wywiady / O KSIĄŻCE

Co widzi, czym żyje, co kocha i traci

Artur Burszta

Joanna Roszak

Rozmowa Artura Burszty z Joanną Roszak, towarzysząca wydaniu książki Tymoteusza Karpowicza Zmyślony człowiek, w opracowaniu Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 24 czerwca 2020 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Artur Burszta: Jak dowiedziałaś się o śmierci Karpowicza? To było dokładnie piętnaście lat temu.   

Joanna Roszak: Ciekawe, że o to pytasz, bo doskonale pamiętam okoliczności. Koniec czerwca 2005 roku. Były to czasy telefonów komórkowych sporych gabarytów. I na taki właśnie aparat dostałam smsa: „Zmarł Tymoteusz Karpowicz”. Jestem mistrzynią w traceniu listy kontaktów. A może tamtej osoby nigdy nie zapisałam w książce adresowej. Nie wiedziałam, kto nadał tę wiadomość. Ale miałam wrażenie, że sobie ze mnie kpi, tanio żartuje, bo następnego dnia z rana zdawałam na studia doktoranckie i omawiałam projekt pracy Synteza mowy Tymoteusza Karpowicza. A przecież kilka tygodni wcześniej wysłałam do Oak Park pod Chicago list do autora Odwróconego światła i tak liczyłam na odpowiedź. A przecież przygotowałam już na egzamin prezentację, w której mowa o nim w czasie teraźniejszym. W dużej mierze uczyłam się pisać na tej pracy. Dziś pewnie niewiele bym z niej zostawiła. Ale wtedy Karpowicz był dla mnie niesłusznie odtrąconym, zapomnianym poetą i tak bardzo chciałam odwrócić ten brak światła. Szybko się okazało, że w tym samym czasie podobnie pomyślało kilka innych osób z naszych roczników. Niebawem odbyła się sesja, w Biurze Literackim ukazała się po niej książka Podziemne wniebowstąpieniepod redakcją Joanny Mueller, Bartka Małczyńskiego i Kuby Mikurdy. Ale gdy dowiedziałam się o śmierci Karpowicza, pomyślałam: spóźniłam się. Kilkanaście dni później jechałam autostopem na pogrzeb do Wrocławia. Twórczość Karpowicza jeszcze długo funkcjonowała jako elipsa, jako procent od całości. Dość powiedzieć, że z Janem Stolarczykiem pracujemy właśnie nad drugim tomem jego esejów, który pomieści sporo niepublikowanych tekstów, ale i Poezję niemożliwą ‒ rozprawę o Leśmianie. A Ciebie jak ta wiadomość zastała?

Przed śmiercią Tymka prowadziłem dość intensywne działania, które miały doprowadzić do edycji jego dzieł zebranych w Biurze Literackim. Przekonywałem władze Wrocławia, by wysłać do Chicago Tomka Majerana, który był już wcześniej u Karpowicza. Miał na miejscu wraz z autorem podjąć wstępne prace nad uporządkowaniem archiwum. Na początku czerwca dostałem poprzez Andrzeja Falkiewicza odpowiedź, że Tymek się zgadza – i na Tomka, i na dzieła. Zacząłem wdrażać plan w życie. Do dziś pamiętam pytanie Rafała Dutkiewicza: „Czy ten Karpowicz faktycznie jest tak wielkim pisarzem”. A potem nagle po paru dniach zadzwoniła Krystyna Miłobędzka i mówi „Tymka nie ma”. Pytam: „Jak to nie ma?”. „Zmarł” – odpowiedziała Pani Krystyna, która także była zaangażowania we wszystkie te działania. Pierwsze, co zrobiłem, to zadzwoniłem do Jarka Brody – ówczesnego dyrektora wydziału kultury. Powiedziałem, że Karpowicz nie żyje. I dodałem, że moim zdaniem powinien podjąć działania, aby pochówek miał miejsce we Wrocławiu. No i oczywiście umieściłem informację na naszych stronach i zawiadomiłem prasę.       

Też wtedy pomyślałem, że się spóźniłem. Dlatego tak szybko podjęte zostały w Biurze kolejne kroki. Wspomnianą przez Ciebie książkę poprzedziła publikacja Mówi Karpowicz Jarka Szody i Mirka Spychalskiego. Potem były Cienie, które zainaugurowały nową serię „Poezje”, i w końcu Twoja książka rozmów o Karpowiczu.

A jak Ty trafiłaś na Karpowicza? Skąd wzięła się ta fascynacja jego twórczością?         

Jednym z miejsc, które studentki i, mniej liczni, studenci polonistyki w Poznaniu odwiedzali najczęściej – prócz rozlicznych knajp, o których myślę z równym sentymentem – była księgarnia Arsenał na Starym Rynku. W niej kupiłam za kilka złotych przecenione Słoje zadrzewne. Przejrzałam tom, tomiszcze właściwie, jeszcze w księgarni i pomyślałam sobie, że skoro jestem tak wstrząśnięta (może bardziej faktem, że niewiele o autorze tych i takich wierszy wiedziałam aniżeli samymi tekstami), mając w dłoniach wydany tom żyjącego poety, to doprawdy trudno nazwać, co musiał czuć Zenon Przesmycki ps. Miriam – odkrywca, popularyzator i wydawca Norwida podczas spotkania z wierszami. Lingwiści dokonali zresztą kolejnego, zbiorowego „skrętu w polskiej poezji”, który zapowiedział Norwid. Urzekł mnie rozmach kupionego tomu. Zbiory poetyckie potrafią być przebogate z trzydziestoma wierszami między okładkami. Karpowicz złożył setki stron. Wierszy wybranych, ale to nie miało wielkiego znaczenia. I rodzaj podziwu dla jego planu totalnego został mi do dziś. A także dla potrzeby odczucia przez autora jedności tych tekstów, a siebie jako pierwszego poety. Pewnie dlatego tak często powtarzał zdanie Rainera Marii Rilkego z „Listów do młodego poety” – usiłował powiedzieć, jakby był pierwszym człowiekiem: co widzi, czym żyje, co kocha i traci.

