
jak
debaty / ANKIETY I PODSUMOWANIA Joanna RoszakGłos Joanny Roszak w debacie „Czy próbujesz zmienić świat swoim pisaniem?”.
WIĘCEJRecenzja Joanny Roszak, towarzysząca premierze książki Niewidka i Zobaczysko Joanny Mueller i Joanny Łańcuckiej, wydanej w Biurze Literackim 10 lipca 2023 roku.
Rumi, suficki poeta z XIII wieku, pytał: „Dlaczego zostajesz w więzieniu, skoro drzwi są szeroko otwarte”. Podobne pytania stawia kamishibajka, książka w pudełku (jap. kami oznacza „papier”, shibai zaś „teatr”) Niewidka i ZobaczyskoJoanny Mueller i Joanny Łańcuckiej. Tęsknota i samotność – ta przynosząca gorycz, nie zaś jej siostra kierująca na drogę samopoznania i kreacji – ukazane zostały jako stan, w którym powoli drąży się ścieżka do dostrzeżenia i zaakceptowania własnych potrzeb, do tworzenia, do odczucia związku z kosmosem.
Tytułowa Niewidka to dziewczynka, która czuje się niewidzialna (myśli: „Skoro tu jestem, jakby mnie wcale nie było, to może spróbuję nie być, a wtedy się pojawię”), czeka, aż światło „zmieni się na zielone”. W tej książce, z dominacją czerni i bieli, na portrecie w mieszkaniu dziewczynka nie ma twarzy, a podpis głosi: „ktokolwiek widział, ktokolwiek wie”. Nietrudno będzie zsynchronizować się z tą opowieścią tym młodym odbiorcom i odbiorczyniom, którzy i które tracą poczucie wspólnoty, tęsknią za Wielkim Zobaczyskiem, bo dotąd oglądają świat zza szyb – domów, szkół, ekranów smartfonów. Uruchamiają się tu konteksty społeczne: pandemiczny, niewydolności psychiatrii dziecięcej, kryzysu zdrowia psychicznego wśród dzieci i młodzieży. Niewidka przez długi, długi czas musiała „nie widzieć” możliwości wyjścia ze swojego stanu, zatrzasnęła w nim. Wyjście z domu z kratami w oknach będzie dla niej jak wyjście z więzienia.
Książka Niewidka i Zobaczysko Joanny Mueller i Joanny Łańcuckiej umożliwia wielopoziomowe doświadczenie czytelnicze, na niewielkiej przestrzeni przekazanych zostaje wiele emocjonalnych i kulturowych informacji. Wpisuje się w nurty: teatru kamishibai, herstorii, baśni, picture booków, ale też powiastek filozoficznych i moralitetów. Jednocześnie jest w niej obecna radykalna świeżość. Nie tylko przez tę podwójność formy – książki-pudełka z planszami, ale także przez podjęty temat – będzie ona wartościowym nabytkiem dla szkolnych bibliotek. Umożliwi przeprowadzenie zajęć na temat osamotnienia, szukania własnego miejsca, odcięcia od ludzi i własnego świata emocji, wzięcia odpowiedzialności za życie, by „iść w Dalekie Doludzie”. Pomoże wywołać rozmowy na temat temperamentów, introwertyzmu, komunikacji, świata dzieci i dorosłych. Może stanowić „terapię ukradkową”.
Deepak Chopra, amerykański lekarz urodzony w Nowym Delhi w 1946 roku, we wstępie do książki Eddiego Sterna Jedna prosta rzecz (przeł. Barbara Szelewa), zapisał passus, którym można by skomentować również publikację Mueller i Łańcuckiej:
Trudno zaakceptować uleczenie, a najtrudniej to zrobić w przypadku leczenia umysłu. Rumi zmagał się z umysłem wypełnionym niezliczonymi, na pozór przypadkowymi myślami, a nasz dzisiejszy krajobraz mentalny, zaburzony przez gry komputerowe, media społecznościowe i internet, byłby czymś zupełnie obcym w średniowiecznej Persji czy starożytnych Indiach. […].
Kiedy William Blake chodził ulicami osiemnastowiecznego Londynu, „słabości i niedoli piętno”, które widział u mijanych przez siebie ludzi, było rezultatem „kajdan/ wykutych w ludzkiej duszy” – te słowa nękają mnie gdzieś z tyłu głowy od trzydziestu lat. Gdy umysł funkcjonuje jednocześnie jako strażnik więzienny i więzień, niewiarygodnie trudno znaleźć sposób na uśmierzenie mentalnego cierpienia.
