wywiady / O KSIĄŻCE

Byliśmy wreszcie we własnym domu

Artur Burszta

Dariusz Sośnicki

Rozmowa Artura Burszty z Dariuszem Sośnickim towarzysząca premierze książki Po domu, wydanej w Biurze Literackim 1 listopada 2021 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Artur Burszta: Co dzieje się z poetą, kiedy milczy, nie wydaje książek? Nie pytam o pracę, obowiązki, które go od pisania odrywają. Pytam o głód publikowania. O to, jak taki głód wpływa na poetę. Szczególnie takiego, który wcześniej dość regularnie wydawał swoje książki – co trzy, cztery, maksymalnie pięć lat.

Dariusz Sośnicki: Myślę, że po wydaniu paru książek, jeśli miały dobrą recepcję, publikowanie nie jest dla poety sprawą życia i śmierci. Co innego pisanie, a i to zależy od temperamentu oraz poglądu na wiersz. Ja przez ten czas najpierw pisałem dużo, ale z coraz mniejszym przekonaniem, że powstają rzeczy dobre, a potem bardzo mało, przez parę lat, które poświęciłem na intensywną pracę zawodową. Zaproponowano mi tę pracę, jednak myślę, że tak naprawdę czekałem na coś takiego. Chyba nie chciałem stracić czasu, który dla wierszy był jałowy. Głód, owszem, narastał. Z czasem nawet nerwowość. Musiały się też dziać inne rzeczy, nie całkiem dla mnie jasne, ale pewnie potrzebne, bo po powrocie do poezji miałem poczucie odzyskanej powagi i sensowności tego zajęcia.

Naprawdę potrzebujesz powagi i sensowności, by pisać?

Tak, co nie znaczy, że wiersze mają paradować po książce z zadartym nosem. Mam na myśli uczciwość wobec siebie i materii wiersza. I gruntowność w podejściu do niej. W miarę możliwości. Nie chcę powtarzać banałów, ale powaga z automatu, czy to w życiu, czy w wierszu, łatwo staje się niepoważna i chętnie spaceruje pod rękę z bezmyślnością i kiczem. Poza tym i ją, to znaczy powagę, można sobie wyobrazić w postaci szczelnego, niewzruszonego domostwa. Bezpieczeństwo, które oferuje, budzi mój opór, myślę, że wróg wewnętrzny tylko czeka, byśmy odcięli się od świata, żeby zafundować nam jeszcze większy komfort – zdziecinnienie, a w końcu pospolitą głupotę.

W kolejnych książkach zapraszałeś nas do jakiegoś domu. Teraz też, ale tym razem nie ma drzwi, nic nie jest szczelne, lokator nie ma zamiaru odcinać się od świata. Porównasz to aktualne domostwo z tymi z poprzednich książek? Jaka następuje tutaj zmiana?      

Ono nie jest szczelne, dobrze to ująłeś. To jednak nie znaczy, że wadliwe, wręcz przeciwnie, dopiero teraz można w nim oddychać, słyszeć głosy innych, współodczuwać z nimi. To jest książka osobista, ale przecież nie tylko, mówi także o domach rozumianych szerzej. Tego się nie da uniknąć. Urodziłem się w roku 1969, a to znaczy, że w 1989 roku miałem dwadzieścia lat, wstępowałem w dorosłość. W jakimś sensie jestem beneficjentem tej zmiany, która wówczas nastąpiła, nowa Polska dała mi wykształcenie, zawód i pracę, nie musiałem się bać radzieckich czołgów, robić uników przed cenzurą, zapisywać się do niechcianych organizacji, nie bałem się, że ktoś w nocy zapuka do drzwi i powie, że mam wyjść ze swojego domu i gdzieś z nim iść. Byłem beneficjentem, ale też w miarę możliwości przykładałem rękę do wspólnej budowy, choć wtedy nigdy bym tak o niej nie powiedział. Swoją drogą, może właśnie w tym tkwi przyczyna nieszczęścia. „Jesteśmy wreszcie we własnym domu” – pamiętasz to hasło, prawda?

Dzięki za przypomnienie. Nieźle się ostatnio narobiło. Jeszcze niedawno można było powiedzieć „ciasny, ale własny”. Dzisiaj nawet z tym jest problem.     

Kiedy dziś widzę, czym się ten wspólny dom stał, ciarki przechodzą mi po plecach. Duszna warownia, w której mieszkańcy dostają obłędu od wzajemnej niechęci, podejrzliwości i strachu przed tym, co na zewnątrz. Ale przecież nie jestem zaskoczony, rozumiem mechanizm, który zadziałał, przerobiłem to na sobie. I dołożyłem swoją cegiełkę.

Mówisz, że to przerobiłeś na sobie, że to osobista książka. Zadeklarowałeś wotum nieufności wobec domostwa, fundując głównemu lokatorowi oczyszczającą wyprowadzkę. 

Tak, ale z podobnymi postanowieniami w poezji trzeba uważać. Jeśli wiersz nie jest na coś przygotowany, to popędzanie go i wkładanie mu w usta deklaracji nic nie da, dalej będzie robił swoje. Powiedzmy, że nastąpiło silne przesunięcie akcentów, pewne wątki od dawna w tej poezji obecne wyszły na pierwszy plan, wyraźnie przeze mnie przynaglone. Do książki trafiło kilka wierszy napisanych zaraz po Spóźnionym owocu radiofonizacji, które wtedy, jak wspomniałem, wydały mi się niedobre. Pewnie potrzebowały nowego kontekstu.