Kupiłaś za kilka złotych jedną z największych przygód swojego życia. Bilet, który stał się jak dożywotni karnet wstępu na wszystkie występy ulubionego artysty.

Przypis – wtedy ulubionego. Później ważnego, bo – czasami pokrętnie – doprowadził mnie do prawdziwie ważnych twórców z mojego dziś.  Ale jak u Roberta Frosta: pewnie wszystko wzięło się z tego, że to jego wybrałam.

W 2010 roku przygotowałaś dla Biura Literackiego zbiór W cztery strony naraz. Portrety Karpowicza.

I to rzeczywiście była przygoda. Podążałam śladami poety najpierw pod Wilno do Zielonej, gdzie się urodził. Później, niewiele myśląc, złożyłam grant na wyjazd do Chicago i Nowego Jorku, by móc porozmawiać z tamtejszymi jego przyjaciółmi i znajomymi, pozyskać materiały, zdjęcia, dokumenty. A jako że grant – ku swojemu niekłamanemu zdziwieniu – dostałam, poleciałam. I to było przeżycie, nie tylko z powodu Karpowicza: długich i miłych godzin w Bibliotece Polskiej w Chicago, gdzie niegdyś pracowała jego żona, przytulania się do jej ulubionego drzewa, siedzenia na schodach ich byłego domu, kawy u jego ucznia i przyjaciela prof. Franka Kujawinskiego, kupna książek, między innymi tamtejszego poety Carla Sandburga, autora bez wątpienia ulubionej przez Karpowicza definicji poezji („To dziennik zwierząt morskich, które żyją na ziemi, a chciałyby latać”). Ale – wiadomo – New York, New York, rollercoaster. Nagrałam tam rozmowę z Anną Frajlich. Spotkałyśmy się w Museum of Modern Art, gdzie pokazała mi listy od Karpowicza, także akapit, gdzie peryfrazował poezję jako tę „która nim tak strasznie pomiata”. Z prof. Bożeną Nowicką McLees spotkałyśmy się już wcześniej, w Tatrach, gdy przyleciała na wakacje z Chicago. Była niezastąpioną przewodniczką po korytarzach wydziału Uniwersytetu of Illinois, gdzie Karpowicz pracował.

Osób z którymi rozmawiałaś było znacznie więcej.

Każde z tych spotkań, rzadziej wymian listów, żywo pamiętam: z Krystyną Miłobędzką i Andrzejem Falkiewiczem w Puszczykowie, z Bogusławą Latawiec i prof. Edwardem Balcerzanem, z Janem Stolarczykiem (niedawno znalazłam fotografię, na której wspina się na jabłoń we wrocławskim ogrodzie Karpowiczów i podaje mi owoce), ze Stanem Borysem, Kazimierzem Braunem, Czesławem Karkowskim, Bogusławem Kiercem, Bohdanem Rubchakiem, Ryszardem Sawickim, Mirosławem Spychalskim, Tamarą Trojanowską, Krystyną Budniewską, Zofią Bukowską, Zygmuntem Dyrkaczem, Izabelą Filipiak, Arturem Grabowskim, Marianem Grześczakiem, Małgorzatą Kot, Stanisławem Srokowskim, Piotrem Śliwińskim, Tomaszem Tabako, Marią Zakrzewską…

Pamiętam, że w kilku recenzjach, które towarzyszyły premierze książki, jaka ukazała się dokładnie w piątą rocznicę śmierci Tymka, pisano o jego „uwodzicielskiej sile”, a obraz, jaki wyłaniał się po lekturze tych rozmów, był „chropowaty, dyskusyjny, nierówny, rozpęknięty i zgrzytliwy”. Czy takiego Karpowicza spodziewałaś się poznać, gdy zaczynałaś te rozmowy?

U początku miałam w głowie tych kilka opowieści i mitów, które skrzętnie pielęgnował na własny temat – różne wersje historii o tym, jak stracił rękę, ukuwanie życia w paradygmacie norwidowskim, poświęcenie przy chorującej i umierającej żonie, jego własna choroba. Byłam wtedy o wiele młodsza, robiło to na mnie większe wrażenie. Dziś wiem, że nie był to żaden poetycki ryt, ale zwyczajnie okrutne koleje losu. Nie mieli dzieci, bo on nie chciał. Maria Karpowicz porzuciła wszystko, co kochała, nie przestała tęsknić za uczeniem polskiego, i pojechała za nim. Raczej dopiero po latach spoglądam więc na Karpowicza jako człowieka inaczej niż bezpośrednio po zebraniu tego chropowatego wielogłosu.

Nie korci Cię, żeby napisać kiedyś biografię Karpowicza? Gdyby Biuro było we Wrocławiu nawet coś takiego Ci proponowałem. Chętnie bym wrócił do tego pomysłu. Pytanie tylko, czy udałoby się nam znaleźć partnerów, którzy uznaliby taki projekt za warty wsparcia? Nawet w najlepszych wrocławskich czasach ówczesne władze nie były taką książką zainteresowane.

