recenzje / KOMENTARZE

Historia jednego wiersza: nad sadzawką w parku

Charlotte Van den Broeck

Autorska impresja Charlotte van den Broeck, towarzysząca premierze książki Rozcierki z ziemi w tłumaczeniu Olgi Niziołek, wydanej w Biurze Literackim 12 czerwca 2023 roku.

Biuro Literackie

nad sadzawką w parku

dwa żółwie czerwonolice
kto je zostawił przy parkowej sadzawce

w słonecznym miejscu samica
gromadzi ciepło w ciele
chętna wygina i napina
powierzchnię skóry do światła

kawałek dalej samiec wlecze się
z nabrzmiałym podgardlem wydętym
od łupu z robaka i rośliny wodnej
zwraca na siebie uwagę

ona pokazuje mu jaskrawoczerwoną plamę
w fałdzie skóry w szyi jej oznakowanie tu
zaczyna się zbliżenie

rusza powolnym krokiem
jej kloaka kołysze się
pod unoszącym się brzegiem pancerza

okoliczności dyktują wzrok samca
bo jest maj

a park wokół sadzawki gęsto zarósł
przetacznik kwitnie niebiesko działki kielicha
rozchylają się dla zalążka owocu

patrz na nią
z tego samego gatunku
egzotyczna

pod płatkami kwiatów barwy lilaróż napięte
niebiesko żyłkowane figlarne żółwie biodra
drżące krople rosy na liściu pod kwiatem

samiec podąża
stanowczo i zuchwale nie nie potyka się
o pędy korzeni wąkroty

pogubiony idzie zakosami za żółtymi
liniami na jej pupie łydkach kokieteryjne
kołysanie kloaki jest ewidentnym
zaproszeniem by za nią podążać

obok obrazków
przez rozpleniony tatarak
między kolbami żółtawo-zielony
i wyprostowany podchodzi

bliżej i bliżej

mając się na baczności
kierowana przeczuciem
bo gdy się słyszy kroki
to zawsze najlepiej jednak
samica patrzy za siebie

samiec myśli: patrzy
to chce
uznaje że ma pełne
prawo teraz to on obnaża
jaskrawoczerwoną pulsującą plamę na szyi

zawieszenie

tu zaczyna się taniec godowy
tutaj on wyciąga pazury

przednia łapa
ryje
powoli

w piachu krechy
przechodzą drżeniami przez jej szyję
– plama staje się
czerwieńsza pełniejsza głębsza

– wstyd
każe jej odskoczyć z górki z
pochyłego brzegu do wody

jakby to coś pieczętowało
samiec nurkuje za nią
na dno sadzawki

nieco przyhamowany
przez ciężar skorupy

podczas gdy ona pływa w krętym tańcu
zwrotna lawirująca
szukająca ucieczki

aż przy którymś zwrocie on
ostro popchnie ją pyskiem
dosięgnie tyłu skorupy – au

samiec wykorzystuje ból
i znów wyciąga przednie łapy
napina świerzbiące pazury

leciutki elektryczny trzepot
skrzydeł ważki całe jej ciało
mrowi i nabrzmiewa

zanim osłabnie musi
zdołać odepchnąć od siebie
jego łapy a może płetwy czy pióra

ale on znów chwyta ją
pazurami chwyta jej gardło teraz
skrobie i skrobie

ona z całych sił wykręca się od pieszczoty
kto nie chce widzieć
być może myśli teraz o objęciach

podczas gdy jego pazury wbijają się głębiej
w jej skórę jej pachy pod brzeg skorupy

i bez jej woli
coś w niej zaczyna migotać
zatruta rozkosz na chwilę

puszcza napięcie
w tylnych łapach

a jego skorupa wali gwałtownie
o jej pupę samiec próbuje
wtargnąć do środka

podbrzusze nabrzmiewa
wybrzusza się czarne i sercowate
przyrodzenie monstrualna wypukłość

ciągnie dolną część ciała w dół
jakby stawał prosto
na dwóch nogach tak

szybko porusza się na niej
choć ona stawia opór

wypukłość uderza znów i to mocniej
o jej skorupę zadartą
przez łaskotanie przez siłę

z jaką samiec się do niej przyciska
czarny nabrzmiały ślimak coraz celniej
wymachuje z tyłu

ona w ostatnim akcie obrony kurczy się
żeby nie robić otworu żeby się w sobie
schować ale ach samiec popycha

i się obija i tym razem członek
wgryza się w nią i zasysa

piecze im bardziej ona się szamoce
tym głębiej on się w nią wdziera ślimak

to śruba
to sztylet jak długo

trwają minuty do utraty oddechu
potrwają póki cię nie puści


Jednym z moich ulubionych wierszy w tomie jest „nad sadzawką w parku”. Myślę, że dość dobrze obrazuje on napięcia, na których w sposób szczególny chciałam się skupić w Rozcierkach z ziemi. W tym długim, narracyjnym poemacie dwa żółwie czerwonolice (samiec i samica) spotykają się w miejscu, które zdaje się czymś na kształt locus amoenus. Oczywiście gatunek ten nie występuje naturalnie w środowisku parków miejskich i jeśli trafia tam, to dlatego, że nudzi się ludziom, którzy trzymają egzotyczne żółwie w domowych akwariach, a potem wyrzucają. Samiec i samica żółwia angażują się w coś, co wydaje się początkiem rytuału godowego, ale scena przybiera mroczny charakter, a poprzez antropomorfizację żółwi rodzi pytania o kwestie takie jak zgoda, erotyzm czy przemoc seksualna.

