recenzje / IMPRESJE Pióro z celownikiem
Maciej Robert
Recenzja Macieja Roberta z książki Killer Andrija Lubki.
Jeden z tomów poezji Andrija Lubki nosi tytuł Terroryzm. Debiutancki zbiór opowiadań młodego ukraińskiego pisarza zatytułowany jest Killer. To nie przypadek. Twórczość Lubki jest bowiem zabójcza – w tym sensie, że nie ma w niej miejsca na kompromis. Jest jak celny strzał. A nawet, dla pewności, cała seria – bo Lubka nie zwykł brać jeńców. “Bo jestem killerem. To mi się podoba, jestem stworzony do takiej pracy. Niczego lepiej nie umiem robić, to praca niemonotonna, ciekawa, nieźle opłacana i – co najważniejsze – nie wymaga od ciebie, żebyś pracował od ósmej do szesnastej, siedząc w jakimś głupim biurze. Wszystko jest prostsze: zabiłeś – i jesteś wolny”.
Nie wszystko jest jednak tak proste, jak chciałby to zasugerować bohater tytułowego opowiadania. I całe szczęście, bo gdyby tak było, dostalibyśmy zamiast rasowej prozy serial sensacyjny na Polsacie. Wystarczy tylko spojrzeć i porównać. Są piękne kobiety? Są. Są morderstwa? Są. Nie ma tylko szybkich samochodów, ale akurat nie to robi różnicę, a specyficzny charakter morderców u Lubki. Są to bowiem zabójcy z zasadami, a raczej – podporządkowujący się (nawet nieświadomie) jednaj, naczelnej zasadzie, którą w opowiadaniu tytułowym wyłuszcza bohaterowi mentor spod budki z piwem. Co prawda przegrał swoje życie, ale zdobył wiedzę, którą pragnie się podzielić z młodszymi kolegami, którzy – nie wiedząc, czym to grozi – z zapałem rzucają się w wir cielesnych uciech. A przecież, jak mówi zamroczony alkoholem mędrzec – wszystko, co złe, pochodzi od kobiety. Ściślej biorąc – od tego, co kobieta ma między nogami. Od pochwy. “Strzeżcie się jej jak śmierci, to straszna siła. Wszystko na tym świecie robi się dla niej. Strzeżcie się jej!” – przestrzega. I ma rację. Wszak morderczy bohaterowie Lubki zabijają kobiety, zabijają dla kobiet, zabijają z powodu kobiet. Tyle tylko, że w ich wypadku nie działa prosty mechanizm seksualnego uzależnienia. Oni kobiety po prostu kochają. Marzą o nich, wyobrażają je sobie, idealizują, ubóstwiają, kochają. Bywają w swoim uczuciu szowinistyczni, ale przede wszystkim są – tak, tak – romantyczni. Na zabój.
I to właśnie miłość (tudzież seks) jest tu ważniejsza niż przemoc. Na jedenaście opowiadań (bez wyjątku miłosnych) tylko w dwóch pojawia się postać zabójcy. Miłość rozdaje tu karty, miłość gra tu rolę główną. I to miłość szczególna – ta pierwsza, młodzieńcza, trwająca jednak nierzadko (choćby i w marzeniach czy tęsknotach) aż do śmierci, wyidealizowana, symboliczna, jedyna. Czasem jest to nawet miłość nierealna, tajemnicza, z kobietami przychodzącymi w mroku i odchodzącymi we śnie. Po jej utracie można tylko – jak choćby bohater “Maleńkiej improwizacji na fortepian” zamknąć się w sobie, żyć wspomnieniami i czekać. Ale można też zabić. Zabić w sobie tę miłość, zabić w sobie tego mężczyznę, który przez moment odsłonił podbrzusze, i stać się ćmą barową, zgorzkniałym szowinistą, bezdusznym playboyem. Można też zabić tych, którzy stają na drodze szczęściu.
Aczkolwiek “zabić” jest w opowiadaniach Lubki tożsame z “upolować”, czy może nawet “zdobyć trofeum”. Wszak wszystkie opowiadania z Killera są w istocie kolekcją – kolekcją opowieści, kolekcją postaci prezentujących swoje (miłosne) historie. I niech nas nie zwiedzie autobiograficzny entourage tych tekstów (bohaterowie są często pisarzami o imieniu Andrij) – to zbiór upolowanych opowieści, upolowanych w życiu i w literaturze. W knajpie i w książkach. W wyobraźni.