Uleciał mi z głowy ten pomysł. Sama taką książkę chętnie bym przeczytała. Ale z werwą napisałabym chyba tylko fragmenty chicagowskie – więc raczej zur Sache niż zur Person. Jak wyglądały uniwersyteckie zajęcia i tamtejsze spotkania Karpowicza? Ile wniósł do slawistyki w Stanach? Jak toczyły się spotkania w środowisku „2B”? Jak tłumaczenie Norwida? Książki albo rozdziału o polonistyce w Chicago – nie odmówię. Chyba jeszcze nie odsapnęłam po biografii Józefa Rotblata, ponadto: trudno będzie już w ten sposób zżyć się z następnym bohaterem, tego bohatera od pierwszego wejrzenia już znalazłam. A pisanie biografii – pożyczam to porównanie od Agama Zagajewskiego – to naprawdę zadanie dla długodystansowca.

Od zawsze męczy mnie pytanie, dlaczego Karpowicz zdecydował się na ucieczkę z Wrocławia. Gdy mógł już wrócić do Polski, nie zdecydował się na powrót tutaj. Swój dom na Krzykach odwiedził ledwie kilka razy. Mam z tym miastem swoje dobre wspomnienia, ale doświadczyłem tutaj od różnych ludzi wielu przykrości. Znam kilka osób, które miały podobne przeżycia. Gdyby Tymek tutaj wrócił w latach 90.,  pewnie jego twórczość mogłaby być wówczas inaczej czytana, a autor jeszcze za życia znowu byłby doceniony, tak jak na to od zawsze zasługiwał.

Nie jestem pewna. Miał życie w Chicago, współpracowników, środowisko, dom, książki, wsparcie, pewnie jednak lepsze widoki na pomoc medyczną, cokolwiek pewnego. Ponadto może Wrocław to jednak nie Kraków, może był wtedy za mały na dwóch tej rangi poetów: Różewicza i Karpowicza? To już za wiele na metr kwadratowy. I Karpowicz, zdaje się, to przeczuwał. I wreszcie: Słoje zadrzewne ukazują się w 1999 roku – poecie brakuje dwóch lat do osiemdziesiątki. Wiadomo, co się mówi o starych drzewach.

 Skoro drzewa to porozmawiajmy o Zmyślonym człowieku.

Poezja Karpowicza długo kojarzyła mi się z konwulsją, histerią słowną, sytuowałam ją daleko poza jasnością. Te wiersze ze mną nie zostały. Chciałam więc dać czytelniczkom i czytelnikom książki mojego najbliższego Karpowicza.

Czy jakiś wpływ na Twoje prace miał początek pandemii? 

Na pewno tak. Wokół dużo niepokoju, akurat zamknięte były lasy, wychodziłam biegać późnym wieczorem, czułam się odcięta od wszystkiego, co daje mi siłę – od lasu, od ludzi, od spotkań. Została tylko poezja. Poezja i seriale; choć na początku i one nie, bo nie miałam stałego łącza. Więc naprawdę: poezja i więcej nic.

Pomogły Ci też fiszki, rękopisy i dokumenty Karpowicza. 

Miałam na biurku wykonane przez Tymoteusza Karpowicza w Chicago już pożółkłe kserokopie stron z książki Richarda Cavendisha Man, Myth and Magic: The Illustrated Encyclopedia of Mythology, Religion and the Unknown. I zauważyłam, że interesowały go między innymi hasła: las, drzewa, oddech, odosobnienie, zieleń, milczenie, wegetacja, powietrze oraz wiatr.

I one stały się dla Ciebie kluczem do wyboru wierszy.

Las często sygnalizował w jego twórczości aluzję, gąszcz intertekstualności, żywioł poezji. Czytał go, będąc spadkobiercą Przybosia, autora wiersza „W głąb las”, i Bolesława Leśmiana („Więc las pokochaj! Nic nie ma prócz lasu!”). Jeden podzbiór tworzą zatem wiersze oddychające lasem, wiersze drzewne, należące do nurtu uważnościowego, medytacyjnego  jego twórczości, mniej wyraźnego niż ów oparty na polimorficzności, labiryntowatości, zbadany tak skrupulatnie przez Bartosza Małczyńskiego, ów bliski fizjologiczności, interesujący niegdyś Joannę Mueller, związany z cyklicznością fraz i jednocześnie niepowtarzalnością, który opisała Magdalena Kokoszka, a wreszcie z zamachem na totalność, kabalistyczność, genezyjskość, któremu dwie imponujące książki poświęcił Władysław Włoch.

Są też kanoniczne dla Karpowicza wiersze. 

Zaproponowałam „lekcję ciszy”, która dał tytuł Dedeciusowej antologii polskiej poezji. Jest też „rozkład jazdy”, „księga eklesiastesa”, „non omnis moriar”, „sen”.

Jestem pewien, że ten wybór odniesie sukces. Co najmniej taki, jak Credo Tadeusza Różewicza w wyborze Jana Stolarczyka i Prawdziwe życia bohatera Rafała Wojaczka opracowane przez Bogusława Kierca. Teraz, gdy opublikowane zostały już wszystkie tomy dzieł zebranych z wierszami autora, pozostają nam nowe odczytania i nowe wybory. Mimo tego wszystkiego, co udało się przez te piętnaście lat zrobić dla twórczości Karpowicza, wciąż trzeba dla jego poezji zdobywać nowych czytelników. Festiwal Biura Literackiego znowu ma nową publiczność, taka odnowa następuje co kilka lat. Czy Karpowicz może zainteresować i to pokolenie autorów oraz czytelników? 