Czego jeszcze potrzebowałeś, żeby wrócić do pisania? Do ciągu dalszego tej domowej historii?

Oczywiście czasu i bardzo wielu dobrych wierszy napisanych po polsku, najlepiej nienowych, powstałych przynajmniej pół wieku temu. Przeczytałem ich naprawdę dużo, nie powiem jakich, żeby nie cierpiały duchy naszych geniuszy, jeśli ktoś będzie wyrzekał na Po domu.

Młodzi poeci, szczególnie ci, którzy pracują w naszych pracowniach nad pierwszą albo drugą książką, też coraz częściej zaczynają od deklaracji. Zaczynają od pomysłu na książkę, precyzyjnego określenia wątków, a potem piszą kolejne wiersze, jak prozaicy, którzy od początku pracy mają rozpisane całe historie. A jak było z Po domu? Gdy już stworzył się ten pierwszy plan, nowy kontekst?        

Nie widzę w takiej metodzie nic złego, tak powstało moje Państwo P., choć od słowa „historie” wolałbym pewnie „motywy”, a nawet – niech będzie – „tematy”, oczywiście wszystko w cudzysłowie, bo jednak zawsze zostawiałem wierszowi mnóstwo miejsca, o wielu rzeczach decydował sam. W każdym razie trzymałem się planu i po zakończeniu pracy wystarczyło ustalić kolejność tekstów, coś odrzucić, coś dopisać. Teraz pracowałem bardziej zachłannie i intuicyjnie, choć cały czas z jedną myślą w tyle głowy, a potem wybierałem wiersze z dużej i różnorodnej puli.

Podoba mi się takie pisanie książek z wierszami. Szczególnie wśród nowych poetek i poetów, którzy przygotowując debiut, dokładnie wiedzą, co chcą osiągnąć. Gdy myślę o nieco starszych – nie miej mi za złe, że Ciebie wrzucę do tego samego worka – to niby mieli oni pomysł na całość, ale i tak pisały się im pojedyncze wiersze, z których potem próbowali sklecić książkę. Z różnym efektem.

Myślę, że starsi poeci, jak to ładnie ująłeś, także starannie planują i komponują swoje książki, choć zapewne od myślenia „projektami” chcieliby trzymać się jak najdalej, bo słowo „projekt” pachnie im nowomową, zresztą słusznie, to jest przecież słowo z języka wniosku o grant. Ja go nie używam prawie nigdy w tym znaczeniu, mówię raczej „przedsięwzięcie”, co oczywiście zdradza mój wczesnokapitalistyczny rodowód…

Nie mam pewności, czy słowo „projekt” nadal robi taką karierę wśród młodych poetów. U Ciebie myślenie książką, a nie tylko wierszami, zawsze brało górę. Już dawniej byłeś wzorem dla młodszych, którzy postanowili taką formę pisania rozwijać. Państwo P. to idealny przykład. O Po domu myślę podobnie. Ta książka także może być dla debiutantów inspiracją, jak konstruować tom poetycki.  

Nie obraziłbym się, gdyby ktoś zobaczył we mnie wzór – oczywiście tylko kompozycyjny – ale tego się ani nie przewidzi, ani nie zadekretuje. Dążenie do spójnej kompozycji jest dla każdego artysty najnaturalniejszą rzeczą na świecie. Choć nie wszyscy się na nią zgadzają, spójność może przecież kojarzyć się z jakąś okropną estetyczną i polityczną ariergardą. Mechanizmy wyobraźni są przed nami zakryte, ale daję Ci słowo, że wyobraźnia, zwłaszcza szkolona w pracy artystycznej, zawsze chce, żeby książka poetycka jako całość była dobrze skomponowanym utworem. Czemu często nie jest? I czy na pewno nie jest, kiedy nam się tak wydaje? To już inna sprawa, oczywiście bardzo ciekawa, ale, jak to się mówi, przekraczająca ramy tej rozmowy.

Wróćmy do domu i jego lokatora. W jakiej jest kondycji po tej przymusowej wyprowadzce? 

Myślę, że – zważywszy na okoliczności – w niezłej, choć na pewno ma o czym myśleć. Dobrze by było, gdyby nie zadowolił się gestami ani liczeniem strat i naprawdę zrozumiał, co się stało i co się jeszcze musi wydarzyć. Wszystko wokół jest nowe, a to znaczy, że trzeba nauczyć się z tym żyć, i niechby to nie było życie cudzym kosztem. Wypada też mieć nadzieję, że nic nie zechce żyć na koszt jego.

Cały czas mnie kusi, żeby zapytać, ile tym razem Darka Sośnickiego jest w tym lokatorze. Sam powiedziałeś, że to osobista książka. Teraz mówisz o „liczeniu strat”, „zrozumieniu tego, co się stało”, wreszcie: „że trzeba nauczyć się z tym żyć”.  

Tak, książka jest osobista, ale przecież nie konfesyjna; przeżycie osobiste jest ważne, o ile pogłębia i uwiarygadnia wizję poetycką, która zawsze, bez względu na to, gdzie jest jej początek, obejmuje więcej niż opis życiowych przygód jednostki. W ogóle mnie nie interesuje opowiadanie w wierszu anegdot o sobie, we mnie poecie nie ma potocznie rozumianej biografii, jest biografia duchowa i poetycka, a one się nie sprawdzają jako temat plotek przy automacie do kawy, a do rubryki towarzyskiej nie weźmie ich nawet najbardziej niszowe pismo.

Myślę, że trochę uciekłeś mi z odpowiedzią (uśmiech). Wróćmy do domu. Co dzieje się w nim po tym, jak wyszedł z niego lokator?

