Zapowiedź z Biura / Charlotte VAN DEN BROECK Rozcierki z ziemi

Ostat­nią – siód­mą – tego­rocz­ną książ­ką z Nowe­go euro­pej­skie­go kano­nu lite­rac­kie­go będzie tom zna­nej z pro­jek­tu Nowe gło­sy z Euro­py i festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra Char­lot­te van den Bro­eck. Autor­ką prze­kła­du Roz­cie­rek z zie­mi jest Olga Nizio­łek.

Ostat­nią tego­rocz­ną książ­ką z Nowe­go euro­pej­skie­go kano­nu lite­rac­kie­go będzie tom zna­nej z Nowych gło­sów z Euro­py i festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra Char­lot­te van den Bro­eck. Autor­ką prze­kła­du Roz­cie­rek z zie­mi jest Olga Nizio­łek. W książ­ce kra­jo­braz – kali­for­nij­skiej pustyn­nej Doli­ny Śmier­ci, ale też morza, ama­zoń­skie­go lasu desz­czo­we­go czy miej­skie­go par­ku – jest jed­no­cze­śnie kobie­cym cia­łem. Autor­ka przy­glą­da się powią­za­niom mię­dzy zra­nie­nia­mi, jakich dozna­je jed­no i dru­gie.

Na pry­wat­nej pusty­ni autor­ki poja­wia­ją się wężo­we bogi­nie, olbrzym­ka z pia­sku, Struś Pędzi­wiatr – lecz tak­że nama­cal­ność: „ska­ły, to ostre, mate­ria”. Wszyst­ko może tutaj być wszyst­kim. Kolo­ry, dźwię­ki, migaw­ki skła­da­ją się na wra­że­nia i wier­sze. A jed­no­cze­śnie to poezja bar­dzo pre­cy­zyj­na i osa­dzo­na w kon­kre­cie. Świa­tło zała­mu­je się podwój­nie, prze­cho­dząc przez krysz­tał kal­cy­tu, nie żaden inny. Olbrzym­ka ma bro­dę z ostro­krze­wu, a nie przy­pad­ko­wych zaro­śli. Bo przy­pad­ków tu nie ma.

Wier­sze Char­lot­te van den Bro­eck odno­szą się do doświad­cze­nia cie­le­sne­go, dzię­ki cze­mu – zgod­nie z mot­ta­mi zaczerp­nię­ty­mi od Maurice’a Merleau-Ponty’ego czy kon­fe­syj­nej Anne Sexton – oso­bi­sty, wręcz intym­ny cha­rak­ter zysku­je opis pary żół­wi w sadzaw­ce czy Afro­dy­ty z Kni­dos. W podob­ny spo­sób poet­ka odno­si się do innych tek­stów: od „Meta­mor­foz” Owi­diu­sza po pisma Hil­de­gar­dy z Bin­gen. „Roz­cier­ki z zie­mi” każą odejść od lek­tu­ry czy­sto umy­sło­wej, ale nigdy do koń­ca.

Char­lot­te van den Bro­eck jest bel­gij­ską poet­ką i pisar­ką, uzna­wa­ną za jeden z naj­ory­gi­nal­niej­szych gło­sów swo­je­go poko­le­nia. Debiu­to­wa­ła w 2015 roku tomi­kiem Kame­le­on, za któ­ry otrzy­ma­ła nagro­dę Her­man De Coninck Debu­ut­prijs. Dwa lata póź­niej uka­zał się Nachtro­er, nomi­no­wa­ny do nagro­dy VSB Poëzie­prijs. W 2019 roku autor­ka opu­bli­ko­wa­ła Waag­stuk­ken – ese­je poświę­co­ne archi­tek­tom, któ­rzy popeł­ni­li samo­bój­stwo w zapro­jek­to­wa­nych przez sie­bie budyn­kach lub z ich powo­du.

W 2021 roku uka­zał się tomik Aar­du­itw­ri­jvin­gen, inspi­ro­wa­ny inter­dy­scy­pli­nar­nym pro­jek­tem, któ­ry autor­ka pro­wa­dzi­ła z artyst­ką audio­wi­zu­al­ną Janą Coore­vits. W swo­ich per­for­ma­tyw­nych wystę­pach Char­lot­te van den Bro­eck poszu­ku­je spo­so­bu na wyra­że­nie „wyma­wial­no­ści”, cie­le­sno­ści poezji. Jej tek­sty były tłu­ma­czo­ne na nie­miec­ki, fran­cu­ski, hisz­pań­ski, afri­ka­ans, serb­ski, angiel­ski i pol­ski.

Olga Nizio­łek uro­dzi­ła się w 1988 roku. Jest tłu­macz­ką z języ­ka nider­landz­kie­go i angiel­skie­go. Ukoń­czy­ła nider­lan­dy­sty­kę na Uni­wer­sy­te­cie Wro­cław­skim, miesz­ka­ła przez sie­dem lat w Amster­da­mie. Prze­ło­ży­ła kil­ka­na­ście ksią­żek, w tym uzna­ną za jeden z naj­lep­szych komik­sów 2020 roku powieść gra­ficz­ną Brech­ta Even­sa Jest zaba­wa. Wie­lo­krot­nie uczest­ni­czy­ła w pro­jek­tach Biu­ra Lite­rac­kie­go.