Jakaś część z tej magicznej stałej Enzensbergera 1354 na pewno przylgnie do Karpowicza. Jan Stolarczyk odnalazł niedawno kilka jego niepublikowanych dotąd wierszy, ukazują się jego eseje, przywracamy Poezję niemożliwą, powstają prace lokujące go w nowych kontekstach, pojawiają się – czasem jako sezonowe mody, czasem osadzające się na długo – nowe kategorie opisu poezji w ogóle. Nie martwię się o czytelników Karpowicza. Zawsze jakaś dziesiątka szalonych – nawiązuję do Peipera – mu przybędzie.

 Oby tak było! Dziękuję Ci za książkę, za wszystko, co dla Karpowicza robisz od lat i za tę rozmowę. 

O AUTORACH

Artur Burszta

Menadżer kultury. Redaktor naczelny i właściciel Biura Literackiego. Wydawca blisko tysiąca książek, w tym m.in. utworów Tymoteusza Karpowicza, Krystyny Miłobędzkiej, Tadeusza Różewicza i Rafała Wojaczka, a także Boba Dylana, Nicka Cave'a i Patti Smith. W latach 1990-1998 działacz samorządowy. Realizator Niemiecko-Polskich Spotkań Pisarzy (1993-1995). Od 1996 roku dyrektor festiwalu literackiego organizowanego jako Fort Legnica, od 2004 – Port Literacki Wrocław, od 2016 – Stacja Literatura w Stroniu Śląskim, a od 2022 – TransPort Literacki w Kołobrzegu. Autor programów telewizyjnych w TVP Kultura: Poezjem (2008–2009) i Poeci (2015) oraz filmu dokumentalnego Dorzecze Różewicza (2011). Realizator w latach 1993–1995 wraz z Berliner Festspiele Niemiecko-Polskich Spotkań Pisarzy. Wybrany podczas I Kongresu Menedżerów Kultury w 1995 roku do Zarządu Stowarzyszenia Menedżerów Kultury w Polsce. Pomysłodawca Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius. Współtwórca Literary Europe Live – organizacji zrzeszającej europejskie instytucje kultury i festiwale literackie. Organizator Europejskiego Forum Literackiego (2016 i 2017). Inicjator krajowych i zagranicznych projektów, z których najbardziej znane to: Komiks wierszem, Krytyk z uczelni, Kurs na sztukę, Nakręć wiersz, Nowe głosy z Europy, Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty, Pracownie literackie, Szkoła z poezją. Wyróżniony m.in. nagrodą Sezonu Wydawniczo-Księgarskiego IKAR za „odwagę wydawania najnowszej poezji i umiejętność docierania z nią różnymi drogami do czytelnika” oraz nagrodą Biblioteki Raczyńskich „za działalność wydawniczą i żarliwą promocję poezji”.

Joanna Roszak

Urodziła się w 1981 roku. Poetka, badaczka. Pracuje jako profesor w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk oraz jako nauczycielka języka polskiego w jednej z poznańskich szkół. Współfundatorka i wiceprezeska Fundacji Józefa Rotblata. Ostatnio wydała: Miejsce i imię. Poeci niemieckojęzyczni żydowskiego pochodzenia, Słyszysz? Synagoga. Wychodząc spod poznańskiej synagogi przy Wronieckiej oraz Żuraw z origami. Opowieść o Józefie Rotblacie. Redaktorka wielu książek zbiorowych (poświęconych m.in. Ingeborg Bachmann, Paulowi Celanowi czy Fernandowi Pessoi). Autorka tomów poetyckich: lele, wewe, tego dnia. W Biurze Literackim opublikowała zbiory wierszy: przyszli niedokonani (2018) oraz ploso (2020), a dekadę temu – złożoną z wywiadów (m.in. z Edwardem Balcerzanem, Stanem Borysem, Krystyną Miłobędzką i Andrzejem Falkiewiczem, Ewą Sułkowską-Bierezin, Janem Stolarczykiem, Marianem Grześczakiem) – książkę W cztery strony naraz. Portrety Tymoteusza Karpowicza. Redagowała także tom esejów Tymoteusza Karpowicza, który ukazał się w 2019 roku we Wrocławiu.

powiązania

Głos z ulicy

recenzje / ESEJE Joanna Roszak

Impresja Joanny Roszak na temat poezji Klaudyny Saczuk, wyróżnionej w ramach projektu „Pracownie otwarte wierszem 2023”.

WIĘCEJ

Rekordy z poezją

wywiady / O KSIĄŻCE Joanna Roszak Ola Kołodziejek

Rozmowa Oli Kołodziejek z Joanną Roszak, towarzysząca premierze książki Poezja w odcinkach. Wiersze w czasach Netflixa, wydanej w Biurze Literackim 18 marca 2024 roku.

WIĘCEJ

Strona A, strona B nr 94: O debiutowaniu, nauce u mistrzów i o tym, czym jest pisanie

felietony / cykle CZYTLENIKÓW Artur Burszta

94. odcinek cyklu „Strona A, strona B” autorstwa Artura Burszty.

WIĘCEJ

Żywioł opowiadania

recenzje / ESEJE Joanna Roszak

Impresja Joanny Roszak na temat prozy Tomasza Krasińskiego, wyróżnionego w ramach projektu „Pracownie otwarte prozą 2023”.

WIĘCEJ

Poezja w odcinkach. Wiersze w czasach Netflixa

utwory / zapowiedzi książek Joanna Roszak

Fragmenty książki Poezja w odcinkach. Wiersze w czasach Netflixa Joanny Roszak, która ukaże się w Biurze Literackim 19 lutego 2024 roku.

