książki / POEZJE

Rytmy jesienne

Jacek Łukasiewicz

Fragmenty książki Jacka Łukasiewicza Rytymy jesienne, wydanej w Biurze Literackim 21 lipca 2014 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Gdzie te konie

Gdzie te konie w czaprakach z piórami?
I te bronie i barwy i kurz?
Gdzie to światło rozległe kręgami
wokół obłych i ruchliwych wzgórz?

Gdzie ta bitwa tak dawno stoczona?
W oczach został i gruchot, i cwał.
Poszum drzew oszalałych już skonał.
Aniołowie ich wzięli w ramiona.
Wolno cichnął ostatni strzał.

Gdzie ta twarz zapadła w pamięci,
twarda dawno umarła twarz?
Kto jej choćby zwrotkę poświęci
ciągle któryś, stale pierwszy raz.

Gdzie te konie w czaprakach z piórami
i te bronie i barwy i kurz?
Gdzie to światło rozległe kręgami
wokół obłych, ruchliwych wzgórz?

Gdzie te słowa, które nie minęły,
ale ciągle powracają w nas?
Gdzie te wody, które nie spłynęły,
i ten wicher kruszący czas?

Gdzie te pola z drzew kikutami?
I ogrody podeptanych róż?
Gdzie to światło rozległe kręgami
wokół obłych, ruchliwych wzgórz?


Późny wieczór

Uroda świata się nie kończy,
kiedy przestaje być widziana.
Już dosyć dawno zaszło słońce,
teraz księżyca broczy rana.

Jeszcze spadają drobne gwiazdy
na lasy, domy i ogrody.
I jeszcze słyszę nocy każdej
w pobliskim stawie bulgot wody.

Jeszcze ze lśniącej ciemnej trawy
do źródła światła ćma polata.
Kiedy przestaje być widziana
– nie kończy się uroda świata.


Odpowiedź

– Gdy dudni deszcz i wieje wiatr,
nadając rytm pamięci,
poczułem cię zza tylu lat,
zza tylu nieprzejrzystych lat:
„Ty” – dotyk ciała,
smuga perfum.

To wiem, to czuję, też twą łzę,
która smakuje słono.
Lecz ciągle nie wiem, kim to „ty”,
to twoje „ja”, a dla mnie „ty”,
co znika za zasłoną.

Nie czuję ciała ani łzy,
deszcz pada, a wiatr wieje.
Rozgania czas i twoje „ty”,
i jakieś pewnie wspólne łzy,
i wiarę, i nadzieję.

Przyjemnie tonąć pośród złud,
wśród czasu zawirowań,
i tylko dawne ciepło ud,
echo twojego słowa.

Jeszcze w powietrzu ono drży
i dalej będzie drżało.
– Powiedz, czym jest to twoje „ty”,
i ciepło ciała, słone łzy.

– Pochłaniającą skałą.


Imię

Jak na starym landszafcie – rybak i szuwary,
i woda mgłą pokryta, którą wiatr rozwiewa.
Na brzegu wierzby, olchy, jeszcze jakieś drzewa.
I jej odległy profil tak młody, a stary.

To ten profil w muzyce świerszczy i mandolin,
spoza lat i pamięci nagle się wyłania.
A łabędzie jak białe znaki zapytania
lecą ponad rzekami, szlakami pradolin.

To ten głos, który do mnie mówi coś na nowo,
z tak odległej jesieni, w tak dalekiej zimie,
a słyszę tylko jedno zawołane słowo,
jak dreszcz przenikający ciało – moje imię.


Znaki

Znak ważki, która z gąszczu w gąszcz leci nad ścieżką;
znak muchy z brązowymi kuleczkami ślepi;
znak ślimaka, co za dnia nie wychodzi z cienia,
chroniąc wilgoć; znak mrówki, która błądzi, jak mi się wydaje, bez celu
w tej gromadzie bezładnej wznoszącej mrowisko; znak mrowiska;
znak rowerzysty, co wita się szybkim „moin, moin”,
i znak twojej twarzy, Tereso, który znaczy
długi wspólny los.


