i czymś jesz­cze. Wszyst­kie ścia­ny są w łukach, strza­łach i narzę­dziach.
– Tu możesz przez jakiś czas miesz­kać. Cho­ciaż mam nadzie­ję, że nauka pój­dzie ci szyb­ko, bo psy lubią to miej­sce pod oknem. Być może dla­te­go, że to jedy­ne miej­sce, w któ­rym moż­na się poło­żyć, nie nara­ża­jąc się na to, że coś spad­nie. Psy są bar­dzo cwa­ne, wie­lu ludzi nazy­wa to mądro­ścią. Jed­nak ja bym nie obra­żał zwie­rząt. Mądrość to zaję­cie dobre dla… W sumie nie wiem dla kogo.

Jutro zaczy­na­my.

– Pra­wa ręka wyżej, nogi lek­ko ugię­te w kola­nach. W momen­cie strza­łu jesteś prak­tycz­nie mar­twy. Jedy­nym zna­kiem życia, jaki dajesz, jest to, że sto­isz. Sto­isz na lek­ko ugię­tych kola­nach – powta­rza Arni.
– Jeże­li prze­gra­łeś, to zna­czy, że jesz­cze nie byłeś goto­wy na wygra­ną – mówi.
– Nie­da­le­ko stąd, w Hrad­cu, mia­łem przy­ja­cie­la, któ­ry pra­co­wał w cyr­ku. Był jedy­nym czło­wie­kiem na świe­cie, któ­ry wyko­ny­wał taki popis na tra­pe­zie, że ludzie nie mogli uwie­rzyć, że to czło­wiek. Naj­więk­si plot­ka­rze twier­dzi­li nawet, że to ufo, ale to nie­moż­li­we, żeby ufo było w sta­nie wypić tyle piwa, co Ste­fan. Stał na gło­wie na pod­wie­szo­nym pod sufi­tem tra­pe­zie i grał na trąb­ce. Któ­re­goś wie­czo­ru wszedł na sce­nę zupeł­nie zala­ny i powie­dział, że już nigdy nie wej­dzie na tra­pez i znik­nął. Przez kil­ka lat grał na trąb­ce na pogrze­bach. Po kil­ku latach wró­cił do cyr­ku jako nożow­nik. Tra­fiał we wszyst­ko, ale po żad­nym wystę­pie się nie uśmie­chał i nie kła­niał. Dla­te­go jego wystę­pu nigdy nie mogła zoba­czyć żad­na kró­lo­wa ani wyso­ko posta­wio­ny poli­tyk. Wyglą­da­ło to tak, jak­by ludzie ukry­wa­li go przed czę­ścią świa­ta, ale po pro­stu bali się jego nie­prze­wi­dy­wal­no­ści. To on mi powie­dział, że kie­dy rzu­ca się nożem, nigdy nie moż­na ode­rwać od nie­go wzro­ku. Nawet kie­dy już jest w powie­trzu, trze­ba kie­ro­wać go w miej­sce, w któ­rym ma się zatrzy­mać. To samo musisz robić ze strza­łą – kon­ty­nu­uje Arni.

Od ponie­dział­ku do piąt­ku pra­co­wa­łem koło domu, w week­end uczy­łem się strze­lać.

– Zanim zno­wu wyj­dziesz z domu, zrób coś z tymi owa­da­mi, pro­szę – powie­dzia­ła Kaś­ka.
Ta proś­ba była nie­odwo­łal­nym naka­zem.

Po dwóch dniach wol­no­ści od roju much wyko­rzy­sty­wa­nych do badań nad chro­mo­so­mo­wą teo­rią dzie­dzicz­no­ści, zno­wu wró­ci­ły. W inter­ne­cie naj­częst­szą wska­zów­ką, jak się pozbyć tych owa­dów, jest suge­stia, żeby do wor­ka wło­żyć cytry­nę i kie­dy nale­ci tam peł­no muszek, zamknąć go i ude­rzać z całej siły drew­nia­kiem albo klap­kiem.
Każ­da musz­ka posia­da tyl­ko czte­ry pary kru­chych chro­mo­so­mów.
Może ten worek powi­nien być czar­ny?