WIĘCEJ

Strona A, strona B nr 90: Wydaj książkę w Biurze Literackim 2024

felietony / cykle CZYTLENIKÓW Artur Burszta

90. odcinek cyklu „Strona A, strona B” autorstwa Artura Burszty.

WIĘCEJ

Historia jednego wiersza: „padahastasana”

recenzje / KOMENTARZE Joanna Roszak

Autorski komentarz Joanny Roszak, towarzyszący premierze książki om, wydanej w Biurze Literackim 11 września 2023 roku.

WIĘCEJ

Pewne formy wolności

wywiady / O KSIĄŻCE Joanna Roszak Katarzyna Szaulińska

Rozmowa Katarzyny Szaulińskiej z Joanną Roszak, towarzysząca premierze książki om Joanny Roszak, wydanej w Biurze Literackim 11 września 2023 roku.

WIĘCEJ

Niewidka i Zobaczysko – forma obecności

recenzje / ESEJE Joanna Roszak

Recenzja Joanny Roszak, towarzysząca premierze książki Niewidka i Zobaczysko Joanny Mueller i Joanny Łańcuckiej, wydanej w Biurze Literackim 10 lipca 2023 roku.

WIĘCEJ

Romantyczność 2022

nagrania / TransPort Literacki Aleksandra Byrska Aleksandra Kasprzak Antonina Tosiek Artur Burszta Daniel Tamkun Helena Burdzińska Jacek Dehnel Jakub Kornhauser Jakub Pszoniak Joanna Mueller Joanna Roszak Karol Maliszewski Karolina Sałdecka Katarzyna Szaulińska Łukasz Cabajewski Maria Krzywda Michał Domagalski Miłosz Biedrzycki Natalia Malek

Czytanie z książki Romantyczność. Współczesne ballady i romanse inspirowane twórczością Adama Mickiewicza w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.

WIĘCEJ

Wiersz to istota społeczna

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Jerzy Jarniewicz

Rozmowa Artura Burszty z Jerzym Jarniewiczem, towarzysząca premierze książki Bagaż Jerzego Jarniewicza, wydanej w Biurze Literackim 6 marca 2023 roku.

WIĘCEJ

Czy próbujesz zmienić świat swoim pisaniem?

debaty / ANKIETY I PODSUMOWANIA Artur Burszta Grzegorz Jankowicz

Wprowadzenie do debaty „Czy próbujesz zmienić świat swoim pisaniem?” autorstwa Artura Burszty i Grzegorza Jankowicza.

WIĘCEJ

Romantyczność. Współczesne ballady i romanse inspirowane twórczością Adama Mickiewicza

utwory / zapowiedzi książek Joanna Roszak Miłosz Biedrzycki Piotr Matywiecki

Fragmenty zapowiadające książkę Romantyczność. Współczesne ballady i romanse inspirowane twórczością Adama Mickiewicza, która ukaże się w Biurze Literackim 5 września 2022 roku.

WIĘCEJ

Oprawca TransPortu Literackiego 27

dzwieki / AUDYCJE Artur Burszta Hubert Zemler

Zapis rozmowy Artura Burszty z Hubertem Zemlerem z 67. odcinka “Strony A, strony B”. 

WIĘCEJ

Poezja wierzchołków i równiny

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Jan Stolarczyk

Rozmowa Artura Burszty z Janem Stolarczykiem, towarzysząca premierze książki Odwrócona strefa, wydanej w Biurze Literackim 13 grudnia 2021 roku.

WIĘCEJ

Niebo w jeżynach i Magnetyczna góra

nagrania / Stacja Literatura Agnieszka Judycka Joanna Roszak Juliusz Pielichowski Nataša Kramberger Réka Mán-Várhegyi

Spotkanie wokół książek Niebo w jeżynach Natašy Kramberger i Magnetyczna Góra Réki Mán-Várhegyi z udziałem Agnieszki Judyckiej, Natašy Kramberger, Réki Mán-Várhegyi, Juliusza Pielichowskiego i Joanny Roszak w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.

WIĘCEJ

Byliśmy wreszcie we własnym domu

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Dariusz Sośnicki

Rozmowa Artura Burszty z Dariuszem Sośnickim towarzysząca premierze książki Po domu, wydanej w Biurze Literackim 1 listopada 2021 roku.

WIĘCEJ

Posłuchaj nowości z września 2021 roku i wydaj swoją książkę

felietony / cykle CZYTLENIKÓW Artur Burszta

55. odcinek cyklu „Strona A, strona B” autorstwa Artura Burszty.

WIĘCEJ

Korekta twarzy

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Przemysław Dakowicz

Rozmowa Artura Burszty z Przemysławem Dakowiczem towarzysząca premierze książki Wiersze odzyskane, wydanej w Biurze Literackim 4 października 2021 roku.

WIĘCEJ

Zmyślony człowiek, Credo, Prawdziwe życie bohatera

nagrania / Stacja Literatura Bogusław Kierc Jan Stolarczyk Joanna Orska Joanna Roszak Karol Maliszewski Rafał Wojaczek Tadeusz Różewicz Tymoteusz Karpowicz

Spotkanie wokół książek Zmyślony człowiek Tymoteusza Karpowicza, Credo Tadeusza Różewicza i Prawdziwe życie bohatera Rafała Wojaczka z udziałem Joanny Roszak, Jana Stolarczyka, Bogusława Kierca, Joanny Orskiej i Karola Maliszewskiego w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.

WIĘCEJ

Świat w ogniu

nagrania / Stacja Literatura Charles Bernstein Jerzy Jarniewicz Joanna Roszak Kacper Bartczak

Spotkanie wokół książki Świat w ogniu Charlesa Bernsteina z udziałem Charlesa Bernsteina, Kacpra Bartczaka, Jerzego Jarniewicza i Joanny Roszak w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.