Jedni zyskują, inni tracą na znaczeniu. Ci, którzy ułożyli sobie życie z panującym, czują się teraz wysadzeni z siodła, a nawet zagrożeni, o tym jest wiersz „Przy człowieku”. Pomysł na niego – a nawet tytuł – zawdzięczam miniesejowi Urszuli Zajączkowskiej Syn ánthrōpos, czyli przy człowieku ze świetnej książki Patyki, badyle. Przy okazji dziękuję autorce za tę inspirację.

Skojarzenia z ikonicznymi dla współczesności obrazami sił Zachodu wycofujących się z krajów, które nie dały sobie przyjść z pomocą, też są w tym kontekście na miejscu?

Tak, mamy przecież w wierszu rośliny czepiające się na dachu płóz odlatującego śmigłowca. One oczywiście na ten dach nie weszły. Rosły tam, bo z zasady żyją w środowisku mocno zmienionym czy wytworzonym przez człowieka: na poboczach dróg, przy torach kolejowych, w szczelinach chodników, na wysypiskach śmieci. Na dachach. Książka ma tylko 35 wierszy, więc żeby lektura nie skończyła się za szybko, one rozgrywają się zwykle na kilku planach.

Czy budowniczy tego nietrwałego domu poniesie karę?

Kary nie będzie. Nikt już za nic nie zostanie ukarany (uśmiech). Ten akurat wiersz, „Jeśli budowniczy”, pierwszy w książce, jest trochę przewrotny i chyba bardziej od „twardych” znaczeń, a tym bardziej przesłań, interesowała mnie jego performatywność, to, jak w swoim przebiegu spina różne plany, jak od jednego do drugiego przechodzi czy przeskakuje, wyznaczając przestrzeń dla wszystkiego, co przyjdzie później.

Po nim „mowa jest matką, nie służącą myśli”. Jak Dycki masz swoją frazę, która napędza dalej książkę.   

Raczej jak Iwaszkiewicz: „Plejady to gwiazdozbiór już październikowy”. Co prawda to trzynasto-, a nie jedenastozgłoskowiec, więc przed średniówką jest trochę inaczej, ale potem idzie już tak samo, chyba nawet stopy rytmiczne się zgadzają. Eliot odradzał zapożyczanie się u rówieśników albo u poetów tylko trochę starszych, kazał sięgać w przeszłość. Dla mnie kilkadziesiąt lat to absolutne minimum. Nie jest to dystans Eliotowski, bo autor Ziemi jałowej zalecał dalsze wyprawy, ale sposób myślenia pozostaje ten sam.

Już wcześniej mówiłeś o czytaniu „nienowych wierszy, powstałych przynajmniej pół wieku temu”. Myślę teraz o tym, przypominając sobie kolejne teksty z Po domu. I faktycznie niewiele tutaj śladów ze współczesności, a więcej zapożyczeń. Tylko nie takich bezpośrednich. Nie będę nawet próbował typować jakich. Opowiesz trochę o tych lekturach sprzed pięćdziesięciu lat? Bo teraz naprawdę jestem zaintrygowany.      

Powiedziałem o „zapożyczaniu się”, ale tu chodzi o to, żeby się zanurzyć w czyimś języku poetyckim. Czy nawet w polskim języku poetyckim w ogóle, w tej dziwnej odmianie polszczyzny, która uchodzi niekiedy – a przynajmniej uchodziła – za jej najdoskonalszą postać. Można powiedzieć, że pojechałem do poetyckich wód, by się podleczyć i podnieść na duchu po latach obcowania z językiem służbowej dokumentacji i mową nienawiści oraz bezsilności dobiegającą z mediów. Ale Ty pytasz o konkretne nazwiska i teksty, prawda? No więc przeczytałem po raz kolejny Leśmiana i Iwaszkiewicza. Od początku do końca. Miałem więcej czasu niż zwykle, a wychodzenie z domu zostało zakazane. „Zostańcie w domach” – powtarzano wszędzie. Swoją drogą, ciekawe, czy w tej frazie nie bije kolejne źródło nowej książki? Oczywiście, jak już wspomniałem, moi pandemiczni towarzysze nie odpowiadają za żadną słabość Po domu.

Na początku rozmowy powiedziałeś, że ten nasz dom to „duszna warownia, w której mieszkańcy dostają obłędu od wzajemnej niechęci, podejrzliwości i strachu przed tym, co na zewnątrz”. Twoją odpowiedzią jest wyjście, opuszczenie domu, żeby nie dopuścić do katastrofy. Na koniec pragnę zapytać, czy ta ucieczka daje nadzieję na uniknięcie katastrofy?    

Myślę, że daje, ale pod jednym warunkiem: że nie jest ucieczką, tylko czymś dokładnie przeciwnym.

I z takim niedopowiedzeniem pozostawmy naszych czytelników.