– Każ­da strza­ła to oddziel­ne życie. Nigdy nie nauczysz się strze­lać, tak jak nigdy nie nauczysz się żyć. Wszy­scy, któ­rzy twier­dzą, że wie­dzą, jak sobie pora­dzić z życiem, śpią i do tego śnią się im kosz­ma­ry. Lewa ręka wyżej.

Na imie­ni­ny Filip dostał grę w pcheł­ki. Każ­da pcheł­ka wyglą­da z góry i z dołu iden­tycz­nie. Nie prze­szka­dza mu to jed­nak kłaść jed­nej na brzuch, innej na ple­cy. Na pyta­nie mamy, jak to odróż­nia, odpo­wia­da, że prze­cież to widać.

– Kie­dy zaczy­na­łem strze­lać z łuku, wie­dzia­łem, że nie nale­ży celo­wać w kie­run­ku jabł­ka, któ­re ktoś usta­wił sobie na gło­wie, i zna­łem jeden cytat z lite­ra­tu­ry, któ­re­go nie rozu­mia­łem, ale ponie­waż to jedy­na rzecz, jakiej mogłem się trzy­mać, więc go zapa­mię­ta­łem: „Łucz­nic­two jest jak zen, ale to medy­ta­cja na sto­ją­co. Nie pró­buj tra­fić w cel, naj­waż­niej­sza jest pre­cy­zja ruchu i wewnętrz­na dys­cy­pli­na: rela­cje mię­dzy cia­łem, łukiem, strza­łą i umy­słem. Kie­dy wypusz­czasz strza­łę, prze­ci­nasz swo­je ego i możesz zoba­czyć swój umysł”.

Na oddzia­le lecze­nia ner­wic poło­wa kwia­tów była uschnię­ta, a dru­ga poło­wa zwa­rio­wa­ła. Lekarz zapy­tał, z kim miesz­kam, i zapi­sał mi leki. Nie­spe­cjal­nie inte­re­so­wa­ło go, jak się czu­ję, ale ja i tak w razie cze­go wymy­śli­łem odpo­wiedź na pyta­nie, któ­re­go nie zadał. Może się przy­da w innym momen­cie. Od tej pory kie­dy ktoś będzie mnie pytał, jak się czu­ję, będę odpo­wia­dał, że z każ­dym dniem ina­czej.
– Jest pan goto­wy na pobyt w szpi­ta­lu?
– Z każ­dym dniem ina­czej – powie­dzia­łem lek­ko sko­ło­wa­ny.

Mam ze sobą tyl­ko jed­ną książ­kę i do tego taką, w któ­rej nic mnie nie inte­re­su­je. Kie­dy wycho­dzi się z domu w pośpie­chu, to zabie­ra się cokol­wiek, bo jed­nak zawsze ma się nadzie­ję, że się do nie­go nie­ba­wem wró­ci.
W szpi­ta­lu na każ­dym kory­ta­rzu jest po jed­nym Chry­stu­sie. Wszyst­kie wiszą tak wyso­ko, żeby nie moż­na było ich dosię­gnąć i zro­bić sobie krzyw­dę. W wariat­ko­wie wie­le rze­czy zmie­nia swo­je zasto­so­wa­nie.
Naj­słab­si psy­chicz­nie nigdy nie spo­glą­da­ją w górę. Wca­le się im nie dzi­wię. Umie­ra­nie na krzy­żu nie­spe­cjal­nie popra­wia feng shui, a w szpi­ta­lu lądu­je się po to, żeby wszyst­ko było wła­śnie jed­nym wiel­kim feng shui. Część leka­rzy zaj­mu­je się ori­ga­mi, kie­dy skła­da swo­je bia­łe far­tu­chy w zdep­ta­ne­go łabę­dzia. Ci, któ­rzy nie patrzą w górę, przy­glą­da­ją się zdep­ta­nym łabę­dziom, któ­re raz w mie­sią­cu wrzu­ca się do jed­nej wiel­kiej pral­ki, znaj­du­ją­cej się w budyn­ku obok. W pomiesz­cze­niu, gdzie pra­ne są brud­ne rze­czy, zawsze pali się świa­tło. Nawet wte­dy, gdy jest ośle­pia­ją­ce słoń­ce. W pomiesz­cze­niu, gdzie pra­ne są brud­ne rze­czy, zawsze leci dym z komi­na. Nawet wte­dy, gdy jest czter­dzie­sto­stop­nio­wy upał. Ci waria­ci, któ­rzy miesz­ka­ją na wyż­szych pię­trach, bru­dzą się na okrą­gło. Nato­miast my, waria­ci z niż­szych kon­dy­gna­cji, bru­dzi­my się tak samo jak nor­mal­ni ludzie.