Przyłączcie się do nas

Jeszcze nie zasnęły Trudi i Lalanna. Występują w teatrze, zapewne z innymi aktorami (z pluszu). Mówią głosem raz Julki, a raz Babci. Ciepłym głosem, który rozświetla wnętrze szafy i dociera na antresolkę. Te postacie są wesołe i śmieszne, jak lody przed obiadem i jogurt owocowy. I na tym kończę tę prozę, bo tak postanowiono.


Dziadek do orzechów

Drogi dziadku, posrebrzany,
ozdobiony masą perłową,
od tylu lat wytrwale,
niezmiennie, skutecznie
łupiesz najtwardsze orzechy
z równą siłą, uporem i męstwem.

Srebro tu i ówdzie spełzło,
masa perłowa pożółkła,
lecz mocna śruba i twarda stal
wciąż stanowią siłę i pożytek.

Przetrwasz zapewne mnie, moich synów i wnuków, jak przetrwałeś mego ojca i dziada. Niezliczone pokolenia orzechów będą przed tobą drżały. Na próżno.

Dlatego zwracam się do ciebie,
drogi dziadku,
choć wiem, że nie słyszysz i nie widzisz,
tylko łupiesz i łupiesz
z uporem godnym tej sprawy.

O AUTORZE

Jacek Łukasiewicz

Urodzony 21 czerwca 1934 roku we Lwowie. Poeta, krytyk literacki, eseista, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego. Autor tomów poetyckich i licznych prac krytyczno- i historycznoliterackich. Debiutował w prasie w 1952 roku. Obecnie publikuje w pismach: „Odra”, „Tygodnik Powszechny”, „Akcent”. Jest laureatem Nagrody Literackiej PEN Clubu i Nagrody im. Kazimierza Wyki za całokształt twórczości krytycznej i eseistycznej. Jest też członkiem kapituły Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius. Mieszka we Wrocławiu.

powiązania

Wiersze gospodarskie Łukasza Jarosza

recenzje / ESEJE Jacek Łukasiewicz

Recenzja Jacka Łukasiewicza książki Pełna krew Łukasza Jarosza, wydanej w wersji elektronicznej w Biurze Literackim 22 sierpnia 2018 roku. Książka ukazuje się w ramach akcji „Poezja z nagrodami”.

WIĘCEJ

Poeci: Jacek ŁUKASIEWICZ

nagrania / Między wierszami Jacek Łukasiewicz

Nowy program literacki „Poeci”, w którym Justyna Sobolewska rozmawia z Jackiem Łukasiewiczem.

WIĘCEJ

Komentarz do wiersza "Lampa"

recenzje / KOMENTARZE Jacek Łukasiewicz

Komentarz Jacka Łukasiewicza do wiersza “Lampa” z tomu Rytmy jesienne, który ukazał się nakładem Biura Literackiego 21 lipca 2014 roku. 

WIĘCEJ

Nasze szare wrony

wywiady / O KSIĄŻCE Jacek Łukasiewicz Kamil Nolbert

Rozmowa z Jackiem Łukasiewiczem o jego nowej książce Rytmy jesienne, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 21 lipca 2014 roku. 

WIĘCEJ

Śnieżna zima

recenzje / KOMENTARZE Jacek Łukasiewicz

Autorski komentarz Jacka Łukasiewicza do wiersza „Śnieżna zima” z książki Stojąca na ruinie wydanej nakładem Biura Literackiego 3 listopada 2011 roku.

WIĘCEJ

Bycie sobą jeszcze inaczej

recenzje / ESEJE Jacek Łukasiewicz

Recenzja Jacka Łukasiewicza z książki Fuga Urszuli Kozioł.