O AUTORACH

Artur Burszta

Menadżer kultury. Redaktor naczelny i właściciel Biura Literackiego. Wydawca blisko tysiąca książek, w tym m.in. utworów Tymoteusza Karpowicza, Krystyny Miłobędzkiej, Tadeusza Różewicza i Rafała Wojaczka, a także Boba Dylana, Nicka Cave'a i Patti Smith. W latach 1990-1998 działacz samorządowy. Realizator Niemiecko-Polskich Spotkań Pisarzy (1993-1995). Od 1996 roku dyrektor festiwalu literackiego organizowanego jako Fort Legnica, od 2004 – Port Literacki Wrocław, od 2016 – Stacja Literatura w Stroniu Śląskim, a od 2022 – TransPort Literacki w Kołobrzegu. Autor programów telewizyjnych w TVP Kultura: Poezjem (2008–2009) i Poeci (2015) oraz filmu dokumentalnego Dorzecze Różewicza (2011). Realizator w latach 1993–1995 wraz z Berliner Festspiele Niemiecko-Polskich Spotkań Pisarzy. Wybrany podczas I Kongresu Menedżerów Kultury w 1995 roku do Zarządu Stowarzyszenia Menedżerów Kultury w Polsce. Pomysłodawca Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius. Współtwórca Literary Europe Live – organizacji zrzeszającej europejskie instytucje kultury i festiwale literackie. Organizator Europejskiego Forum Literackiego (2016 i 2017). Inicjator krajowych i zagranicznych projektów, z których najbardziej znane to: Komiks wierszem, Krytyk z uczelni, Kurs na sztukę, Nakręć wiersz, Nowe głosy z Europy, Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty, Pracownie literackie, Szkoła z poezją. Wyróżniony m.in. nagrodą Sezonu Wydawniczo-Księgarskiego IKAR za „odwagę wydawania najnowszej poezji i umiejętność docierania z nią różnymi drogami do czytelnika” oraz nagrodą Biblioteki Raczyńskich „za działalność wydawniczą i żarliwą promocję poezji”.

Dariusz Sośnicki

Urodzony w Kaliszu. Poeta. Absolwent filozofii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Laureat m.in. nagrody „Czasu Kultury” (1994) i Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych (2002), nominowany do Paszportu „Polityki” (2002) i Nagrody Literackiej „Gdynia” (2015). W latach 90. redagował pisma „Już Jest Jutro” i „Nowy Nurt”. W latach 2005–2013 prowadził dział polskiej prozy w Wydawnictwie W.A.B. Publikuje teksty o literaturze w „Dwutygodniku” i „Czasie Kultury”. Mieszka w Poznaniu.

powiązania

Strona A, strona B nr 94: O debiutowaniu, nauce u mistrzów i o tym, czym jest pisanie

felietony / cykle CZYTLENIKÓW Artur Burszta

94. odcinek cyklu „Strona A, strona B” autorstwa Artura Burszty.

WIĘCEJ

Strona A, strona B nr 90: Wydaj książkę w Biurze Literackim 2024

felietony / cykle CZYTLENIKÓW Artur Burszta

90. odcinek cyklu „Strona A, strona B” autorstwa Artura Burszty.

WIĘCEJ

Romantyczność 2022

nagrania / TransPort Literacki Aleksandra Byrska Aleksandra Kasprzak Antonina Tosiek Artur Burszta Daniel Tamkun Helena Burdzińska Jacek Dehnel Jakub Kornhauser Jakub Pszoniak Joanna Mueller Joanna Roszak Karol Maliszewski Karolina Sałdecka Katarzyna Szaulińska Łukasz Cabajewski Maria Krzywda Michał Domagalski Miłosz Biedrzycki Natalia Malek

Czytanie z książki Romantyczność. Współczesne ballady i romanse inspirowane twórczością Adama Mickiewicza w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.

WIĘCEJ

Inne Państwa

dzwieki / WYDARZENIA Dariusz Sośnicki Jacek Gutorow Julia Fiedorczuk

Zapis całego spotkania z udziałem Julii Fiedorczuk, Jacka Gutorowa i Dariusza Sośnickiego podczas Portu Wrocław 2009.

WIĘCEJ

Wiersz to istota społeczna

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Jerzy Jarniewicz

Rozmowa Artura Burszty z Jerzym Jarniewiczem, towarzysząca premierze książki Bagaż Jerzego Jarniewicza, wydanej w Biurze Literackim 6 marca 2023 roku.

WIĘCEJ

Czy próbujesz zmienić świat swoim pisaniem?

debaty / ANKIETY I PODSUMOWANIA Artur Burszta Grzegorz Jankowicz

Wprowadzenie do debaty „Czy próbujesz zmienić świat swoim pisaniem?” autorstwa Artura Burszty i Grzegorza Jankowicza.

WIĘCEJ

Oprawca TransPortu Literackiego 27

dzwieki / AUDYCJE Artur Burszta Hubert Zemler

Zapis rozmowy Artura Burszty z Hubertem Zemlerem z 67. odcinka “Strony A, strony B”. 

WIĘCEJ

Kochankowie na otwartm morzu

dzwieki / WYDARZENIA Dariusz Sośnicki Jacek Dehnel Julia Fiedorczuk Krzysztof Siwczyk Łukasz Jarosz

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Jacka Dehnela, Julii Fiedorczuk, Łukasza Jarosza, Krzysztofa Siwczyka i Dariusza Sośnickiego podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Poezja wierzchołków i równiny

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Jan Stolarczyk

Rozmowa Artura Burszty z Janem Stolarczykiem, towarzysząca premierze książki Odwrócona strefa, wydanej w Biurze Literackim 13 grudnia 2021 roku.