Za koszem na śmie­ci znaj­du­ję zeszyt, w któ­rym ktoś milion razy wyka­li­gra­fo­wał sło­wo „chuj”. Wie­czo­rem mogę iść do domu na prze­pust­kę – dziś jestem mało szko­dli­wym waria­tem, ponie­waż szu­ka­łem wła­ści­cie­la zeszy­tu tyl­ko pół godzi­ny. Nie spe­cjal­nie zale­ża­ło mi, by oddać zgu­bę. Bar­dziej na tym, żeby poznać pisa­rza.

Pisa­nie wci­ska się mię­dzy życie i śmierć i od jed­ne­go i dru­gie­go odda­la.
– Naj­praw­do­po­dob­niej zwa­rio­wa­łem od podró­żo­wa­nia.
Każ­dy ma powie­dzieć coś o sobie. Posta­na­wiam zacząć od cze­goś w mia­rę pozy­tyw­ne­go i w mia­rę nie­wie­le mija­ją­ce­go się z praw­dą. Oka­zu­je się, że na tera­pii gru­po­wej nie ma rze­czy pozy­tyw­nych czy nie­waż­nych, wszyst­ko po pro­stu jest. Nie­ste­ty od Freu­da czło­wiek musi zaj­mo­wać się pier­do­ła­mi, bo żyje­my w takich cza­sach, w któ­rych tyl­ko pier­do­ły mogą pro­wa­dzić do jakie­go­kol­wiek roz­wo­ju. Jed­nak żeby wszyst­ko było jasne – ja tego na forum nie powie­dzia­łem. Ja wszyst­ko trzy­mam w sobie i podob­no to jest moja pier­do­ła, któ­rą powi­nie­nem się zająć.

W wariat­ko­wie bar­dzo chcia­ło mi się hodo­wać rośli­ny. Może dla­te­go, że w wariat­ko­wie wszyst­kie rośli­ny są za oknem i wszyst­kie wyda­ją się tro­chę uschnię­te. Im więk­szym jesteś waria­tem, tym bar­dziej zasy­cha­ją. Dla mnie drze­wa były uschnię­te śred­nio, krza­ki w cało­ści, a tra­wy wca­le nie było. Jed­nak wszyst­ko podob­no szło na lep­sze, bo ponoć w zimie to nor­mal­ne. Uży­cie sło­wa „nor­mal­ne” w wariat­ko­wie zawsze jest bar­dzo śmiesz­ne. W zimie zawsze jest się bar­dziej waria­tem niż w lecie.

Proś­ba o zwol­nie­nie warun­ko­we

Z powo­du bar­dzo waż­nych naro­dzin moje­go dziec­ka chciał­bym na chwi­lę opu­ścić tery­to­rium szpi­ta­la i pro­szę o zezwo­le­nie na to, żebym mógł udać się do nor­mal­ne­go szpi­ta­la.

Z powa­ża­niem,
pacjent Filip