Niewidka jest więc u początku opowieści formą istnienia dobrze zbadaną przez niemałą część młodzieży – dziewczynką z chorą duszą, otoczoną przez dorosłych mających umysły będące jednocześnie więźniami i strażnikami więziennymi. Niewidka uleczyła umysł; zaczęła od skromnych aktywności: od grania w kratach okiennych w kółko i krzyżyk, później wsłuchała się we własne tęsknoty, nie zaprzeczała im i pozwoliła im przemówić.
A książka? Od pierwszej do ostatniej planszy jest formą obecności, towarzyszenia i azylem.
Urodziła się w 1981 roku. Poetka, badaczka. Pracuje jako profesor w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk oraz jako nauczycielka języka polskiego w jednej z poznańskich szkół. Współfundatorka i wiceprezeska Fundacji Józefa Rotblata. Ostatnio wydała: Miejsce i imię. Poeci niemieckojęzyczni żydowskiego pochodzenia, Słyszysz? Synagoga. Wychodząc spod poznańskiej synagogi przy Wronieckiej oraz Żuraw z origami. Opowieść o Józefie Rotblacie. Redaktorka wielu książek zbiorowych (poświęconych m.in. Ingeborg Bachmann, Paulowi Celanowi czy Fernandowi Pessoi). Autorka tomów poetyckich: lele, wewe, tego dnia. W Biurze Literackim opublikowała zbiory wierszy: przyszli niedokonani (2018) oraz ploso (2020), a dekadę temu – złożoną z wywiadów (m.in. z Edwardem Balcerzanem, Stanem Borysem, Krystyną Miłobędzką i Andrzejem Falkiewiczem, Ewą Sułkowską-Bierezin, Janem Stolarczykiem, Marianem Grześczakiem) – książkę W cztery strony naraz. Portrety Tymoteusza Karpowicza. Redagowała także tom esejów Tymoteusza Karpowicza, który ukazał się w 2019 roku we Wrocławiu.
Głos Joanny Roszak w debacie „Czy próbujesz zmienić świat swoim pisaniem?”.
WIĘCEJAutorski komentarz Joanny Roszak, towarzyszący premierze książki om, wydanej w Biurze Literackim 11 września 2023 roku.
WIĘCEJRozmowa Katarzyny Szaulińskiej z Joanną Roszak, towarzysząca premierze książki om Joanny Roszak, wydanej w Biurze Literackim 11 września 2023 roku.
WIĘCEJFragmenty zapowiadające książkę Om Joanny Roszak, która ukaże się w Biurze Literackim 11 września 2023 roku.
WIĘCEJFragmenty zapowiadające książkę Om Joanny Roszak, która ukaże się w Biurze Literackim 11 września 2023 roku.
WIĘCEJCzytanie z książki Romantyczność. Współczesne ballady i romanse inspirowane twórczością Adama Mickiewicza w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJFragmenty zapowiadające książkę Romantyczność. Współczesne ballady i romanse inspirowane twórczością Adama Mickiewicza, która ukaże się w Biurze Literackim 5 września 2022 roku.
WIĘCEJSpotkanie wokół książek Niebo w jeżynach Natašy Kramberger i Magnetyczna Góra Réki Mán-Várhegyi z udziałem Agnieszki Judyckiej, Natašy Kramberger, Réki Mán-Várhegyi, Juliusza Pielichowskiego i Joanny Roszak w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.
WIĘCEJCzytanie z książki ploso z udziałem Joanny Roszak w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.
WIĘCEJSpotkanie wokół książek Zmyślony człowiek Tymoteusza Karpowicza, Credo Tadeusza Różewicza i Prawdziwe życie bohatera Rafała Wojaczka z udziałem Joanny Roszak, Jana Stolarczyka, Bogusława Kierca, Joanny Orskiej i Karola Maliszewskiego w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.
WIĘCEJSpotkanie wokół książki Świat w ogniu Charlesa Bernsteina z udziałem Charlesa Bernsteina, Kacpra Bartczaka, Jerzego Jarniewicza i Joanny Roszak w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.