WIĘCEJ

Głos wolny wolność ubezpieczający

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Bohdan Zadura

Rozmowa Artura Burszty z Bohdanem Zadurą, towarzysząca wydaniu książki Bohdana Zadury Sekcja zabójstw, która ukazała się w Biurze Literackim 16 września 2020 roku.

WIĘCEJ

Lekcje lasu w poezji Tymoteusza Karpowicza

recenzje / ESEJE Joanna Roszak

Szkic Joanny Roszak towarzyszący wydaniu książki Tymoteusza Karpowicza Zmyślony człowiek, w opracowaniu Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 24 czerwca 2020 roku.

WIĘCEJ

Family Meeting: Staromiejski Dom Kultury z Warszawy

nagrania / Stacja Literatura Artur Burszta Beata Gula Sylwia Głuszak

Spotkanie z udziałem Beaty Guli, Sylwii Głuszak oraz Artura Burszty w ramach festiwalu Stacja Literatura 24.

WIĘCEJ

Samotne bohaterstwo

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Bogusław Kierc

Rozmowa Artura Burszty z Bogusławem Kiercem, towarzysząca wydaniu książki Rafała Wojaczka Prawdziwe życie bohatera, która ukazała się w Biurze Literackim 11 maja 2020 roku.

WIĘCEJ

Stany wyjściowe

wywiady / O KSIĄŻCE Joanna Roszak Michał Domagalski

Rozmowa Michała Domagalskiego z Joanną Roszak, towarzysząca wydaniu książki ploso Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 13 kwietnia 2020 roku.

WIĘCEJ

jak

recenzje / KOMENTARZE Joanna Roszak

Autorski komentarz Joanny Roszak, towarzyszący wydaniu książki ploso Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 13 kwietnia 2020 roku.

WIĘCEJ

Ktoś naprawdę wyjątkowy

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Olszewska Artur Burszta

Rozmowa Aleksandry Olszewskiej z Arturem Bursztą, towarzysząca wydaniu książki Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego Gdyby ktoś o mnie pytał, która ukazała się w Biurze Literackim 11 marca 2020 roku.

WIĘCEJ

Family Meeting: Instytut Kultury Miejskiej z Gdańska

nagrania / Stacja Literatura Aleksandra Szymańska Artur Burszta Justyna Czechowska

Spotkanie z udziałem Justyny Czechowskiej, Aleksandry Szymańskiej oraz Artura Burszty w ramach festiwalu Stacja Literatura 24.

WIĘCEJ

Telegrafista i jego meldunki

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Jacek Dehnel

Rozmowa Artura Burszty z Jackiem Dehnelem, towarzysząca premierze książki Najdziwniejsze, wydanej w Biurze Literackim 28 października 2019 roku.

WIĘCEJ

Nie gódź się

recenzje / IMPRESJE Artur Burszta

Szkic Artura Burszty towarzyszący wydaniu almanachu Wiersze i opowiadania doraźne 2019, który ukaże się w Biurze Literackim 4 września 2019 roku.

WIĘCEJ

Szczeniak

nagrania / Stacja Literatura Joanna Roszak Mazen Maarouf

Spotkanie w ramach Stacji Literatura 23, w którym udział wzięli Mazen Maarouf, Joanna Roszak i Bartosz Krajka.

WIĘCEJ

Od kuchni

wywiady / O PISANIU Artur Burszta Bohdan Zadura

Zapis rozmowy Artura Burszty z Bohdanem Zadurą, opublikowanej w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.

WIĘCEJ

Przyszli niedokonani

nagrania / Stacja Literatura Joanna Roszak

Czytanie z książki Przyszli niedokonani z udziałem Joanny Roszak w ramach festiwalu Stacja Literatura 23.

WIĘCEJ

Poza czasem, poza stylem

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Olszewska Artur Burszta Filip Łobodziński

Rozmowa Artura Burszty i Oli Olszewskiej z Filipem Łobodzińskim, towarzysząca wydaniu książki Patti Smith Nie gódź się, która ukazała się w Biurze Literackim 18 lutego 2019 roku.

WIĘCEJ

Kto za tym stoi

nagrania / Stacja Literatura Aleksandra Grzemska Aleksandra Olszewska Artur Burszta Dawid Mateusz Joanna Mueller Juliusz Pielichowski

Spotkanie z organizatorami festiwalu Stacja Literatura 23, w którym udział wzięli Damian Banasz, Artur Burszta, Mateusz Grzegorzewski, Aleksandra Grzemska, Polina Justowa, Dawid Mateusz, Mina, Joanna Mueller, Aleksandra Olszewska, Tomasz Piechnik, Juliusz Pielichowski, Magdalena Rigamonti i Maksymilian Rigamonti.

WIĘCEJ

Mordercze rozmowy

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Marta Podgórnik

Rozmowa Artura Burszty z Martą Podgórnik, towarzysząca wydaniu książki Mordercze ballady, która ukazała się w Biurze Literackim 7 stycznia 2019 roku.

WIĘCEJ

Czynny opór

wywiady / O KSIĄŻCE Anna Podczaszy Joanna Roszak

Rozmowa Joanny Roszak z Anną Podczaszy, towarzysząca wydaniu książki Grymasy Anny Podczaszy, z ilustracjami Zuzanny Orlińskiej, która ukazała się w Biurze Literackim 26 listopada 2018 roku.

