O "Najryzykowniej"

Dzieło poetyckie autora Życia na Korei rozwija się imponująco. Dlatego “Najryzykowniej” jest już dzisiaj w dużej mierze książką historycznoliteracką. Czytanie nowych wierszy Andrzeja Sosnowskiego w perspektywie takich tekstów jak “Apel poległych. O poezji naiwnej i sentymentalnej w Polsce” czy “Jeszcze o konfucjańskim ukłonie Goethego w Cieplicach”, świadczy o tym bardzo dobitnie. To książka świetnie, choć w skrócie, pokazująca, z czym potykała się przez ostatnie dwie dekady nasza najbardziej wysunięta placówka poetycka. Znakomita lekcja braterstwa i stylu w literaturze.

Dariusz Sośnicki

Te eseje o literaturze to nic innego jak czysta literatura, nieprzewidywalna i niebezpieczna tak jak wszystko, co pisze Andrzej Sosnowski. Bowiem nie tylko opowiada – z niebiańskim wdziękiem – o rozmaitych postaciach i literackich przypadkach, ale i odkrywa przed nami “przygodowość słów” i urok całkowitego zagubienia się w języku. Niebezpieczna to lektura zwłaszcza dla wielbicieli oczywistości – grozi utratą gruntu. Ale o to w tej podróży właśnie chodzi.

Justyna Sobolewska

Książka Andrzeja Sosnowskiego kreśli mapę pewnej doszczętnie paradoksalnej przestrzeni, która pozostaje w ścisłym związku z najsłynniejszą dychotomią: być, nie być. Ten obszar zawiera w sobie obydwie skrajne opcje, a także ich dialektyczny romans. Trudny romans: mówi się o czerwiu, który ukochał gwiazdę. Z katastrofalną wzajemnością! Ich niemożliwa miłość napędza serię poetyckich zdarzeń obejmującą czasy i miejsca tak odległe jak elżbietańska Anglia; tak bliskie i swojskie jak współczesne nam Puławy.

Jednakowoż, ta poetycka “tradycja”, czy raczej “antytradycja” nie wpisuje się w żadną seryjność. Nie konstruuje trwałych konstelacji. Bo idzie się “dokądkolwiek” i zawsze trafia na cel. Nasze odniesienie kartograficzne jest zatem tylko kwestią retoryki. W istocie płaskość i dwuwymiarowość mapy to jakości sprzeczne z charakterem zdarzenia, jakim jest “Najryzykowniej”. Tę książkę trzeba czytać, być może nie trzeba czytać prawie żadnych innych książek.

Julia Fiedorczuk

Jeśli Sosnowski zatytułował swoją książkę “Najryzykowniej”, uczynił tak dlatego, że czytanie jest dla niego doświadczeniem otwierającym nas na to, co nieobliczalne i nieokreślone, niepewne i niestałe. Rozpoczynając lekturę z dala od wyznaczonych przez krytykę czy historię literatury punktów odniesienia, musimy zająć niedogodną pozycję: bez poręcznych kontekstów, bez tradycyjnych narzędzi. Musimy wynaleźć inny sposób pisania o literaturze, niepodobny do niczego, co znane, tak jak owa literatura z marginesów i rozlewisk nie przypomina tej, która płynie przez sam środek naszej mapy i dzieli ją na równe części. Sosnowski jako poeta i jako czytelnik stawia zawsze na nieznaną i nieprzewidywalną stronę znaczeń, gdzie toczy się oszałamiająca i ryzykowna gra języka.

Grzegorz Jankowicz