recenzje / IMPRESJE

Oto jest pisanie

Iwona Bassa

Impresja Iwony Bassy na temat prozy Justyny Machaj, wyróżnionej w ramach projektu „Pracownie otwarte prozą 2023”.

„Wzięłam niebieskie tabletki babuni, powiesiłam się klamerkami za ramiona i spałam na balkonie” – zwierza się Marlenka, dziewczynka ze szklanych butelek, która niebezpiecznie balansuje w okolicach okien i parapetów, z trudem zachowując równowagę. To hiperwrażliwa nastolatka zatrzaśnięta w dramacie rodzinnym, którego osobami są:

– ojciec żłopiący ocet na zapleczu dino, co chciałby zakonserwować i ukisić wszystkie buraki tego świata;

– matka z francuskiego butiku w samym sercu Włocławka, zaś rzeźnik Marian jest jej kochankiem;

– babcia pełna kolorowych snów i pastylek, w sukience sklejonej z etykiet liptona.

Nie ma komu się nad Marlenką pochylać, obdarzać jej uwagą, koić rozedrganych emocji i rozterek egzystencjalnych. Bohaterka oswaja więc rzeczywistość poprzez język, monologuje na fali lęku i wyobraźni, kreując wykrzywione, niesamowite, nadrealne obrazy. Dystansuje się wobec horrendalnej rzeczywistość i ogląda zza kulis, jak przerysowane postaci miotają się po scenie i wygłaszają groteskowe kwestie. Ich słowa-monady emitowane są w przestrzeń, odbijają się od zamkniętych uszu, kapitulują przed jakąkolwiek próbą porozumienia.

W tle mozolnie buduje się relacja terapeutyczna pomiędzy Marlenką a psycholożką Trankuillą, relacja trudna, przedstawiana z perspektywy projekcji, oporów i przeniesień. Marlenka niby cały ten cyrk dewaluuje, ale jednocześnie żywi podskórną nadzieję, że obleśna pajęczyca wysnuje z odwłoku lepką nić i uplecie siatkę, ratunkową siatkę na dziewczynki ze szkła, które nie mogą ze swojej sytuacji po prostu wyjść przez drzwi.

Tekst Justyny Machaj eksponuje dojmujący obraz kryzysu adolescencji, podszyty duchem hamletycznym, malowany odrealnionym językiem stanów lękowych, podważającym arbitralne granice między normą a zburzeniem. Mnie to bierze, niech więc i was weźmie.

O AUTORZE

Iwona Bassa

Pochodzi z Kujaw, gdzie ziemie są żyzne, a wiatry porywiste. Odebrała niestaranne wykształcenie, ale i tak została psycholożką. Mieszka raczej w Krakowie. Pisała przez wiele lat w omszałej piwnicy, z dala od ludzi. Zgłosiła się do Połowu 2021 i oto skutki: debiutancka powieść Głodni już się robi.

powiązania

Rozmowy na koniec: odcinek 26 Iwona Bassa

nagrania / TransPort Literacki Antonina Tosiek Iwona Bassa Jakub Skurtys Resina

Dwudziesty szósty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 28. Muzyka Resina.

WIĘCEJ

Wspólne podwórko

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Byrska Iwona Bassa

Rozmowa Iwony Bassy i Aleksandry Byrskiej, towarzysząca premierze książki Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022, wydanej w Biurze Literackim 14 sierpnia 2023 roku.

WIĘCEJ

Miliony, małpiliony takich głodnych

wywiady / O KSIĄŻCE Iwona Bassa Maria Halber

Rozmowa Marii Halber z Iwoną Bassą, towarzysząca premierze książki Głodni Iwony Bassy, wydanej w Biurze Literackim 1 maja 2023 roku.

WIĘCEJ

Historia jednego akapitu: Smutno–wesoło, wolno–szybko, słodko–gorzko

recenzje / KOMENTARZE Iwona Bassa

Autorski komentarz Iwony Bassy, towarzyszący premierze książki Głodni Iwony Bassy, wydanej w Biurze Literackim 1 maja 2023 roku.

WIĘCEJ

Rozmowy na koniec: odcinek 2 Nowe głosy z Polski: proza

nagrania / TransPort Literacki Alicja Sawicka Antonina Tosiek Barbara Frączyk Iwona Bassa Jakub Skurtys Marta Lipowicz Mirek Kulisz Patryk Kulpa

Drugi odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.

WIĘCEJ

Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2021

nagrania / TransPort Literacki Aleksandra Byrska Alicja Sawicka Barbara Frączyk Bartosz Horyza Hubert Zemler Iwona Bassa Marta Lipowicz Mirek Kulisz Ola Lewandowska Patrick Leftwich Patryk Kulpa Szymon Kowalski Zofia Kiljańska

Czytanie z książki Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2021 z udziałem Iwony Bassy, Aleksandry Byrskiej, Barbary Frączyk, Bartosza Horyzy, Zofii Kiljańskiej, Szymona Kowalskiego, Mirka Kulisza, Patryka Kulpy, Patricka Leftwicha, Oli Lewandowskiej, Marty Lipowicz i Alicji Sawickiej w ramach festiwalu TransPort Literacki 27. Muzyka Hubert Zelmer.

WIĘCEJ

Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2021 (proza)

utwory / zapowiedzi książek Alicja Sawicka Barbara Frączyk Iwona Bassa Marta Lipowicz Mirek Kulisz Patryk Kulpa

Fragmenty zapowiadające książkę Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2021, która ukaże się w Biurze Literackim 3 października 2022 roku.

WIĘCEJ

Występy w teatrze ról społecznych

wywiady / O PISANIU Iwona Bassa Patryk Kulpa

Rozmowa Iwony Bassy z Patrykiem Kulpą, laureatem projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2021”.

WIĘCEJ

Igraszki słowne, które sprawiają wielką frajdę

wywiady / O PISANIU Iwona Bassa Marta Lipowicz

Rozmowa Marty Lipowicz z Iwoną Bassą, laureatką pierwszej edycji Połowu prozatorskiego.

WIĘCEJ

Prawdziwa awangarda życia się nie boi

recenzje / ESEJE Jakub Kornhauser

Recenzja Jakuba Kornhausera, towarzysząca premierze książki Głodni Iwony Bassy, wydanej w Biurze Literackim 1 maja 2023 roku.

WIĘCEJ

Bassa torpeda

recenzje / ESEJE Jakub Kornhauser

Impresja Jakuba Kornhausera na temat prozy Iwony Bassy, laureatki pierwszej edycji Połowu prozatorskiego.

WIĘCEJ