WIĘCEJ

O tym, jak „zadziała się” wspólnota

wywiady / O PISANIU Aleksandra Grzemska Aleksandra Olszewska Artur Burszta Dawid Mateusz Joanna Mueller Juliusz Pielichowski

Dyskusja redakcji Biura Literackiego z udziałem: Aleksandry Grzemskiej, Dawida Mateusza, Joanny Mueller, Aleksandry Olszewskiej, Juliusza Pielichowskiego i Artura Burszty na temat festiwalu Stacja Literatura 23.

WIĘCEJ

Poczucie łączności

wywiady / O KSIĄŻCE Joanna Roszak Roman Honet

Rozmowa Romana Honeta z Joanną Roszak, towarzysząca premierze książki Przyszli niedokonani, wydanej nakładem Biura Literackiego 5 lutego 2018 roku.

WIĘCEJ

Przyszli niedokonani (2)

utwory / zapowiedzi książek Joanna Roszak

Fragment zapowiadający książkę Przyszli niedokonani Joanny Roszak, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 22 stycznia 2018 roku.

WIĘCEJ

Przyszli niedokonani (1)

utwory / zapowiedzi książek Joanna Roszak

Fragment zapowiadający książkę Przyszli niedokonani Joanny Roszak, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 22 stycznia 2018 roku.

WIĘCEJ

Mecenat dla literatury: Maja Pflüger

wywiady / O PISANIU Artur Burszta Maja Pflüger

Rozmowa Artura Burszty z Mają Pflüger. Prezentacja w ramach cyklu „Mecenat dla literatury”.

WIĘCEJ

Mecenat dla literatury: Bagio Guerra

wywiady / O PISANIU Artur Burszta Bagio Guerra

Rozmowa Artura Burszty z Biagio Guerra. Prezentacja w ramach cyklu „Mecenat dla literatury”.

WIĘCEJ

Mecenat dla literatury: Ryan Van Winkle

wywiady / O PISANIU Artur Burszta Ryan van Winkle

Na pytania z ankiety Artura Burszty odpowiadają uczestnicy 2. Europejskiego Forum Literackiego, które pod hasłem “Mecenat dla literatury” odbędzie się 8 i 9 września w ramach Stacji Literatura 22 w Stroniu Śląskim.

WIĘCEJ

Mecenat dla literatury: Urszula Chwalba

wywiady / O PISANIU Artur Burszta Urszula Chwalba

Na pytania z ankiety Artura Burszty odpowiadają uczestnicy 2. Europejskiego Forum Literackiego, które pod hasłem “Mecenat dla literatury” odbędzie się 8 i 9 września w ramach Stacji Literatura 22 w Stroniu Śląskim.

WIĘCEJ

Nakręć wiersz z Połowu

nagrania / Z Fortu do Portu Artur Burszta Joanna Mueller

Zapis spotkania autorskiego z laureatami konkursu “Nakręć wiersz” w ramach 20. edycji festiwalu Port Literacki 2015.

WIĘCEJ

Spóźnieni śpiewacy

nagrania / Między wierszami Artur Burszta Jolanta Kowalska Maurice Blanchot Philip Larkin Raymond Roussel Ronald Firbank Wallace Stevens William Carlos Williams

Tłumacze opowiadają o książkach Żółte popołudnie Wallace’a Stevensa, Tomasz Mroczny. Szaleństwo dnia Maurice’a Blanchota oraz Dokumenty mające służyć za kanwę Raymonda Roussela. Nagranie zrealizowano podczas festiwalu Port Wrocław 2009

WIĘCEJ

Kobieta, muzyka, liryka i pies

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Roman Honet

Rozmowa Artura Burszty z Romanem Honetem, towarzysząca premierze książki rozmowa trwa dalej, wydanej w Biurze Literackiem 8 marca 2016 roku.

WIĘCEJ

100 wierszy polskich stosownej długości

nagrania / Z Fortu do Portu Artur Burszta

Zapis spotkania “100 wierszy polskich stosownej długości” podczas festiwalu Port Literacki 2015.

WIĘCEJ

Dramat jako sufler. Przypadek Tymoteusza Karpowicza

recenzje / IMPRESJE Joanna Roszak

Esej Joanny Roszak towarzyszący premierze piatego tomu Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza, który ukazał się nakładem Biura Literackiego 13 kwietnia 2015 roku.

WIĘCEJ

Małe i duże dramaty Karpowicza

wywiady / O KSIĄŻCE Bogusław Kierc Joanna Roszak

Rozmowa Joanny Roszak z Bogusławem Kiercem towarzysząca premierze piatego tomu Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza, który ukazał się nakładem Biura Literackiego 13 kwietnia 2015 roku.

WIĘCEJ

Mały literacki projekt

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Przemysław Rojek

Rozmowa Przemysława Rojka z Arturem Bursztą, autorem wyboru wierszy w antologii 100 wierszy polskich stosownej długości, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 23 marca 2015 roku.

WIĘCEJ

Kabalistyczne gęstości języka i poezja cienkiej faktury

wywiady / O PISANIU Joanna Roszak Piotr Matywiecki

Z Piotrem Matywieckim rozmawiają Emilia Kledzik i Joanna Roszak.

WIĘCEJ

Trzeci nurt

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Jurij Andruchowycz

Rozmowa Artura Burszty z Jurijem Andruchowyczem, towarzysząca premierze książki BEgzotyczne ptaki i rośliny, wydanej w Biurze Literackim 3 marca 2007 roku.