WIĘCEJ

Rozbiórka

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Dariusz Suska Jacek Dehnel Jerzy Jarniewicz Krzysztof Siwczyk Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Piotr Sommer Ryszard Krynicki Tadeusz Pióro Urszula Kozioł Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Urszuli Kozioł, Ryszarda Krynickiego, Bohdana Zadury, Piotra Sommera, Jerzego Jarniewicza, Zbigniewa Macheja, Andrzeja Sosnowskiego, Tadeuszy Pióry, Darka Foksa, Wojciecha Bonowicza, Marcina Sendeckiego, Dariusza Suski, Mariusza Grzebalskiego, Dariusza Sośnickiego, Krzysztofa Siwczyka, Marty Podgórnik i Jacka Dehnela podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

„Pogodna starość najeźdźcy” – wiersz z komentarzem

recenzje / KOMENTARZE Dariusz Sośnicki

Autorski komentarz Dariusza Sośnickiego w ramach cyklu „Wiersz w drodze”, towarzyszący premierze książki Po domu, wydanej w Biurze Literackim 1 listopada 2021 roku.

WIĘCEJ

Posłuchaj nowości z września 2021 roku i wydaj swoją książkę

felietony / cykle CZYTLENIKÓW Artur Burszta

55. odcinek cyklu „Strona A, strona B” autorstwa Artura Burszty.

WIĘCEJ

Po domu (1)

utwory / zapowiedzi książek Dariusz Sośnicki

Fragmenty zapowiadające książkę Po domu Dariusza Sośnickiego, która ukaże się w Biurze Literackim 1 listopada 2021 roku.

WIĘCEJ

Korekta twarzy

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Przemysław Dakowicz

Rozmowa Artura Burszty z Przemysławem Dakowiczem towarzysząca premierze książki Wiersze odzyskane, wydanej w Biurze Literackim 4 października 2021 roku.

WIĘCEJ

W państwie środka

dzwieki / WYDARZENIA Bogusław Kierc Dariusz Sośnicki Krzysztof Siwczyk Tomasz Broda Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Bogusława Kierca, Zbigniewa Macheja, Krzysztofa Siwczyka, Dariusza Sośnickiego i Tomasza Brody podczas Portu Wrocław 2005.

WIĘCEJ

Rafał Wojaczek, który jest

dzwieki / WYDARZENIA Agnieszka Wolny-Hamkało Andrzej Sosnowski Bogusław Kierc Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Edward Pasewicz Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki Jerzy Jarniewicz Jurij Andruchowycz Krzysztof Siwczyk Maciej Malicki Maciej Melecki Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Tadeusz Pióro Tomasz Majeran Tomasz Różycki Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego poświęconego twórczości Rafała Wojaczka podczas Portu Legnica 2004.

WIĘCEJ

Głos wolny wolność ubezpieczający

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Bohdan Zadura

Rozmowa Artura Burszty z Bohdanem Zadurą, towarzysząca wydaniu książki Bohdana Zadury Sekcja zabójstw, która ukazała się w Biurze Literackim 16 września 2020 roku.

WIĘCEJ

Co widzi, czym żyje, co kocha i traci

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Joanna Roszak

Rozmowa Artura Burszty z Joanną Roszak, towarzysząca wydaniu książki Tymoteusza Karpowicza Zmyślony człowiek, w opracowaniu Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 24 czerwca 2020 roku.

WIĘCEJ

Family Meeting: Staromiejski Dom Kultury z Warszawy

nagrania / Stacja Literatura Artur Burszta Beata Gula Sylwia Głuszak

Spotkanie z udziałem Beaty Guli, Sylwii Głuszak oraz Artura Burszty w ramach festiwalu Stacja Literatura 24.

WIĘCEJ

Samotne bohaterstwo

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Bogusław Kierc

Rozmowa Artura Burszty z Bogusławem Kiercem, towarzysząca wydaniu książki Rafała Wojaczka Prawdziwe życie bohatera, która ukazała się w Biurze Literackim 11 maja 2020 roku.

WIĘCEJ

Ktoś naprawdę wyjątkowy

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Olszewska Artur Burszta

Rozmowa Aleksandry Olszewskiej z Arturem Bursztą, towarzysząca wydaniu książki Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego Gdyby ktoś o mnie pytał, która ukazała się w Biurze Literackim 11 marca 2020 roku.

WIĘCEJ

Family Meeting: Instytut Kultury Miejskiej z Gdańska

nagrania / Stacja Literatura Aleksandra Szymańska Artur Burszta Justyna Czechowska

Spotkanie z udziałem Justyny Czechowskiej, Aleksandry Szymańskiej oraz Artura Burszty w ramach festiwalu Stacja Literatura 24.

WIĘCEJ

Telegrafista i jego meldunki

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Jacek Dehnel

Rozmowa Artura Burszty z Jackiem Dehnelem, towarzysząca premierze książki Najdziwniejsze, wydanej w Biurze Literackim 28 października 2019 roku.

WIĘCEJ

Opisy przyrody i Symetria

dzwieki / WYDARZENIA Dariusz Sośnicki Marcin Sendecki

Zapis całego spotkania Marcina Sendeckiego i Dariusza Sośnickiego podczas festiwalu Port Legnica 2002.

WIĘCEJ

Nie gódź się

recenzje / IMPRESJE Artur Burszta

Szkic Artura Burszty towarzyszący wydaniu almanachu Wiersze i opowiadania doraźne 2019, który ukaże się w Biurze Literackim 4 września 2019 roku.

WIĘCEJ

Od kuchni

wywiady / O PISANIU Artur Burszta Bohdan Zadura

Zapis rozmowy Artura Burszty z Bohdanem Zadurą, opublikowanej w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.

WIĘCEJ

Poza czasem, poza stylem

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Olszewska Artur Burszta Filip Łobodziński

Rozmowa Artura Burszty i Oli Olszewskiej z Filipem Łobodzińskim, towarzysząca wydaniu książki Patti Smith Nie gódź się, która ukazała się w Biurze Literackim 18 lutego 2019 roku.