WIĘCEJ

O Wojaczku wielokrotnym

recenzje / NOTKI I OPINIE Bogusław Kierc Jacek Gutorow Jacek Łukasiewicz

Komentarze Bogusława Kierca, Jacka Gutorowa, Jacka Łukasiewicza, Andrzeja Zawady.

WIĘCEJ

Poeci: Jacek ŁUKASIEWICZ

nagrania / Między wierszami Jacek Łukasiewicz

Nowy program literacki „Poeci”, w którym Justyna Sobolewska rozmawia z Jackiem Łukasiewiczem.

WIĘCEJ

Jacek Łukasiewicz Rytmy jesienne

recenzje / ESEJE Przemysław Koniuszy

Recenzja Przemysława Koniuszego z książki Rytmy jesienne Eugeniusza Jacka Łukasiewicza, która ukazała się 25 grudnia 2014 roku na stronie Biblioteka Młodego Człowieka.

WIĘCEJ

Komentarz do wiersza "Lampa"

recenzje / KOMENTARZE Jacek Łukasiewicz

Komentarz Jacka Łukasiewicza do wiersza “Lampa” z tomu Rytmy jesienne, który ukazał się nakładem Biura Literackiego 21 lipca 2014 roku. 

WIĘCEJ

Poeta uczony

recenzje / IMPRESJE Joanna Orska

Szkic Joanny Orskiej towarzyszący premierze książki Rytmy jesienne Jacka Łukasiewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 21 lipca 2014 roku. 

WIĘCEJ

Bliżej Rytmów jesiennych

recenzje / IMPRESJE Paweł Mackiewicz

Esej Pawła Mackiewicza towarzyszący premierze książki Rytmy jesienne Jacka Łukasiewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 21 lipca 2014 roku. 

WIĘCEJ

Nasze szare wrony

wywiady / O KSIĄŻCE Jacek Łukasiewicz Kamil Nolbert

Rozmowa z Jackiem Łukasiewiczem o jego nowej książce Rytmy jesienne, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 21 lipca 2014 roku. 

WIĘCEJ

Jacek Łukasiewicz Rytmy jesienne

recenzje / ESEJE Przemysław Koniuszy

Recenzja Przemysława Koniuszego z książki Rytmy jesienne Eugeniusza Jacka Łukasiewicza, która ukazała się 25 grudnia 2014 roku na stronie Biblioteka Młodego Człowieka.

WIĘCEJ

Poeta uczony

recenzje / IMPRESJE Joanna Orska

Szkic Joanny Orskiej towarzyszący premierze książki Rytmy jesienne Jacka Łukasiewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 21 lipca 2014 roku. 

WIĘCEJ

Bliżej Rytmów jesiennych

recenzje / IMPRESJE Paweł Mackiewicz

Esej Pawła Mackiewicza towarzyszący premierze książki Rytmy jesienne Jacka Łukasiewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 21 lipca 2014 roku. 

WIĘCEJ

W lekkim powiewie

recenzje / ESEJE Paweł Mackiewicz

Recenzja Pawła Mackiewicza z książki Stojąca na ruinie Jacka Łukasiewicza.

WIĘCEJ

Poeta vs. krytyk

recenzje / ESEJE Justyna Tabaszewska

Recenzja Justyny Tabaszewskiej z książki Stojąca na ruinie Jacka Łukasiewicza.

WIĘCEJ

Dalej, dalej!

recenzje / ESEJE Paweł Bernacki

Recenzja Pawła Bernackiego z książki Stojąca na ruinie Jacka Łukasiewicza.

WIĘCEJ

Biały ton, szary czas

recenzje / ESEJE Marian Stala

Recenzja Mariana Stali z książki Stojąca na ruinie Jacka Łukasiewicza.

WIĘCEJ

Było lato

recenzje / ESEJE Jan Stolarczyk

Recenzja Jana Stolarczyka z książki Stojąca na ruinie Jacka Łukasiewicza.

WIĘCEJ