WIĘCEJRozmowa Artura Burszty z Joanną Roszak, towarzysząca wydaniu książki Tymoteusza Karpowicza Zmyślony człowiek, w opracowaniu Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 24 czerwca 2020 roku.
WIĘCEJSzkic Joanny Roszak towarzyszący wydaniu książki Tymoteusza Karpowicza Zmyślony człowiek, w opracowaniu Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 24 czerwca 2020 roku.
WIĘCEJRozmowa Michała Domagalskiego z Joanną Roszak, towarzysząca wydaniu książki ploso Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 13 kwietnia 2020 roku.
WIĘCEJAutorski komentarz Joanny Roszak, towarzyszący wydaniu książki ploso Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 13 kwietnia 2020 roku.
WIĘCEJFragment zapowiadający książkę Joanny Roszak Ploso, która ukaże się w Biurze Literackim 13 kwietnia 2020 roku.
WIĘCEJSpotkanie w ramach Stacji Literatura 23, w którym udział wzięli Mazen Maarouf, Joanna Roszak i Bartosz Krajka.
WIĘCEJCzytanie z książki Przyszli niedokonani z udziałem Joanny Roszak w ramach festiwalu Stacja Literatura 23.
WIĘCEJRozmowa Joanny Roszak z Anną Podczaszy, towarzysząca wydaniu książki Grymasy Anny Podczaszy, z ilustracjami Zuzanny Orlińskiej, która ukazała się w Biurze Literackim 26 listopada 2018 roku.
WIĘCEJRozmowa Romana Honeta z Joanną Roszak, towarzysząca premierze książki Przyszli niedokonani, wydanej nakładem Biura Literackiego 5 lutego 2018 roku.
WIĘCEJFragment zapowiadający książkę Przyszli niedokonani Joanny Roszak, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 22 stycznia 2018 roku.
WIĘCEJFragment zapowiadający książkę Przyszli niedokonani Joanny Roszak, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 22 stycznia 2018 roku.
WIĘCEJEsej Joanny Roszak towarzyszący premierze piatego tomu Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza, który ukazał się nakładem Biura Literackiego 13 kwietnia 2015 roku.
WIĘCEJRozmowa Joanny Roszak z Bogusławem Kiercem towarzysząca premierze piatego tomu Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza, który ukazał się nakładem Biura Literackiego 13 kwietnia 2015 roku.
WIĘCEJZ Piotrem Matywieckim rozmawiają Emilia Kledzik i Joanna Roszak.
WIĘCEJGłos Joanny Roszak w debacie “Jaka Pol(s)ka”.
WIĘCEJGłos Joanny Roszak w debacie “Po co nam Dzieła zebrane Karpowicza”.
WIĘCEJEsej Joanny Roszak o twórczości Tymoteusza Karpowicza.
WIĘCEJRozmowa Joanny Łańcuckiej i Joanny Mueller, towarzysząca towarzysząca premierze kamishibajki Niewidka i Zobaczysko, wydanej w Biurze Literackim 10 lipca 2023 roku.
WIĘCEJAutorski komentarz Joanny Mueller i Joanny Łańcuckiej, towarzyszący premierze książki Niewidka i Zobaczysko, wydanej w Biurze Literackim 10 lipca 2023 roku.
WIĘCEJFragmenty zapowiadające książkę Niewidka i Zobaczysko Joanny Mueller i Joanny Łańcuckiej, która ukaże się w Biurze Literackim 10 lipca 2023 roku.
WIĘCEJFragmenty zapowiadające książkę Niewidka i Zobaczysko Joanny Mueller i Joanny Łańcuckiej, która ukaże się w Biurze Literackim 10 lipca 2023 roku.
WIĘCEJRecenzja Anity Jarzyny, towarzysząca premierze książki om Joanny Roszak, wydanej w Biurze Literackim 11 września 2023 roku.
WIĘCEJRecenzja Karoliny Kurando, towarzysząca wydaniu książki ploso Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 13 kwietnia 2020 roku.
WIĘCEJRecenzja Agnieszki Jeżyk z książki W cztery strony naraz. Portrety Karpowicza Joanny Roszak, która ukazała się 5 lipca 2010 roku na stronie czytelnia.onet.pl.
WIĘCEJRecenzja Pawła Sarny z książki W cztery strony naraz. Portrety Karpowicza Joanny Roszak.
WIĘCEJ