WIĘCEJ

Kto za tym stoi

nagrania / Stacja Literatura Aleksandra Grzemska Aleksandra Olszewska Artur Burszta Dawid Mateusz Joanna Mueller Juliusz Pielichowski

Spotkanie z organizatorami festiwalu Stacja Literatura 23, w którym udział wzięli Damian Banasz, Artur Burszta, Mateusz Grzegorzewski, Aleksandra Grzemska, Polina Justowa, Dawid Mateusz, Mina, Joanna Mueller, Aleksandra Olszewska, Tomasz Piechnik, Juliusz Pielichowski, Magdalena Rigamonti i Maksymilian Rigamonti.

WIĘCEJ

Mordercze rozmowy

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Marta Podgórnik

Rozmowa Artura Burszty z Martą Podgórnik, towarzysząca wydaniu książki Mordercze ballady, która ukazała się w Biurze Literackim 7 stycznia 2019 roku.

WIĘCEJ

O tym, jak „zadziała się” wspólnota

wywiady / O PISANIU Aleksandra Grzemska Aleksandra Olszewska Artur Burszta Dawid Mateusz Joanna Mueller Juliusz Pielichowski

Dyskusja redakcji Biura Literackiego z udziałem: Aleksandry Grzemskiej, Dawida Mateusza, Joanny Mueller, Aleksandry Olszewskiej, Juliusza Pielichowskiego i Artura Burszty na temat festiwalu Stacja Literatura 23.

WIĘCEJ

Mecenat dla literatury: Maja Pflüger

wywiady / O PISANIU Artur Burszta Maja Pflüger

Rozmowa Artura Burszty z Mają Pflüger. Prezentacja w ramach cyklu „Mecenat dla literatury”.

WIĘCEJ

Mecenat dla literatury: Bagio Guerra

wywiady / O PISANIU Artur Burszta Bagio Guerra

Rozmowa Artura Burszty z Biagio Guerra. Prezentacja w ramach cyklu „Mecenat dla literatury”.

WIĘCEJ

Ambasadorzy poezji

nagrania / Z Fortu do Portu Dariusz Sośnicki Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki Marcin Sendecki

Zapis spotkania autorskiego “Ambasadorzy Poezji” z Marcinem Sendeckim, Dariuszem Sośnickim i Eugeniuszem Tkaczyszynem-Dyckim w ramach 20. festiwalu literackiego Port Wrocław 2015.

WIĘCEJ

Mecenat dla literatury: Ryan Van Winkle

wywiady / O PISANIU Artur Burszta Ryan van Winkle

Na pytania z ankiety Artura Burszty odpowiadają uczestnicy 2. Europejskiego Forum Literackiego, które pod hasłem “Mecenat dla literatury” odbędzie się 8 i 9 września w ramach Stacji Literatura 22 w Stroniu Śląskim.

WIĘCEJ

Mecenat dla literatury: Urszula Chwalba

wywiady / O PISANIU Artur Burszta Urszula Chwalba

Na pytania z ankiety Artura Burszty odpowiadają uczestnicy 2. Europejskiego Forum Literackiego, które pod hasłem “Mecenat dla literatury” odbędzie się 8 i 9 września w ramach Stacji Literatura 22 w Stroniu Śląskim.

WIĘCEJ

Nakręć wiersz z Połowu

nagrania / Z Fortu do Portu Artur Burszta Joanna Mueller

Zapis spotkania autorskiego z laureatami konkursu “Nakręć wiersz” w ramach 20. edycji festiwalu Port Literacki 2015.

WIĘCEJ

Spóźnieni śpiewacy

nagrania / Między wierszami Artur Burszta Jolanta Kowalska Maurice Blanchot Philip Larkin Raymond Roussel Ronald Firbank Wallace Stevens William Carlos Williams

Tłumacze opowiadają o książkach Żółte popołudnie Wallace’a Stevensa, Tomasz Mroczny. Szaleństwo dnia Maurice’a Blanchota oraz Dokumenty mające służyć za kanwę Raymonda Roussela. Nagranie zrealizowano podczas festiwalu Port Wrocław 2009

WIĘCEJ

Niech tak zostanie

wywiady / O KSIĄŻCE Dariusz Sośnicki Marcin Jaworski

Z Dariuszem Sośnickim o książce Spóźniony owoc radiofonizacji rozmawia Marcin Jaworski.

WIĘCEJ

TLK Starosta. Odcinek Warszawa – Zielona Góra

recenzje / KOMENTARZE Dariusz Sośnicki

Komentarz Dariusza Sośnickiego do wiersza “TLK Starosta. Odcinek Warszawa-Zielona Góra” z tomuSpóźniony owoc radiofonizacji, który ukazał się nakładem Biura Literackiego 3 listopada 2014 roku.

WIĘCEJ

Instrukcje dla Kolonii M.

dzwieki / RECYTACJE Dariusz Sośnicki

Wiersz z tomu Spóźniony owoc radiofonizacji, zarejestrowany podczas spotkania “Ambasadorzy Poezji” na festiwalu Port Wrocław 2015.

WIĘCEJ

Państwo P. i smutek zwierząt

dzwieki / RECYTACJE Dariusz Sośnicki

Wiersz z tomu Państwo P.. Fragment spotkania “Inne państwa” z festiwalu Port Wrocław 2009.

WIĘCEJ

Państwo P.

nagrania / Między wierszami Dariusz Sośnicki

Z Autorem rozmawia Grzegorz Jankowicz, książkę komentuje Marta Podgórnik. Etiuda do wiersza „Państwo P. o lekturach” w reżyserii Anny Jadowskiej.

