recenzje / NOTKI I OPINIE

Trzy opinie o książce Pernambuco

Zofia Bałdyga

Komentarze Libora Staněka i Radima Kopáča oraz fragment laudacji komisji nagrody Litera, w opracowaniu Zofii Bałdygi, towarzyszące wydaniu książki Pernambuco, w tłumaczeniu Leszka Engelkinga, która ukazała się w Biurze Literackim 25 stycznia 2021 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Wernisch to trochę taki poetycki „kameleon”. Jego autorska dykcja przeszła w poetycki wielogłos, w którym nie mamy pewności, co jest oryginalną twórczością autorską, co parafrazą, a co przekładem. (…) W tomie Pernambuco pisarz po raz kolejny prowadzi grę z czytelnikiem, chętnie mistyfikuje, sprowadza na fałszywy trop. Okrętuje go na statek, którego kapitan sam nie wie, dokąd dopłynie. Jedno jest jednak pewne. Jego rejs zostanie uwieczniony w tysiącu form, przy czym żadne z nich nie będą identyczne. Poprzez takie łączenie rzeczywistego i nierzeczywistego Wernisch w żaden sposób nie zdradza czytelnika. Wręcz przeciwnie, zaprasza go do nowej formy świata poetyckiego, którego styl jest niezastąpiony na współczesnym czeskim polu literackim. To magiczne środowisko, w którym „wszystko nie znaczy nic, a nic to wszystko”.

Libor Staněk [1]


Mimo dwóch obfitości środków wyrazu teksty Wernischa mają jasny wspólny mianownik. Niezależnie od tego, czy pisze dłuższe, prozaizujące fragmenty, czy wyciąga z rękawa zenowe miniatury; czy z zachwytem obserwuje niepozorne ruchy małych ludzi późnego renesansu, czy też obserwuje zdecydowane kroki odkrywców nowych lądów, którzy jakby żywcem wyszli ze stron Miliona Marco Polo; niezależnie od tego, czy inspiruje się tradycją dada, ekspresjonizmem, czy też późniejszą awangardą – zawsze wychodzą z tego fundamentalne napięcia między groteską i melancholią, komedią i tragedią, powagą i parodią, snem i rzeczywistością. A więc model romantyczny: ja przeciwko światu.

Radim Kopáč [2]


Tom Pernambuco nie jest wyłącznie potwierdzeniem tego, co Ivan Wernisch już tyle razy napisał i co osiągnął. Znajomy, nostalgiczny świat minionego, świat fanfarońskich opowieści i banalnych wycinków pełen jest coraz wyraźniejszej tęsknoty, gęstniejącej ironii oraz, przede wszystkim, niepewności egzystencjalno-bilansowej. Poeta coraz mocniej mierzy się z przeszłością: jakby w dwunastu częściach książki obserwował czas, kołowrót roku (lat), z którego nie można uciec – chyba że w śmierć. To właśnie te powracające motywy wpuszczają do książki – w połączeniu z groteską i dumnymi, poważnymi twierdzeniami – coraz bardziej wyczuwalne wątpliwości dotyczące siebie i świata. Pozostają przebłyski szwankującej już powoli pamięci, którym mimo wszystko dane jest dopłynąć do pogodzonego rozrachunku, do oczyszczającego finału tomu.

Laudacja komisji nagrody Litera [3]


Źródła:
[1] http://www.iliteratura.cz/Clanek/40315/wernisch-ivan-pernambuco
[2] https://www.lidovky.cz/kultura/recenze-pernambuco-ivana-wernische-takhle-se-spravne-mete-tak.A180601_111217_ln_kultura_jto
[3] https://magnesia-litera.cz/kniha/pernambuco/