WIĘCEJ

Interpretacja interpretacji. Konieczność poezji niemożliwej

recenzje / IMPRESJE Joanna Roszak

Esej Joanny Roszak o twórczości Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

Skaczemy po górach, czyli rysowanie grubą kreską najważniejszych punktów odniesienia

debaty / ANKIETY I PODSUMOWANIA Adam Poprawa Artur Burszta Bartosz Sadulski Grzegorz Jankowicz Paweł Kaczmarski Piotr Czerniawski Przemysław Witkowski

Głosy Artura Burszty, Piotra Czerniawskiego, Grzegorza Jankowicza, Pawła Kaczmarskiego, Adama Poprawy, Bartosza Sadulskiego i Przemysława Witkowskiego w debacie “Barbarzyńcy czy nie? Dwadzieścia lat po ‘przełomie'”.

WIĘCEJ

Kryptoreklama korespondencyjnego kursu szybkiego czytania

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Krzysztof Jaworski

Rozmowa Artura Burszty z Krzysztofem Jaworskim, towarzysząca premierze książki Dusze monet, wydanej w Biurze Literackim 29 stycznia 2007 roku.

WIĘCEJ

Zgodnie z rytmem obcego świata

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Bartłomiej Majzel

Rozmowa Artura Burszty z Bartłomiejem Majzlem, towarzysząca premierze książki Biała Afryka, wydanej w Biurze Literackim 16 stycznia 2006 roku.

WIĘCEJ

Apetyt na Karpowicza

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Mirosław Spychalski

Rozmowa Artura Burszty z Mirosławem Spychalskim, towarzysząca premierze książki Mówi Karpowicz, wydanej w Biurze Literackim 11 listopada 2005 roku.

WIĘCEJ

Nieprzyzwoite skupienie na sobie

wywiady / O KSIĄŻCE Agnieszka Wolny-Hamkało Artur Burszta

Rozmowa Artura Burszty z Agnieszką Wolny-Hamkało, towarzysząca premierze książki Ani mi się śni, wydanej w Biurze Literackim 19 października 2005 roku.

WIĘCEJ

Cały ten świat oranżady

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Jerzy Jarniewicz

Rozmowa Artura Burszty z Jerzym Jarniewiczem, towarzysząca premierze książki Oranżada, wydanej w Biurze Literackim 28 września 2005 roku.

WIĘCEJ

Lekcje lasu w poezji Tymoteusza Karpowicza

recenzje / ESEJE Joanna Roszak

Szkic Joanny Roszak towarzyszący wydaniu książki Tymoteusza Karpowicza Zmyślony człowiek, w opracowaniu Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 24 czerwca 2020 roku.

WIĘCEJ

Czym jest poezja?

recenzje / KOMENTARZE Tymoteusz Karpowicz

Komentarz Tymoteusza Karpowicza, przytoczony w związku z wydaniem książki Tymoteusza Karpowicza Zmyślony człowiek, w opracowaniu Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 24 czerwca 2020 roku.

WIĘCEJ

Zmyślony człowiek

utwory / zapowiedzi książek Tymoteusz Karpowicz

Fragment zapowiadający książkę Tymoteusza Karpowicza Zmyślony człowiek, w opracowaniu Joanny Roszak, która ukaże się w Biurze Literackim 24 czerwca 2020 roku.

WIĘCEJ

432 Hz

recenzje / ESEJE Anita Jarzyna

Recenzja Anity Jarzyny, towarzysząca premierze książki om Joanny Roszak, wydanej w Biurze Literackim 11 września 2023 roku.

WIĘCEJ

Na końcu tej łąki zaczyna się przyszłość

recenzje / ESEJE Karolina Kurando

Recenzja Karoliny Kurando, towarzysząca wydaniu książki ploso Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 13 kwietnia 2020 roku.

WIĘCEJ

Setka albo The Best Of Biuro Literackie

recenzje / ESEJE Kamil Nolbert

Recenzja Kamila Nolberta z antologii 100 wierszy polskich stosownej długości, która ukazała się w czasopiśmie „Topos”.

WIĘCEJ

Poetów album szkolny

recenzje / ESEJE Sylwia Sekret

Recenzja Sylwii Sekret z antologii 100 wierszy polskich stosownej długości w wyborze Artura Burszty, która ukazała się na stronie Lubimyczytać.pl.

WIĘCEJ

100 wierszy polskich stosownej długości

recenzje / ESEJE Przemysław Koniuszy

Recenzja Przemysława Koniuszego z antologii 100 wierszy polskich stosownej długości, która ukazała się 5 czerwca 2015 roku na stronie Biblioteka Młodego Człowieka.

WIĘCEJ

100 WIERSZY POLSKICH STOSOWNEJ DŁUGOŚCI. POCZĄTKI (mashup)

recenzje / KOMENTARZE Maciej Robert

Autorski komentarz do wiersza Macieja Roberta będącego poetycką wariacją na temat antologii 100 wierszy polskich stosownej długości w wyborze Artura Burszty, która ukazała się 23 marca 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Artur Burszta biegnie na setkę, czyli 100 wierszy polskich stosownej długości

recenzje / IMPRESJE Marcin Jurzysta

Esej Marcina Jurzysty towarzyszący premierze książki 100 wierszy polskich stosownej długości w wyborze Artura Burszty, która ukazała się 23 marca 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Genialny outsider

recenzje / ESEJE Agnieszka Jeżyk

Recenzja Agnieszki Jeżyk z książki W cztery strony naraz. Portrety Karpowicza Joanny Roszak, która ukazała się 5 lipca 2010 roku na stronie czytelnia.onet.pl.

WIĘCEJ

Magdalenki od Karpowicza

recenzje / ESEJE Paweł Sarna

Recenzja Pawła Sarny z książki W cztery strony naraz. Portrety Karpowicza Joanny Roszak.

WIĘCEJ