WIĘCEJ

Przechodzę lekkim tangiem do pytania…

wywiady / O KSIĄŻCE Adrian Tujek Bartosz Popadiak Dariusz Sośnicki Grzegorz Marcinkowski Justyna Charkiewicz Kacper Adamus Marta Podgórnik Michał Domagalski Paweł Kobylewski Sylwia Rząca

Rozmowa Marty Podgórnik i Dariusza Sośnickiego z laureatami 10. edycji projektu Połów, autorami e-booka Połów. Poetyckie debiuty 2014-2015, wydanego w Biurze Literackim 4 kwietnia 2016 roku.

WIĘCEJ

Kobieta, muzyka, liryka i pies

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Roman Honet

Rozmowa Artura Burszty z Romanem Honetem, towarzysząca premierze książki rozmowa trwa dalej, wydanej w Biurze Literackiem 8 marca 2016 roku.

WIĘCEJ

100 wierszy polskich stosownej długości

nagrania / Z Fortu do Portu Artur Burszta

Zapis spotkania “100 wierszy polskich stosownej długości” podczas festiwalu Port Literacki 2015.

WIĘCEJ

Rozmowa z laureatami 10. edycji Połowu

wywiady / O KSIĄŻCE Dariusz Sośnicki Marta Podgórnik

Laureaci 10. edycji projektu Połów odpowiadają na pytania Marty Podgórnik i Dariusza Sośnickiego, redaktorów almanachu Połów. Poetyckie debiuty 2014-2015, który ukazał się nakładem Biura Literackiego 2 listopada 2015 roku.

WIĘCEJ

Mały literacki projekt

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Przemysław Rojek

Rozmowa Przemysława Rojka z Arturem Bursztą, autorem wyboru wierszy w antologii 100 wierszy polskich stosownej długości, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 23 marca 2015 roku.

WIĘCEJ

Trzeci nurt

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Jurij Andruchowycz

Rozmowa Artura Burszty z Jurijem Andruchowyczem, towarzysząca premierze książki BEgzotyczne ptaki i rośliny, wydanej w Biurze Literackim 3 marca 2007 roku.

WIĘCEJ

Chiński zodiak

recenzje / KOMENTARZE Dariusz Sośnicki

Autorski komentarz Dariusza Sośnickiego do wiersza „Chiński zodiak” z książki O rzeczach i ludziach (1991-2010), wydanej nakładem Biura Literackiego 20 stycznia 2011 roku.

WIĘCEJ

Skaczemy po górach, czyli rysowanie grubą kreską najważniejszych punktów odniesienia

debaty / ANKIETY I PODSUMOWANIA Adam Poprawa Artur Burszta Bartosz Sadulski Grzegorz Jankowicz Paweł Kaczmarski Piotr Czerniawski Przemysław Witkowski

Głosy Artura Burszty, Piotra Czerniawskiego, Grzegorza Jankowicza, Pawła Kaczmarskiego, Adama Poprawy, Bartosza Sadulskiego i Przemysława Witkowskiego w debacie “Barbarzyńcy czy nie? Dwadzieścia lat po ‘przełomie'”.

WIĘCEJ

Państwo P. ulegają modzie na powieść kryminalną

recenzje / KOMENTARZE Dariusz Sośnicki

Autokomentarz Dariusza Sośnickiego do książki Państwo P..

WIĘCEJ

O "Najryzykowniej"

recenzje / NOTKI I OPINIE Dariusz Sośnicki Grzegorz Jankowicz Julia Fiedorczuk Justyna Sobolewska

Komentarze Dariusza Sośnickiego, Justyny Sobolewskiej, Julii Fiedorczuk, Grzegorza Jankowicza.

WIĘCEJ

O Na szali znaków

recenzje / NOTKI I OPINIE Dariusz Sośnicki Grzegorz Jankowicz

Komentarze Dariusza Sośnickiego, Grzegorza Jankowicza, Adama Zdrodowskiego.

WIĘCEJ

Kryptoreklama korespondencyjnego kursu szybkiego czytania

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Krzysztof Jaworski

Rozmowa Artura Burszty z Krzysztofem Jaworskim, towarzysząca premierze książki Dusze monet, wydanej w Biurze Literackim 29 stycznia 2007 roku.

WIĘCEJ

O Pełnym morzu

recenzje / NOTKI I OPINIE Dariusz Sośnicki Jacek Gutorow Jarosław Borowiec Kuba Mikurda Piotr Kępiński

Komentarza Jacka Gutorowa, Jarosława Borowca, Dariusza Sośnickiego, Mariana Stali, Piotra Kępińskiego i Kuby Mikurdy.

WIĘCEJ

Zgodnie z rytmem obcego świata

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Bartłomiej Majzel

Rozmowa Artura Burszty z Bartłomiejem Majzlem, towarzysząca premierze książki Biała Afryka, wydanej w Biurze Literackim 16 stycznia 2006 roku.

WIĘCEJ

Apetyt na Karpowicza

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Mirosław Spychalski

Rozmowa Artura Burszty z Mirosławem Spychalskim, towarzysząca premierze książki Mówi Karpowicz, wydanej w Biurze Literackim 11 listopada 2005 roku.

WIĘCEJ

Nieprzyzwoite skupienie na sobie

wywiady / O KSIĄŻCE Agnieszka Wolny-Hamkało Artur Burszta

Rozmowa Artura Burszty z Agnieszką Wolny-Hamkało, towarzysząca premierze książki Ani mi się śni, wydanej w Biurze Literackim 19 października 2005 roku.