 

belka_2

O AUTORZE

Zofia Bałdyga

Urodzona w 1987 roku. Poetka i tłumaczka najnowszej poezji czeskiej i słowackiej. Autorka książek poetyckich Passe-partout (Warszawa 2005), Współgłoski (Nowa Ruda 2010), Kto kupi tak małe kraje (Warszawa 2017) oraz Klimat kontynentalny (Poznań 2021). Absolwentka Instytutu Slawistyki Zachodniej i Południowej UW. Autorka antologii poezji kobiet Sąsiadki. 10 poetek czeskich (2020) oraz Sąsiadki. 10 poetek słowackich (2022). Za działalność translatorską uhonorowana Nagrodą „Literatury na Świecie” w kategorii „Młoda twarz” (2021). Mieszka w Pradze.

powiązania

Rozmowy na koniec: odcinek 24 Zofia Bałdyga, Olga Niziołek, Aleksandra Wojtaszek

nagrania / TransPort Literacki Aleksandra Wojtaszek Antonina Tosiek Jakub Skurtys Olga Niziołek Resina Zofia Bałdyga

Dwudziesty czwarty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 28. Muzyka Resina.

WIĘCEJ

Niepokój nie pozwala mi zamknąć oczu na rzeczywistość

wywiady / O KSIĄŻCE Jan Škrob Zofia Bałdyga

Rozmowa Zofii Bałdygi z Janem Škrobem, towarzysząca premierze książki Real Jana Škroba w tłumaczeniu Zofii Bałdygi, wydanej w Biurze Literackim 3 kwietnia 2023 roku.

WIĘCEJ

Real (2)

utwory / zapowiedzi książek Jan Škrob Zofia Bałdyga

Fragmenty zapowiadające książkę Real Jana Škroba w tłumaczeniu Zofii Bałdygi, która ukaże się w Biurze Literackim 3 kwietnia 2023 roku.

WIĘCEJ

Real (1)

utwory / zapowiedzi książek Jan Škrob Zofia Bałdyga

Fragmenty zapowiadające książkę Real Jana Škroba w tłumaczeniu Zofii Bałdygi, która ukaże się w Biurze Literackim 17 kwietnia 2023 roku.

WIĘCEJ

Łączenie końca z początkiem

wywiady / O KSIĄŻCE Ivan Wernisch Zofia Bałdyga

Wypowiedzi Ivana Wernischa w opracowaniu Zofii Bałdygi, towarzyszące wydaniu książki Pernambuco, w tłumaczeniu Leszka Engelkinga, która ukazała się w Biurze Literackim 25 stycznia 2021 roku.

WIĘCEJ

Wiersze z tomu “Hemisféry”

utwory / premiery w sieci Kamil Bouška Zofia Bałdyga

Premierowy zestaw wierszy Kamila Bouški z tomu Hemisféry, w przekładzie Zofii Bałdygi. Prezentacja w ramach projektu „Tłumaczenia na język polski 2018”.

WIĘCEJ

Pchli teatrzyk, teatr cieni, teatr marionetek

recenzje / ESEJE Leszek Engelking

Szkic Leszka Engelkinga, towarzyszący wydaniu książki Pernambuco, w tłumaczeniu Leszka Engelkinga, która ukazała się w Biurze Literackim 25 stycznia 2021 roku.

WIĘCEJ

Łączenie końca z początkiem

wywiady / O KSIĄŻCE Ivan Wernisch Zofia Bałdyga

Wypowiedzi Ivana Wernischa w opracowaniu Zofii Bałdygi, towarzyszące wydaniu książki Pernambuco, w tłumaczeniu Leszka Engelkinga, która ukazała się w Biurze Literackim 25 stycznia 2021 roku.

WIĘCEJ

Pernambuco (2)

utwory / zapowiedzi książek Ivan Wernisch Leszek Engelking

Fragment zapowiadający książkę Ivana Wernischa Pernambuco, w tłumaczeniu Leszka Engelkinga, która ukaże się w Biurze Literackim 25 stycznia 2021 roku.

WIĘCEJ

Pernambuco

utwory / zapowiedzi książek Ivan Wernisch Leszek Engelking

Fragment zapowiadający książkę Ivana Wernischa Pernambuco, w tłumaczeniu Leszka Engelkinga, która ukaże się w Biurze Literackim 25 stycznia 2021 roku.

WIĘCEJ