Uważajcie na tego snajpera! Ma celny strzał. Tuż spod serca.
O AUTORZE
Maciej Robert
Urodzony w 1977 roku w Łodzi. Poeta, dziennikarz, krytyk literacki i filmowy. Laureat wielu ogólnopolskich konkursów literackich. Publikował m.in. w „Opcjach”, „Studium”, „Frazie”, „Tyglu Kultury”, „Ha!arcie”, „Toposie” i „Gazecie Wyborczej”. Jego wiersze były tłumaczone na język angielski, chorwacki i serbski. Stypendysta Ministra Kultury. Mieszka w Łodzi.
powiązania
Odsiecz 2006
dzwieki / WYDARZENIA Jacek Dehnel
Kacper Bartczak
Maciej Robert
Marek K. E. Baczewski
Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Marka K.E. Baczewskiego, Kacpra Bartczaka, Jacka Dehnela i Macieja Roberta podczas Portu Wrocław 2006.
WIĘCEJ
Zazdrościliśmy Polakom, kiedy spadł samolot
wywiady / O PISANIU Andrij Bondar
Maciej Robert
Rozmowa Macieja Roberta z Andrijem Bondarem, towarzysząca premierze książki Historie ważne i nieważne w przekładzie Bohdana Zadury, wydanej nakładem Biura Literackiego 26 maja 2011 roku, a w wersji elektronicznej 13 listopada 2017 roku.
WIĘCEJ
Bunt się nie starzeje
recenzje / ESEJE Maciej Robert
Recenzja Macieja Roberta z książki Być może należało mówić (1984-2012) Jacka Podsiadły.
WIĘCEJ
100 WIERSZY POLSKICH STOSOWNEJ DŁUGOŚCI. POCZĄTKI (mashup)
recenzje / KOMENTARZE Maciej Robert
Autorski komentarz do wiersza Macieja Roberta będącego poetycką wariacją na temat antologii 100 wierszy polskich stosownej długości w wyborze Artura Burszty, która ukazała się 23 marca 2015 roku nakładem Biura Literackiego.
WIĘCEJ
Poezja ręka w rękę z komiksem
recenzje / ESEJE Maciej Robert
Recenzja Macieja Roberta z książki Powrót barbarzyńców i nie.
WIĘCEJ
Dzwinka Matijasz: Powieść o ojczyźnie
recenzje / IMPRESJE Maciej Robert
Esej Macieja Roberta towarzyszący premierze książki Powieść o ojczyźnie Dzwinki Matijasz.
WIĘCEJ
Balla, czyli jak się wymykać
recenzje / ESEJE Maciej Robert
Recenzja Macieja Roberta z książki Świadek Vladimír Balli.
WIĘCEJ
Working Class Hero albo piąty członek The Beatles
recenzje / ESEJE Maciej Robert
Recenzja Macieja Roberta z książki Teraz będziemy spać, leżeć bez ruchu lub ubierzemy się na powrót Briana Pattena.
WIĘCEJ
Jak nie przeżyłem Legnicy? Jak przeżyłem Wrocław?
debaty / WYDARZENIA I INICJATYWY Maciej Robert
Głos Macieja Roberta w debacie “Z Fortu do Portu”.
WIĘCEJ
Poruszenie w leprozorium
debaty / ANKIETY I PODSUMOWANIA Maciej Robert
Głos Macieja Roberta w debacie “Być poetą dzisiaj”.
WIĘCEJ
Na zmianę warty trzeba poczekać
debaty / ANKIETY I PODSUMOWANIA Maciej Robert
Głos Macieja Roberta w debacie “Poeci na nowy wiek”.
WIĘCEJ
Debiut po trzydziestce
debaty / ANKIETY I PODSUMOWANIA Maciej Robert
Głos Macieja Roberta w debacie “Książka 2008”.
WIĘCEJ
O Wszystko
recenzje / NOTKI I OPINIE Karol Maliszewski
Maciej Melecki
Maciej Robert
Zbigniew Machej
Komentarze Karola Maliszewskiego, Macieja Meleckiego, Zbigniewa Macheja, Macieja Roberta.
