Aleš ŠTEGER: Księga rzeczy
4 lipca w Biurze Literackim ukazuje się Księga rzeczy Aleša Štegera w tłumaczeniu Miłosza Biedrzyckiego. To pierwsza z trzech poetyckich propozycji publikowanych w tym roku w serii Nowy europejski kanon literacki. Kolejne to: kobalt Claudiu Komartina i Statua wolności Mai Urban.
4 lipca w Biurze Literackim ukazuje się Księga rzeczy Aleša Štegera w tłumaczeniu Miłosza Biedrzyckiego. To pierwsza z trzech poetyckich propozycji publikowanych w tym roku w serii Nowy europejski kanon literacki. Kolejne to: kobalt Claudiu Komartina i Statua wolności Mai Urban. Autorzy będą gośćmi festiwalu TransPort Literacki 27 w Kołobrzegu we wrześniu tego roku. Nowy europejski kanon literacki to wyjątkowa seria przekładów przygotowywana we współpracy z zagranicznymi wydawcami. 21 książek, 21 autorów z 21 krajów na XXI wiek. W tym roku poznamy pierwszą siódemkę – trzy książki prozatorskie, trzy poetyckie i jedną propozycję przeznaczoną dla dzieci.
Księga rzeczy to precyzyjnie skomponowany tom składający się z 50 wierszy skoncentrowanych na przedmiotach i próbie ich uchwycenia z nieantropocentrycznej perspektywy. Kwestionują one zasadność podstawowych opozycji binarnych oraz schematyczność codziennej percepcji, otwierają na nowe znaczenia i odmienne formy postrzegania rzeczywistości. Ciemny, mocny wydźwięk emocjonalny kontrastuje tu z humorem, autoironią, wykorzystaniem gier językowych. To książka, która jest doświadczeniem, przesuwa perspektywę patrzenia na codzienność. Przedmioty stają się głównymi bohaterami wierszy, a znaczenia wokół nich rozszerzają się i zabarwiają emocjonalnie.
Rafał Wawrzyńczyk w recenzji zatytułowanej Martwa natura ze spienionym mydłem podkreśla barokowe powinowactwa tej książki i zauważa, że poezja ta jest: „Nastrojona na dość wysoki ton, zarzucająca sieci na naprawdę głębokich wodach, łapie balans dzięki laserowej precyzji oryginalnych porównań, intruzjom dowcipu i swoistemu przywiązaniu do scenariuszy codziennego życia. Znajdą w niej coś dla siebie poławiacze ‘dobrych wierszy’ i koneserzy rozwiniętych, źródłowych stylistyk, nie wspominając o badaczkach mikoryzy poezji polskiej i słoweńskiej”. Zwraca również uwagę, że „tom słoweńskiego autora wyróżniają żelazna rama formalna oraz ciemny koloryt”.
W fascynującej rozmowie z Miłoszem Biedrzyckim przygotowanej z okazji premiery książki Aleš Šteger stwierdza: „Wiersze w Księdze rzeczy ułożone są siedem razy według tego samego wzorca. Podobnie jak w Księdze Rodzaju wędrujemy od wody i lądów, poprzez przedmioty i rośliny, do zwierząt. Z tym wszystkim skonfrontowany jest wiersz A jako symboliczny odwrót, śmierć nowoczesnego autora i współczesnego człowieka, z jego zapatrzeniem w siebie i pozorną samowystarczalnością. (…) Pisaniu Księgi rzeczy towarzyszył wewnętrzny bunt przeciwko stawianiu człowieka w centrum świata”.
Aleš Šteger to słoweński poeta, pisarz, tłumacz, redaktor i krytyk literacki, a także dyrektor artystyczny wydarzeń literackich i wydawca. Jego twórczość tłumaczy się i publikuje na całym świecie, autor jest zdobywcą licznych stypendiów literackich i nagród, takich jak: międzynarodowa nagroda poetycka Književno žezlo, Best Translated Book Award (USA, 2011), American Association of Teachers of Slavic and East European Languages (USA, 2011), Horst Bienek Prize. Przekładał między innymi Pabla Nerudę, Ingeborg Bachmann i Cesara Vallejo. Od 2021 roku jest jurorem Griffin Poetry Prize.
Księgę rzeczy przełożył Miłosz Biedrzycki – uznany polski poeta i tłumacz, zaliczany do pokolenia brulionu. Z wykształcenia inżynier geofizyk. Autor dziewięciu tomów wierszy (najnowszy to Porumb z 2013 roku) oraz licznych przekładów, między innymi Tomaža Šalamuna, Uroša Zupana, Jorie Graham i Katji Gorečan. Jego utwory literackie były publikowane w Słowenii i USA. Nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia i Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius oraz zdobywca wraz z Katariną Šalamun-Biedrzycką Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za przekład wierszy Uroša Zupana. Publikuje również pod pseudonimem MLB.
