Tymoteusz KARPOWICZ: Zmyślony człowiek

23/06/2020 premiery

W nowej serii Biura Literackiego „25}25”, dokładnie w piętnastą rocznicę śmierci Tymoteusza Karpowicza, ukazał się wybór wierszy wybitnego poety pod tytułem Zmyślony człowiek, przygotowany przez Joannę Roszak. To kolejna po tomach Tadeusza Różewicza, Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego oraz Rafała Wojaczka książka autora, który odegrał ważną rolę w historii wydawnictwa oraz festiwalu Stacja Literatura, obchodzących właśnie dwudziestopięciolecie. 

 

BL_Info_2020.06.23_Tymoteusz_KARPOWICZ_Zmyslony_czlowiek__www_top

 

W nowej serii Biura Literackiego „25}25”, w piętnastą rocznicę śmierci Tymoteusza Karpowicza, ukazał się wybór wierszy wybitnego poety pod tytułem Zmyślony człowiek, przygotowany przez Joannę Roszak. To kolejna po tomach Tadeusza Różewicza, Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego oraz Rafała Wojaczka książka autora, który odegrał ważną rolę w historii wydawnictwa oraz festiwalu Stacja Literatura, obchodzących właśnie dwudziestopięciolecie.

 

Przywykliśmy do tego, że w ostatnich książkach Karpowicza wiersze rozbiegają się w różnych kierunkach, wypuszczają pędy, splątują korzeniami z innymi utworami. Joanna Roszak proponuje zupełnie nowe spojrzenie: nie na kłącza twórczości, lecz na koronę wierszowego drzewa. Przypomina najbardziej znane wiersze poety, ale też wybiera te, które prawdziwie oddychają lasem, a otwarte nim, otwierają czytających na nieznane doświadczenia.

 

Owe drzewne utwory pozwalają zobaczyć w tej poezji (niesłusznie zapomnianej i uważanej za trudną) wartość, której dotąd nie dostrzegano – udzielanie lekcji medytacji i spokoju. W posłowiu do książki Joanna Roszak zdradza najważniejsze słowa-klucze książki: „hasła: las, drzewa, oddech, odosobnienie, ustronie po podróży (seclusion after a journey), poświęcenie, oczyszczenie, ogień, midsummer (środek lata, noc świętojańska), życie, dusza, zieleń, milczenie, wegetacja, powietrze oraz wiatr”.

 

W rozmowie w biBLiotece, autorka wyboru dodaje: „Las często sygnalizował w jego twórczości aluzję, gąszcz intertekstualności, żywioł poezji. Czytał go, będąc spadkobiercą Przybosia, autora wiersza „W głąb las”, i Bolesława Leśmiana („Więc las pokochaj! Nic nie ma prócz lasu!”)”. „Poezja Karpowicza długo kojarzyła mi się z konwulsją, histerią słowną, sytuowałam ją daleko poza jasnością. Te wiersze ze mną nie zostały. Chciałam więc dać czytelniczkom i czytelnikom książki mojego najbliższego Karpowicza”.

 

Tymoteusz Karpowicz był poetą, prozaikiem, dramatopisarzem, tłumaczem i krytykiem literackim. Pracował jako asystent na Uniwersytecie Wrocławskim. Należał do redakcji m.in. „Nowych Sygnałów” i „Odry”. W 1973 roku wyjechał na stałe z Polski do Stanów Zjednoczonych, a w 1978 roku objął stanowisko profesora na uniwersytecie stanu Illinois w Chicago. Zmarł w 2005 roku w Oak Park. Pochowany został na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu.

 

Jeszcze za życia autor przyjął zaproszenie do wydania dzieł zebranych w Biurze Literackim. Już kilka miesięcy po śmierci ukazała się książka Mówi Karpowicz autorstwa Mirosława Spychalskiego i Jarosława Szody, będąca zapisem wypowiedzi poety udzielonych przy okazji filmu o nim, jaki powstał w 1993 roku. Podczas Portu Literackiego w 2006 roku odbyły się konferencja poświęcona twórczości autora i szereg wydarzeń towarzyszących.

 

Pod redakcją Joanny Mueller, Kuby Mikurdy i Bartosza Małczyńskiego wydany został zbiór Podziemne wniebowstąpienie z 24 szkicami, m.in.: Edwarda Balcerzana, Stanisława Barańczaka, Zbigniewa Bieńkowskiego, Katarzyny Czeczot, Andrzeja Falkiewicza, Michała Głowińskiego, Jacka Gutorowa, Bogusława Kierca, Katarzyny Krasoń, Agaty Kuli, Erazma Kuźmy, Jana Józefa Lipskiego, Jacka Łukasiewicza, Jakuba Momro, Ryszarda Nycza i Joanny Roszak.

 

Kolejną pozycją Biura Literackiego był wydany rok później tom Małe cienie wielkich czarnoksiężników. Zarejestrowane w paśmie cyfr od 797 do 7777. Książka zainaugurowała serię „Poezje”, w której teraz ukaże się Zmyślony człowiek. W 2010 roku został wydany zbiór W cztery strony naraz. Portrety Karpowicza przygotowany przez Joannę Roszak. Autorka podąża w nim śladami Karpowicza, rozmawia z przyjaciółmi i znajomymi w Chicago, Nowym Jorku oraz w Polsce.

 

W 2011 roku wydane zostały dwie rozmowy (Oak Park – Puszczykowo – Oak Park) – świadectwo przyjaźni, a także wzajemnej intelektualnej i literackiej fascynacji Karpowicza oraz Andrzeja Falkiewicza i Krystyny Miłobędzkiej. W rocznicę 90. urodzin autora – 15 grudnia 2011 roku – ukazał się pierwszy tom jego dzieł zebranych. Do 2015 roku Biuro Literackie wydało łącznie sześć obszernych tomów z wierszami oraz dramatami, słuchowiskami i adaptacjami teatralnymi Karpowicza.

inne wiadomości z kategorii
teksty i materiały o książce w bibliotece
  • ESEJE Lekcje lasu w poezji Tymoteusza Karpowicza Szkic Joanny Roszak towarzyszący wydaniu książki Tymoteusza Karpowicza Zmyślony człowiek, w opracowaniu Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 24 czerwca 2020 roku. więcej
  • KOMENTARZE Czym jest poezja? Komentarz Tymoteusza Karpowicza, przytoczony w związku z wydaniem książki Tymoteusza Karpowicza Zmyślony człowiek, w opracowaniu Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 24 czerwca 2020 roku. więcej
  • POEZJE Zmyślony człowiek Fragment książki Tymoteusza Karpowicza Zmyślony człowiek, w opracowaniu Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 24 czerwca 2020 roku, a w wersji elektronicznej 5 lipca 2021 roku. więcej