WIĘCEJ
O Zebranych
recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało
Jakub Winiarski
Jerzy Jarniewicz
Justyna Sobolewska
Maciej Robert
Tomasz Majeran
Komentarze Jerzego Jarniewicza, Tomasza Majerana, Macieja Roberta, Justyny Sobolewskiej, Jakuba Winiarskiego, Agnieszki Wolny-Hamkało, Henryka Zbierskiego.
WIĘCEJ
O Antypodach
recenzje / NOTKI I OPINIE Grzegorz Jankowicz
Łukasz Jarosz
Maciej Robert
Maciej Woźniak
Marek K. E. Baczewski
Mariusz Grzebalski
Komentarze Mariusza Grzebalskiego, Grzegorza Jankowicza, Marka K. E. Baczewskiego, Macieja Roberta, Łukasza Jarosza, Grzegorza Wysockiego oraz Macieja Woźniaka do książki Antypody Sławomira Elsnera.
WIĘCEJ
O remoncie poranka
recenzje / NOTKI I OPINIE Maciej Robert
Piotr Kępiński
Piotr Matywiecki
Komentarze Piotra Matywieckiego, Macieja Roberta, Piotra Kępińskiego.
WIĘCEJ
O Czystej ziemi
recenzje / NOTKI I OPINIE Bartosz Sadulski
Justyna Sobolewska
Karol Maliszewski
Maciej Robert
Tomasz Fijałkowski
Komentarze Karola Maliszewskiego, Macieja Roberta, Justyny Sobolewskiej, Tomasza Fijałkowskiego, Bartosza Sadulskiego.
WIĘCEJ
O Somie
recenzje / Agnieszka Wolny-Hamkało
Artur Nowaczewski
Bohdan Zadura
Grzegorz Tomicki
Inga Iwasiów
Maciej Robert
Marcin Orliński
Mariusz Grzebalski
Piotr Kępiński
Komentarze Bohdana Zadury, Agnieszki Wolny-Hamkało, Ingi Iwasiów, Pawła Lekszyckiego, Mariusza Grzebalskiego, Macieja Roberta, Marcina Orlińskiego, Artura Nowaczewskiego, Grzegorza Tomickiego, Piotra Kępińskiego.
WIĘCEJ
Gdyby proces twórczego doskonalenia istniał, poeci byliby idealni
wywiady / O KSIĄŻCE Andrij Lubka
Rozmowa Darii Burej z Andrijem Lubką towarzysząca premierze książki Killer, wydanej nakładem Biura Literackiego 9 maja 2013 roku, a w wersji elektronicznej 30 października 2017 roku. Rozmowę przełożył Bohdan Zadura.
WIĘCEJ
Trzy tysiące sto osiemdziesiąt siedem historii z naszych pijatyk
recenzje / IMPRESJE Iwona Boruszkowska
Recenzja Iwony Boruszkowskiej książki Killer Andrija Lubki w tłumaczeniu Bohdana Zadury, która ukazała się w wersji elektronicznej nakładem Biura Literackiego 30 października 2017 roku.
WIĘCEJ
Killer (fragmenty)
dzwieki / RECYTACJE Andrij Lubka
Fragmenty prozy z tomu Killer, zarejestrowane podczas spotkania “Języki obce” na festiwalu Port Wrocław 2014.
WIĘCEJ
Eros i Tanatos spotykają się na Święcie Opowieści
recenzje / IMPRESJE Michał Mazur
Recenzja Michała Mazura z książki Killer Andrija Lubki, która ukazała się w portalu Wywrota.pl.
WIĘCEJ
O czym pisze, kiedy pisze miłości
recenzje / ESEJE Tymoteusz Milas
Recenzja Tymoteusza Milasa z książki Killer Andrija Lubki, która ukazała się 21 sierpnia 2014 roku na stronie Literatki.com.
WIĘCEJ
Miłość, seks, śmierć i nerwica natręctw
recenzje / IMPRESJE Aleksandra Bączek
Recenzja Aleksandry Bączek z książki Andrija Lubki Killer, która ukazała się na stronie lubimyczytac.pl.
WIĘCEJ
Koniak dla Czechowa
recenzje / ESEJE Paweł Kaczmarski
Recenzja Pawła Kaczmarskiego z książki Killer Andrija Lubki.
WIĘCEJ
Killer: maleńka improwizacja na klawiaturze albo próba niemal autorskiego posłowia
recenzje / KOMENTARZE Andrij Lubka
Komentarz Andrija Lubki do książki Killer.
WIĘCEJ