WIĘCEJ

Cały ten świat oranżady

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Jerzy Jarniewicz

Rozmowa Artura Burszty z Jerzym Jarniewiczem, towarzysząca premierze książki Oranżada, wydanej w Biurze Literackim 28 września 2005 roku.

WIĘCEJ

Czuk i Hek, Oscylatoria, Hieronim

recenzje / KOMENTARZE Dariusz Sośnicki

Autorski komentarz Dariusza Sośnickiego do wierszy z książki Skandynawskie lato.

WIĘCEJ

Podomka Balzaka (o Po domu Dariusza Sośnickiego)

recenzje / ESEJE Jakub Skurtys

Recenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Po domu Dariusza Sośnickiego, wydanej w Biurze Literackim 1 listopada 2021 roku.

WIĘCEJ

„Pogodna starość najeźdźcy” – wiersz z komentarzem

recenzje / KOMENTARZE Dariusz Sośnicki

Autorski komentarz Dariusza Sośnickiego w ramach cyklu „Wiersz w drodze”, towarzyszący premierze książki Po domu, wydanej w Biurze Literackim 1 listopada 2021 roku.

WIĘCEJ

Po domu (1)

utwory / zapowiedzi książek Dariusz Sośnicki

Fragmenty zapowiadające książkę Po domu Dariusza Sośnickiego, która ukaże się w Biurze Literackim 1 listopada 2021 roku.

WIĘCEJ

Podomka Balzaka (o Po domu Dariusza Sośnickiego)

recenzje / ESEJE Jakub Skurtys

Recenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Po domu Dariusza Sośnickiego, wydanej w Biurze Literackim 1 listopada 2021 roku.

WIĘCEJ

Sośnicki: wielokrotne symetrie

recenzje / ESEJE Karol Maliszewski

Szkic Karola Maliszewskiego opublikowany w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.

WIĘCEJ

Setka albo The Best Of Biuro Literackie

recenzje / ESEJE Kamil Nolbert

Recenzja Kamila Nolberta z antologii 100 wierszy polskich stosownej długości, która ukazała się w czasopiśmie „Topos”.

WIĘCEJ

Cena cukru, jesionka i kot

recenzje / ESEJE Marcin Orliński

Recenzja Marcina Orlińskiego z książki Dariusza Sośnickiego Państwo P., która ukazała się na stronie marcinorliński.pl

WIĘCEJ

Mity pod lupą

recenzje / ESEJE Małgorzata Angielska

Recenzja Małgorzaty Angielskiej z książki Dariusza Sośnickiego Spóźniony owoc radiofonizacji.

WIĘCEJ

Wszędzie dobrze, ale w domu…

recenzje / ESEJE Tomasz Fijałkowski

Recenzja Tomasza Fijałkowskiego z książki Spóźniony owoc radiofonizacji Dariusza Sośnickiego.

WIĘCEJ

Poetów album szkolny

recenzje / ESEJE Sylwia Sekret

Recenzja Sylwii Sekret z antologii 100 wierszy polskich stosownej długości w wyborze Artura Burszty, która ukazała się na stronie Lubimyczytać.pl.

WIĘCEJ

100 wierszy polskich stosownej długości

recenzje / ESEJE Przemysław Koniuszy

Recenzja Przemysława Koniuszego z antologii 100 wierszy polskich stosownej długości, która ukazała się 5 czerwca 2015 roku na stronie Biblioteka Młodego Człowieka.

WIĘCEJ

100 WIERSZY POLSKICH STOSOWNEJ DŁUGOŚCI. POCZĄTKI (mashup)

recenzje / KOMENTARZE Maciej Robert

Autorski komentarz do wiersza Macieja Roberta będącego poetycką wariacją na temat antologii 100 wierszy polskich stosownej długości w wyborze Artura Burszty, która ukazała się 23 marca 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Artur Burszta biegnie na setkę, czyli 100 wierszy polskich stosownej długości

recenzje / IMPRESJE Marcin Jurzysta

Esej Marcina Jurzysty towarzyszący premierze książki 100 wierszy polskich stosownej długości w wyborze Artura Burszty, która ukazała się 23 marca 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Z rozpędu (nowe wiersze Dariusza Sośnickiego)

recenzje / IMPRESJE Jacek Gutorow

Esej Jacka Gutorowa towarzyszący premierze książki Spóźniony owoc radiofonizacji Dariusza Sośnickiego, wydanej w Biurze Literackim 3 listopada 2014 roku.

WIĘCEJ

Podglądnięte, podejrzane

recenzje / ESEJE Marek Olszewski

Recenzja Marka Olszewskiego z książki O rzeczach i ludziach Dariusza Sośnickiego.

WIĘCEJ

Jak mówić, czyli być?

recenzje / ESEJE Michał Larek

Recenzja Michała Larka z książki O rzeczach i ludziach (1991-2010) Dariusza Sośnickiego.

WIĘCEJ

Spojrzenie pełne po brzegi

recenzje / ESEJE Paweł Kaczmarski

Recenzja Pawła Kaczmarskiego z książki Państwo P. Dariusza Sośnickiego.

WIĘCEJ

Podziemia wyobraźni i wrażliwości

recenzje / ESEJE Jacek Gutorow

Recenzja Jacka Gutorowa z książki Państwo P. Dariusza Sośnickiego.

WIĘCEJ

Na rogatkach poznania

recenzje / ESEJE Adrian Sinkowski

Recenzja Adriana Sinkowskiego z książki Folia na wietrze Dariusza Sośnickiego.

WIĘCEJ