 

belka_2

O AUTORZE

Charlotte Van den Broeck

Urodzona w 1991 roku w Turnhout. Belgijska poetka i pisarka, absolwentka studiów z zakresu literatury angielskiej i niemieckiej oraz dramatopisarstwa. Debiutowała w 2015 roku tomikiem Kameleon, za który otrzymała nagrodę Herman De Coninck Debuutprijs. Dwa lata później ukazał się Nachtroer, nominowany do nagrody VSB Poëzieprijs. W 2019 roku autorka opublikowała Waagstukken – eseje poświęcone architektom, którzy popełnili samobójstwo w zaprojektowanych przez siebie budynkach lub z ich powodu. W 2021 roku ukazał się tomik Aarduitwrijvingen, inspirowany interdyscyplinarnym projektem, który autorka prowadziła z artystką audiowizualną Janą Coorevits. W swoich performatywnych występach Charlotte van den Broeck poszukuje sposobu na wyrażenie „wymawialności”, cielesności poezji. Jej teksty były tłumaczone na niemiecki, francuski, hiszpański, afrikaans, serbski, angielski i polski.

powiązania

Nowy europejski kanon literacki: Rozcierki z ziemi, Moja mama wie, co się wyprawia w miastach, Real

nagrania / TransPort Literacki Charlotte Van den Broeck Grzegorz Jankowicz Jan Škrob Radmila Petrović Resina

Spotkanie z udziałem Charlotte Van Den Broeck, Radmili Petrović, Jana Škroba oraz Grzegorza Jankowicza w ramach festiwalu TransPort Literacki 28. Muzyka Resina.

WIĘCEJ

Od tego nie ma ucieczki

wywiady / O KSIĄŻCE Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Rozmowa Olgi Niziołek z Charlotte van den Broeck, towarzysząca premierze książki Rozcierki z ziemi Charlotte van den Broeck w tłumaczeniu Olgi Niziołek, wydanej w Biurze Literackim 12 czerwca 2023 roku.

WIĘCEJ

Rozcierki z ziemi (2)

utwory / zapowiedzi książek Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Fragmenty zapowiadające książkę Rozcierki z ziemi Charlotte Van den Broeck w tłumaczeniu Olgi Niziołek, która ukaże się w Biurze Literackim 12 czerwca 2023 roku.

WIĘCEJ

Rozcierki z ziemi

utwory / zapowiedzi książek Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Fragmenty zapowiadające książkę Rozcierki z ziemi Charlotte van den Broeck w tłumaczeniu Olgi Niziołek, która ukaże się w Biurze Literackim 12 czerwca 2023 roku.

WIĘCEJ

Pralnia De Netezon

utwory / premiery w sieci Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Premierowe wiersze Charlotte Van den Broeck w przekładzie Olgi Niziołek. Prezentacja w ramach cyklu „Nowe głosy z Europy”.

WIĘCEJ

Intymność w wierszu

nagrania / Stacja Literatura Asja Bakić Charlotte Van den Broeck Kacper Bartczak Llŷr Gwyn Lewis

Spotkanie autorskie w ramach festiwalu Stacja Literatura 22, w którym udział wzięli Asja Bakić, Charlotte Van den Broeck, Llŷr Gwyn Lewis i Kacper Bartczak.

WIĘCEJ

Nowe głosy z Europy: Charlotte VAN DEN BROECK

wywiady / O PISANIU Charlotte Van den Broeck Kacper Bartczak

Rozmowa Kacpra Bartczaka z Charlotte Van den Broeck. Prezentacja w ramach cyklu „Nowe głosy z Europy”.

WIĘCEJ

Nocne wzbieranie

utwory / premiery w sieci Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Premierowe wiersze Charlotte Van den Broeck w przekładzie Olgi Niziołek.

WIĘCEJ

Zanurzenia

recenzje / ESEJE Aleksandra Byrska

Recenzja Aleksandry Byrskiej, towarzysząca premierze książki Rozcierki z ziemi Charlotte van den Broeck w tłumaczeniu Olgi Niziołek, wydanej w Biurze Literackim 12 czerwca 2023 roku.

WIĘCEJ

Od tego nie ma ucieczki

wywiady / O KSIĄŻCE Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Rozmowa Olgi Niziołek z Charlotte van den Broeck, towarzysząca premierze książki Rozcierki z ziemi Charlotte van den Broeck w tłumaczeniu Olgi Niziołek, wydanej w Biurze Literackim 12 czerwca 2023 roku.

WIĘCEJ

Rozcierki z ziemi (2)

utwory / zapowiedzi książek Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Fragmenty zapowiadające książkę Rozcierki z ziemi Charlotte Van den Broeck w tłumaczeniu Olgi Niziołek, która ukaże się w Biurze Literackim 12 czerwca 2023 roku.

WIĘCEJ

Rozcierki z ziemi

utwory / zapowiedzi książek Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Fragmenty zapowiadające książkę Rozcierki z ziemi Charlotte van den Broeck w tłumaczeniu Olgi Niziołek, która ukaże się w Biurze Literackim 12 czerwca 2023 roku.

WIĘCEJ

Zanurzenia

recenzje / ESEJE Aleksandra Byrska

Recenzja Aleksandry Byrskiej, towarzysząca premierze książki Rozcierki z ziemi Charlotte van den Broeck w tłumaczeniu Olgi Niziołek, wydanej w Biurze Literackim 12 czerwca 2023 roku.

WIĘCEJ